Jet van Vuuren: “Verknipt? Ja, ik denk als je een thriller schrijft je altijd wel een beetje verknipt moet zijn.”

Schrijfster en schilderes Jet van Vuuren debuteerde in 2011 met de thriller ‘Zomerdruk’ en heeft inmiddels al negen boeken op haar naam staan. Met Janneke Siebelink, hoofdredacteur van online magazine Lees van bol.com, praat ze over haar nieuwste boek ‘Eindfeest’, haar schrijfproces en schrijven onder een pseudoniem.

Mannen en hoofdrollen

Er zit ook een moreel aspect aan het boek, heb je als psychiater een meldingsplicht als een cliënt tegen jou zegt dat ze boze of verkeerde intenties heeft?
Ja, ik heb dat uitgezocht, je moet ook altijd zoeken naar feiten. Dus ik heb een psychiater en psycholoog gevraagd hoe dat werkt. Dan hoor je dus, als iemand dit in het geheim aan jou vertelt, onderzoek te doen en dat is heel lastig. Want iemand zegt: “Ik gá een moord plegen”, maar hij heeft het nog niet gedaan en dan hoort die psychiater wel te praten met collega’s hierover. En je hebt geheimhoudingsplicht, dus dat is heel lastig. Zeker voor het personage Viktor, want er speelt nog iets anders mee. Deze vrouw heeft nog maar een afzienbare tijd te leven, en ze stopt hem geld toe, ze zegt: “Ik wil dat jij mij alleen behandelt de komende week en niemand anders en daar krijg je geld voor.” Dus waarom zou hij het vertellen?

Komt er wel eens een boek met een man in de hoofdrol?
Dat is best een goede. Dat is weer hetzelfde verhaal, ik begin aan een verhaal vanuit een bepaald idee en dan denk ik: nou, nu lekker een man, heerlijk, een psychopaat. Ik ben nu met mijn tiende boek bezig en daarvoor ben ik me eens gaan verdiepen in psychopaten. Dat zijn voornamelijk mannen. Mannen zijn eigenlijk de sociopaten en psychopaten, er zijn maar heel weinig vrouwen die dat zijn. Ik weet niet wat de reden is, er is onderzoek naar gedaan en daaruit kwam dat het maar heel zelden voorkwam dat een vrouw een seriemoordenaar wordt of gewetenloos is en maar rücksichtslos gaat moorden. Misschien is het een hormonale kwestie, ik weet het niet, maar vrouwen hebben meer geweten. Toen dacht ik: ja, dan kan ik eindelijk een man opvoeren, iemand die maar gewetenloos door moordt, maar nu ben ik al een eindje op weg in dat boek en nou zit er weer zo’n valse heks in.

Voel je de druk dat je steeds moet voldoen aan een bepaalde verwachting van je fans?
Weet ik eigenlijk niet. Ik stel wel eisen aan mezelf en ik wil alleen maar beter en beter worden in het schrijven en vooruitkomen. Bij Papadag boorde ik weer iets anders aan, maar het is wel leuk om te vertellen hoe iets ontstaat. Bij RTL Boulevard, zo’n lekker roddelprogramma waar ik naar kijk, vertelde een bekende Nederlander dat hij heel lang bezig was geweest met zijn vrouw om een kind te krijgen. En dat lukte steeds maar niet, totdat ze eindelijk zwanger raakte. Iedereen natuurlijk in een hoerastemming, toen moesten ze een DNA-test laten doen, er was in ieder geval iets in het ziekenhuis en wat blijkt: die vrouw is zwanger, maar niet van hem. Dan heb je even een rare situatie thuis. En toen dacht ik: dat is fascinerend, zeg. Wie is de biologische vader? En zo ontstaat dan het verhaal en de personages. Ik ga dan naar de roeiclub en kijk hoe al die dingen daar heten, hoe zit dat in zo’n boot, mag ik meekijken, mag ik meevaren? Hartstikke leuk. En dat waren allemaal van die keurige kakmensen en toen zei een van die dames die me een rondleiding gaf: “Nou, dat zijn boten en dat zijn de riemen.” Ik zei: “Ik vind het zo leuk dat ik mee mag kijken, willen jullie een boek van mij? Ik schrijf thrillers.” “Nee, nee, ik houd niet zo van die gewelddadige boeken, ik lees alleen maar romans.” Toen kwamen we in een ruimte waar al die riemen liggen en toen hingen er ook nog van die andere stokken, met zo’n gevaarlijke punt eraan. Ik vroeg wat dat waren en toen zei zij: “Dat zijn pikhaken, die je moet meenemen in de boot.” Nou, met die pikhaak, ik garandeer je, daar kan je iemand de hersens mee inslaan. En ze houdt niet van enge boeken, maar ik had meteen mijn moordwapen.

