“Een boek is een gesprek tussen de schrijver en de lezers” - Jesús Carrasco

Het debuut “De Vlucht” van de Spaanse schrijver Jesus Carrasco, over een herdersjongen die op de vlucht gaat voor zijn vijanden, werd lovend ontvangen. Nu is zijn tweede boek uit, “De grond onder onze voeten”. Wederom een boek waarin het thuisland van de schrijver heel beeldend wordt omschreven. In gesprek met Silvie van der Zee vertelt Carrasco welke invloed Spanje heeft op zijn werk.

De grond onder onze voeten is je tweede boek. Kun je vertellen waar het over gaat?
Het verhaal gaat over een man die op brute wijze wordt meegenomen uit zijn land. Het is eigenlijk het verhaal van de relatie die de man voelt met zijn land, de aarde, de plek waar hij thuis hoort.

Je hebt dit boek deels uit het vrouwelijk perspectief van het personage Eva Holman geschreven. Was dat moeilijk voor je?
Nee, dat was geweldig. Het is een van de interessantste dingen van schrijven. Het is leuk om te proberen de manier waarop een vrouw denkt, te benaderen. Hiervoor was ik gedwongen om de vrouwen om me heen te observeren en hoe hun relatie met de wereld is. Ik heb er erg van genoten. Ze is mijn favoriete personage in het boek.

Hoe heb je dat observeren gedaan. Heb je veel naar je vrouw gekeken?
Ja, vooral naar mijn vrouw. Vrouwen hebben een speciale relatie met de wereld en ik heb geprobeerd om daar dichtbij dit standpunt te blijven. Ik weet niet of dat is gelukt, maar ik heb het geprobeerd.

Extremadura

In je boeken schrijf je over de regio Extremadura in Spanje. Hoe was het om daar op te groeien?
Ik ben daar niet echt opgegroeid. Ik ben er geboren en heb er tot mijn vierde gewoond. Mijn hele familie komt er vandaan. Ik ben opgegroeid in Toledo, in het midden van Spanje, ten zuiden van Madrid. Mijn eerste boek De Vlucht speelt zich af in Toledo en De grond onder onze voeten in Extremadura. In allebei die gebieden voel ik me thuis.

Hoe was je jeugd?
Gelukkig. Ik was vrij. Ik kon door de velden rennen en ik stond in direct contact met de natuur en het landschap. Ik hield van de vrijheid die kinderen hebben op het platteland. Dus ik heb een fijne jeugd gehad en ik heb ook veel geleerd. Het belangrijkste deel van mijn persoonlijkheid is gevormd door dat deel van mijn leven. Daarom schrijf ik over deze omgeving. Als kind had ik daar een hechte relatie mee.

Je schrijft heel beeldend. Je kunt als lezer de omgeving goed voor je zien, het is erg gedetailleerd. Denk je dat je boeken geschikt zijn voor film of tv?
Ik heb de filmrechten van De Vlucht al verkocht. Ze zijn op dit moment aan het filmen. Voor De grond onder onze voeten wordt het wat lastiger, want de structuur van het boek is veel ingewikkelder. Ik heb daar nog geen aanbieding voor gehad, maar ik ben al heel erg blij met de verfilming van De Vlucht. Dat is echt een cadeautje voor mij.

Ik maak me zorgen over de planeet en de natuur

Bevat je boek een bepaalde boodschap die je wilt overbrengen?
Ik probeer wel te schrijven met een reden, niet alleen ter vermaak. Het is natuurlijk mooi als je wordt vermaakt door het boek, maar dat is niet het enige doel. Ik probeer altijd de balans te zoeken tussen de manier waarop ik iets zeg en wat ik zeg. En ik probeer wel een boodschap mee te geven. Ik ben geïnteresseerd in bepaalde dingen en ik probeer de lezers daarbij te betrekken.

Wat is je boodschap?
Zowel in mijn eerste als tweede boek is het eigenlijk heel simpel. Ik maak me zorgen over de planeet, de natuur, dat is het belangrijkste onderwerp waar ik over schrijf. Ik maak me zorgen over de pijn, over het lijden van de mens. En natuurlijk ook liefde. Al die onderwerpen komen voor in mijn romans, op een bepaalde manier. Ik vertel graag verhalen, maar ik ben ook geïnteresseerd in de manier waarop ik verhalen kan vertellen. Dat is voor mij de essentie van literatuur. Je kunt verhalen op heel veel verschillende manieren vertellen, maar ik ben geïnteresseerd in de vorm van de tekst.

