De moeder, de vrouw; het boekenweekthema van 2019. Een thema dat veel te weeg heeft gebracht. Voor Eva Kelder en Annemarie de Gee was het de definitieve reden om de prachtige verhalenbundel Ik, moeder te maken. Eva en Annemarie zagen hun schrijvende leven veranderen nadat ze moeder werden. Maar is dat nodig? Zij vonden van niet, en stelden daarom de bundel samen waarin de moeder de hoofdrol speelt. De moeder als mens. Elf andere vrouwen en moeders schreven mee aan deze bundel met ieder een eigen verhaal.
Annemarie en Eva, jullie hebben beide al eerder een boek apart uitgebracht, maar nu samen deze bundel. Waar kennen jullie elkaar van?
Annemarie: “We kennen elkaar van Shortreads, een online initiatief om iedere dag een fictieverhaal bij de verstreken dag te maken. Maar vóór Ik, moeder hadden we nog nooit samengewerkt. Toen ik het idee voor deze bundel wilde uitwerken zocht ik een compagnon, een schrijver waarvan ik wist dat ze goed was én die moeder was. Tekenend of niet – ik kon niemand in mijn directe omgeving bedenken die aan die eisen voldeed, anders dan Eva.”
Waar kwam het idee van deze bundel vandaan?
Annemarie: “Met dit boek willen we de stem van de moeder laten klinken in de literatuur. Ik weet nog heel goed dat ik op het moment dat ik bevallen was dacht: ‘zo, nu zal ik nooit meer schrijven.’ Dat is een krankzinnige gedachte, maar de overtuiging zette zich vast in mijn hoofd. Ik had bij wijze van spreken geen andere voorbeelden dan Reve, Hermans en Hemmingway – mannen die over het hedonisme schrijven, over gevaar, seks, drugs and rock ‘n roll. Dat wilde ik dus ook. En met de komst van mijn kind leek die droom voorgoed voorbij.
Dit boek is dus begonnen als onderzoek: kan ik nog schrijven? En zo ja, hoe dan? Wij wilden van een ogenschijnlijk truttig triviaal thema als moederschap hoogstaande literatuur maken. En toen vorig jaar zomer het CPNB ook nog bekendmaakte dat zij twee mannelijke auteurs had gevraagd het essay en het Boekenweekgeschenk te maken – wat een absurde beslissing was met een Boekenweekthema ‘De moeder de vrouw – was het duidelijk dat we deze bundel moesten maken.”
Is daarmee dit boek een antwoord op het thema van de Boekenweek?
Eva: “Het heeft het thema van persoonlijke fascinatie voor het onderwerp (ons was iets overkomen, we werden moeder en daardoor veranderde ons schrijverschap) en tegelijkertijd willen we met deze bundel aantonen hoe veelzijdig en krachtig de vrouwelijke (schrijf)stem kan zijn. De tijd dat we nieuwe voorbeelden krijgen, is wat ons betreft aangebroken.”
Hoe staan jullie überhaupt tegenover het thema?
Eva: “Zoals gezegd, heel ongelukkige keuze van het CPNB. We worden als moeders en vrouwen eeuwen terug de tijd in geslingerd, toen vrouwen vooral hun mond moesten houden. In Engeland bestaat de prachtig misleidende term angel of the house. Vrouwen in de hogere kringen moesten vooral lekker borduren en Franse (conversatie)woordjes leren, in de arbeidersklassen stond met name de zorg voor de kinderen centraal. Leren, lezen, ontwikkelen, léven? Hoezo? Niets wreder dan een engel moeten zijn. Helaas sijpelen deze idiote ideeën vandaag de dag nog steeds door, de vrouw moet haast wel een minderwaardig wezen zijn.”