Vrouwen die vreemdgaan – Wieke van Oordt schreef een boek over de eeuwige zoektocht naar liefde.

Wieke van Oordt schreef een taboedoorbrekende roman over een hormonaal geheim van vrouwen in de overgang. Over een Club van Vrouwen die vreemdgaan. Ze maken regels: niet vertellen, niet met bekenden, niet bij je partner weggaan en niet verliefd worden. Het gaat alleen om de seks, dus wat kan er misgaan? De vriendinnen gaan er vol voor, maar hoe verder ze gaan, hoe meer ze geconfronteerd worden met de werkelijkheid. Wie houdt het vol? Wie liegt? En is het soms echt beter om de waarheid te verzwijgen? En wat betekent dit onderwerp voor Wieke persoonlijk?

"Ik was op een feest waar een vriendin 50 werd. We stonden te praten over hoe comfortabel we ons in deze levensfase voelden. Carrières op de rit, kinderen groter, alles stabiel. Toen hoorde ik iemand zeggen dat het “heel logisch was, dat we ons beter dan ooit voelden, omdat we bezig waren aan onze zwanenzang.” Het was of de bliksem bij me insloeg. Zou het zo zijn dat vrouwen nog één keer pieken voordat de overgang toeslaat? Zou het een taboe zijn? Vrouwen die toegeven aan deze drang? Die seks en liefde scheiden en nog een keer los gaan? Een soort Last Sex Club? Dat wilde ik onderzoeken."

De ultieme verboden vrucht

Je schreef reeds 15 kinderboeken. Dit is jouw eerste boek voor volwassenen. Waarom nu dit boek voor grote mensen?
Het verhaal kwam op mijn weg. Ik kon het niet negeren, ik moést dit schrijven. Het was geen geplande overstap of zijstap naar de volwassen literatuur.

Het is Boekenweek. Verboden vruchten is het thema. Wat is voor jou de ultiem verboden vrucht?
Ik ken niet zo veel taboes en ben niet snel onder de indruk van zogenaamd schokkende onderwerpen. En met preutsheid heb ik niets. Maar een ultieme verboden vrucht op seksgebied? Seks en liefde kunnen scheiden en het consequentieloos doen met wie je wil.

Jouw boek, een roman, gaat over vrouwen rond de 45. Ze staan aan de vooravond van ingrijpende fysieke en geestelijke veranderingen: de menopauze. Toch voelen ze zich er nog heel ver van verwijderd. Ze zijn in de ‘zwanenzang van hun leven’. Is dit onderwerp nog altijd een moeilijk onderwerp om over te praten? Isa Hoes en Medina Schuurman schreven er ook een boek over, non-fictie: Te lijf. Er lijkt meer aandacht voor te zijn…
Ja, dat klopt. Het onderwerp kantelt. Eerst sprak niemand erover, nu komt het meer en meer voor in artikelen en boeken. Overigens is mijn boek de eerste roman over het onderwerp seks en de overgang. De rest is non-fictie.

Heb je er met jouw moeder over kunnen praten, over hoe zij dat heeft ervaren, haar generatie?
Mijn moeder is een nuchtere vrouw, een type ‘niet zeuren, het hoort er nou eenmaal bij.’ Het onderwerp overgang is bij haar niet lastig of moeilijk, maar door haar praktische kijk hebben we het er eigenlijk nauwelijks over gehad. Het was geen groot probleem voor haar.

Er zit een diepere laag in

Met welk van de vrouwen voel je je het meest verwant in jouw boek?
De vier vrouwen hebben allemaal karaktertrekken die ik ook heb. Maar dan uitvergroot. Maar met Bibi, de hoofdpersoon, voel ik me het meest verwant. Ik voel haar verwarring.

Vrouwen die vreemdgaan. Een titel die er niet om liegt. Heb je daar bewust voor gekozen?
Met deze titel heeft iedereen meteen een beeld. Maar het prikkelt ook, wekt nieuwsgierigheid op. Dat wilde ik graag. Ik heb nooit een andere titel overwogen.