Waar werk je momenteel aan?
Op dit moment denk ik na over mijn volgende boek. Ik doe onderzoek en ben dingen gaan opschrijven, de eerste stappen eigenlijk. Ik heb alleen nog maar een heel vaag idee en ik kan er nog niet echt wat zinnigs over zeggen. Ik kan alleen zeggen dat het veel werk is. Maar ik houd heel erg van schrijven, dus ik kijk er naar uit om te praten over al het werk dat nog voor me ligt.

Geobsedeerd

Heb je een bepaalde schrijfroutine?
Ja, natuurlijk. Als we praten over schrijven, bedoelen we niet altijd typen. Op dit moment zeg ik bijvoorbeeld dat ik schrijf, maar ik ben eigenlijk aan het nadenken. Ik kies bepaalde elementen en verwerp er een paar en ik probeer alle stukjes te verzamelen die ik nodig heb om een roman te schrijven. Als ik klaar ben met die eerste fase, ga ik schrijven, en daarna volgt nog een belangrijke fase, namelijk wachten, afstand nemen van de tekst. Ik probeer dan weer lezer te worden. Als je schrijft, ben je echt geobsedeerd door de tekst en dan ben je eigenlijk “besmet”. Dan is het moeilijk om de tekst op waarde te schatten. Dus wachten is een heel belangrijk onderdeel van het schrijven. Daarna lees ik het opnieuw en misschien wijzig ik nog wat. Als ik schrijf, werk ik meestal elke dag van 9.00 tot 14.00 of 15.00 uur. Ik schrijf dan, maar ik lees ook het werk van anderen ter inspiratie, om mijn hersenen op te warmen. Daarna ga ik schrijven in de bibliotheek.

Waarom schrijf je in de bibliotheek?
Ik wil mijn werk en privéleven gescheiden houden. Dat is heel belangrijk. Ik woon niet in een paleis. Ik heb een gezin thuis en we delen de woonruimte. Dus ik moet mijn gezinsleven scheiden van mijn werk. Anders zou ik elke dag in mijn pyjama werken en dat voelt niet goed. Dan voelt je huis niet als thuis, maar als een werkplek en ben je geneigd om de hele dag te werken. Maar ik wil ook graag bij mijn gezin zijn. Als ik thuiskom, ben ik weer vader, echtgenoot, de man die hier woont.

Je hebt veel succes gehad met De Vlucht. Hoe heeft dat succes je leven veranderd?
Het is moeilijk om over succes te praten. Wat is succes? Door het succes van het eerste boek kan ik me volledig richten op het schrijven. Dat is de grootste verandering in mijn leven. Voor De Vlucht werkte ik als copywriter en kon ik alleen ’s avonds, in het weekend en in de vakanties voor mezelf schrijven. Dat is niet ideaal. Nu kan ik het me veroorloven om te schrijven wanneer ik wil. En verder reis ik veel door Europa en dat is heel leuk. Ik ontmoet veel mensen, geweldige schrijvers en ik geniet van deze kanten van het werk.

Amsterdam

Je bent in 2014 “writer in residence” geweest in Amsterdam. Hoe heb je je tijd hier besteed?
Het was geweldig. Ik kon mijn gezin meenemen en ben hier de hele zomer geweest. Ik heb genoten van de prachtige stad, van de parken, want daar moest ik heen van mijn dochter, en ik heb hele mooie herinneringen aan mijn tijd in Amsterdam. Ik voel me hier heel erg welkom. Ik heb hier ook onderzoek gedaan voor een boek en ik ben hier heel goed ontvangen, dus ik wil dit land graag bedanken.