Ik noem je Jet

Het wordt je gewoon aangereikt op een presenteerblaadje als je je zintuigen ervoor openzet. Is dat een voorwaarde voor een goed schrijver, dat je constant moet observeren?
Ja, ik denk het wel, ik denk dat je heel goed moet opletten wat types mensen er zijn, wat mensen zeggen en hoe ze praten, met een dialect of niet. Daarom ben ik ook saai, ik observeer graag en dan werk ik het uit. Je moet echt een beetje saai zijn, niet te wild leven leiden als schrijver. Ik zit de hele dag gewoon te werken in een oude broek. Het is zonder meer werken. Er zijn mensen die heel romantisch over een schrijver denken: ik ga inspiratie opdoen aan zee, of in het bos. Nou, ik ga af en toe naar zee en het bos, maar ik zit voornamelijk achter mijn computer te werken. Het is gewoon een ambacht, je moet zinnen aan elkaar plakken en opnieuw nadenken of het wel klopt. Het is een puzzel, zeker een thriller is een puzzel.

Je schrijft onder een pseudoniem, je echte naam is Hennie de Groot.
Ja, Hennie kan een man zijn en dat wordt altijd gevraagd. Toen ik ging debuteren, ging Paul Goeken dood, die schreef onder het pseudoniem Suzanne Vermeer. Toen zei mijn uitgever: “Ai, nu zijn de vrouwen in de war. Die dachten altijd: Suzanne weet alles over vrouwen, wat herkenbaar geschreven.” En toen bleek het een man te zijn die dat schreef. Mijn uitgever wilde die desillusie al voorkomen door te zeggen dat Hennie ook een man kan zijn en die wil ook mijn boeken verkopen, dus dat is de achterliggende reden geweest. Zo van: we gaan er gewoon een leuke vrouwennaam opplakken, en dat vond ik heel leuk, want ik schilder al onder de naam Hennie de Groot en dat is een andere discipline.

Ik noem je ook Jet, dat is prima?
Ja, ik voel me ook Jet. Het is geen rol, er zijn er zoveel met een andere naam. Bernlef was niet zijn eigen naam, Anna Enquist heet eigenlijk in het echt anders. En wat ook wel heel leuk is, is dat je heel lang geleden als vrouw een mannelijk pseudoniem nam om te verkopen. Mannen waren beter dan vrouwen, die verkochten goed, George Sand was een vrouw, maar die had een mannennaam. Nu is het andersom.

Als je klaar bent met een boek, ben je helemaal opgegaan in het verhaal en de personages. Wat doe je dan, begin je dan gelijk aan een nieuw verhaal of heb je eerst een tijd nodig om het eerdere boek te verwerken?
Ik heb eigenlijk niet echt tijd nodig, meestal heb ik twee weken ertussen en dan begint het alweer te kriebelen. Dan hoor ik iets of dan lees ik iets en het is net als een verslaving geworden dat schrijven. In de zomer heb je dan wat meer tijd vrij en dan zeggen vriendinnen me wel eens om een gootsteenkastje uit te gaan soppen. Dat vinden sommige mensen blijkbaar heel ontspannend, maar daar heb ik helemaal geen zin in. Ik wil gewoon weer door met een nieuw boek. En dan is dat boek klaar en ligt het bij de uitgever en dan kan ik lekker weer helemaal opnieuw beginnen. Een leeg vel, dat is echt lekker om te doen.

Wat heb je nog voor ambities? Wat zou het hoogste zijn dat je nog kunt bereiken
Ik zou de publieksprijs wel een keer willen hebben, misschien een verfilming. Ik weet het niet.

Wat ik wel heel leuk vind, is dat Isa Hoes mijn boeken ook leest, en ze gaat twee boeken van mij voorlezen, Eindfeest en Bed & breakfast. Dat vind ik hartstikke gaaf. Dus jullie kunnen ook nog naar de boeken luisteren, het is een hele fijne stem om naar te luisteren.

Header: Tessa Posthuma de Boer