Het boek is zachter, ontroerender dan de titel doet vermoeden. Was je niet bang dat de titel mogelijke lezers af zou schrikken?
Wat fijn dat je vindt dat het verhaal ontroerend en zacht is. Ik heb namelijk niet alleen een hard boek over vreemdgaan willen schijven. De diepere laag die ik er hopelijk in aan heb kunnen brengen, gaat over wat geheimen en een geheime verliefdheid met je relatie en jezelf doet. Niet zozeer of je een intieme relatie met iemand kan hebben die niet alles van je weet, want dat dat kan bewijzen de vrouwen in mijn boek. Maar waar het mij om ging: wil je dat? Dat is een vraag de ik aan de orde wilde laten komen. Dat kon ik alleen doen door Bibi te confronteren met verliefd worden op een ander dan haar man, met alle verwarring die daarbij komt. En zo gaat het boek dus eigenlijk -ook- over liefde of liever gezegd, de eeuwige zoektocht naar liefde. Ik hoop dat de lezers mijn roman gaan lezen door de titel en het onderwerp en dan geraakt worden door het verhaal.

Is dit onderwerp voor vrouwen nog altijd een groter taboe dan voor mannen?
Dat zou wel eens kunnen. De vrouwen in mijn boek scheiden seks en liefde. Dat is iets waarover je normaliter leest en hoort als een zogenaamde mannelijke eigenschap. Ik wilde dat graag aan de orde stellen. Hebben manen daar alleenrecht op? Of kunnen vrouwen dit ook? Is het niet eerder iets menselijks, de een kan het wel en de ander niet. Waarom koppelen we dit aan mannen? Houden vrouwen dit taboe in stand?

Mijn vrouwen vallen ouderwets keihard voor de eerste beste macho, terwijl ze weet dat er wél een interessante man thuis op de bank

Hoe reageren mensen op jouw boek?
De reacties waren vooral positief, op een paar na. Een week voor het boek uitkwam, kreeg ik een mail van iemand die zei dat hij verontrust was dat ik vreemdgaan zou promoten met dit verhaal. Ik heb hem verteld dat ik vreemdgaan schets, niet propageer. En dat het volgens mij de taak is van schrijvers om vragen op te roepen en ontwikkelingen te formuleren in verhalen, en om het oordeel daarover vervolgens aan de lezer te laten. Ik heb ook een negatieve recensie gekregen waarin een recensent de clou van mijn boek gebruikt als verwijt: ‘De oppervlakkige macho’s op wie de personages ‘jagen’, veroveren hen juist, met dominante Boeketreeks-onzin, terwijl de menselijke vaders die ze thuis achterlaten, als saaie sullen worden gezien.’ Exact. Zo had ik het precies bedoeld. Mijn vrouwen denken dat ze seksueel vrijgevochten zijn, maar vallen gewoon ouderwets keihard voor de eerste beste macho. Niks Moderne Vrouw op jacht. En de hoofdpersoon wordt er nog verliefd op ook. Terwijl ze weet dat er wél een interessante man thuis op de bank zit. Als ze het beseft, is het wellicht te laat. Dat is het drama van mijn hoofdpersoon.

Is het moeilijker om voor volwassenen te schrijven, zijn ze kritischer?
Het is niet moeilijker om voor volwassenen te schrijven, want in principe leef je je als schrijver in, in je hoofdpersoon. Of die nou tien jaar is of vijfenveertig. En eigenlijk zou het niet zo moeten zijn dat volwassenen kritischer reageren op een roman voor volwassenen of een boek voor kinderen. Maar ik denk dat het wel zo is, ja. In ieder geval is er meer aandacht voor deze roman dan voor een van mijn andere boeken.

Wat is een van de mooiste reacties die je hebt gekregen op dit boek?
Dat is een reactie die steeds dezelfde is, maar dan van meerdere lezers. Ik krijg tot nu toe vaak te horen dat ze zo ontroerd raken en dat het confronterend is. Bibi zoekt en lijdt, de lezer lijdt mee. Ze vinden de roman 'niet alleen grappig, maar onverwacht bitterzoet en melancholisch’. En verder was natuurlijk deze reactie heerlijk: ‘OMG, dames! Verplichte kost voor iedereen die de overgang in moet. Droge humor, tenenkrommend en herkenbaar.’

Hoop je dat mannen jouw boek ook zullen lezen?
Ja! Ik hoop dat heel erg. 'Vrouwen die vreemdgaan' is zeker geen vrouwenboek. Vervelende term eigenlijk, vrouwenboek. Ik heb getracht een roman over het leven en over liefde te schrijven. Dat is toch geen thema dat voorbehouden is aan vrouwen?