Wat vind je het moeilijkste aan het schrijfproces?
Ik vind veel dingen moeilijk. Correctie, bijvoorbeeld. Ik vind het niet leuk dat als de tekst af is, je nog moet corrigeren. Dat vind ik saai. En als ik mezelf verplaats in een man die heel erg lijdt, zoals in dit boek, dan word je gedwongen heel diep in jezelf te gaan om dat lijden en de oorzaken daarvan te vinden. Het was voor mij heel pijnlijk om zo diep te gaan. Verder zijn er natuurlijk dagen waarop je gaat werken en er gebeurt niks. Die dagen zijn niet per se tijdsverspilling, maar wel heel frustrerend. Want je zit daar vijf uur lang en er gebeurt niks. Soms ben je gewoon moe of zit je met je hoofd ergens anders. Dan is het weleens moeilijk. En soms lees je iets terug dat je hebt geschreven en denk je: “mijn god, wat is dit, waarom staat dit hier?” Daar moet je wel op voorbereid zijn. Maar dan denk je gewoon: “oké, morgen weer een dag.”

Zou je ook over iets heel anders kunnen schrijven? Iets dat zich afspeelt in een ander land of in een andere periode?
Ja, hoor. Ik ben nu geïnspireerd door de omgeving van mijn jeugd, maar ik ben ook geïnteresseerd in andere steden of landen. Soms schrijf je over wat je kent, dat is makkelijker. Voor De Vlucht heb ik nog een andere roman geschreven, maar die is niet gepubliceerd en dat gaat ook niet gebeuren. Het is een heel slecht boek. Het speelde zich af in een land waar ik nog nooit ben geweest. Misschien is het daarom wel zo slecht. De setting is namelijk heel kunstmatig. Daarom schrijf ik liever vanuit mijn eigen ervaringen en dan steeds een stapje verder. Misschien schrijf ik daarna vanuit een ander perspectief, maar in het begin is dit een veilige omgeving.

Hopelijk voegt het wat toe aan hun leven

Was verhalen vertellen belangrijk in het gezin waarin je bent opgegroeid?
Ja, vooral door mijn moeder. Ze is een goede verhalenverteller. Vooral de verhalen over familie. Het is belangrijk om te vertellen over waar je vandaan komt. Elke zomer gingen we naar Extremadura, waar we een vakantiehuisje hebben in de geboorteplaats van mijn moeder, waar het boek zich ook afspeelt. De hele familie komt daar in de zomer naar toe. Het mooiste vond ik om naar de verhalen over de jeugd van mijn moeder te luisteren. Hoe het dorp eruit zag toen ze vijf of zes jaar was, met ezels en nog zonder auto’s. Dat was altijd grappig en mooi. Ze kan echt goed verhalen vertellen. Ze weet precies wanneer ze ergens de nadruk op moet leggen of een grapje moet maken. Ik denk dat ik het verhalen vertellen deels van mijn moeder heb. Mijn vader was juist een lezer. Hij zat ’s middags altijd te lezen in de stoel. Dus door die combinatie wilde ik waarschijnlijk schrijver worden.

Vind je het moeilijk om je personages los te laten als je klaar bent met schrijven?
Nee, helemaal niet. Als ik het idee heb dat de personages helemaal zijn gevormd en ze zelfstandig kunnen zijn, neem ik afscheid. Want het is heel vermoeiend om een personage vorm te geven. Het is eigenlijk iemand die niet bestaat. Dus als ik klaar ben, dan zeg ik: oké, het ziet eruit als een personage, zo wilde ik het, klaar nu.

Wil je nog wat vertellen over het boek?
Ik probeer altijd eerlijk te zijn als ik schrijf. Ik neem dit beroep en het schrijven heel serieus. Na mijn familie en vrienden is het het allerbelangrijkste in mijn leven. En ik probeer de lezer iets belangrijks mee te geven. Ik verwacht dat lezers iets belangrijks voor zichzelf uit het boek halen. Je kunt het boek leuk vinden of niet, maar het is een eerlijk boek. Ik ga er vanuit dat de lezer een intelligent persoon is. Eigenlijk is een boek een soort gesprek tussen de schrijver en de lezer. Ik zeg iets in het boek en de lezer zegt ook wat, in zijn hersenen en in zijn ziel. Want ik stuur een boodschap en ontvangers interpreteren die boodschap op hun eigen manier. Hopelijk voegt het wat toe aan hun leven.