Lijstjes uit de dikke van Steinz nr. 1

‘De netwerken en dwarsverbanden die door leesgidsen in de wereldliteratuur worden gelegd, zijn niet alleen enthousiasmerend, maar ook leerzaam; ze tonen de schatplichtigheid en de invloeden van schrijvers, en laten zien dat boeken niet in een (geografisch) vacuüm ontstaan. ‘Geen mens is een eiland’ schreef de Engelse dichter John Donne in de 17de eeuw, en voor romans en verhalenbundels geldt hetzelfde. Schrijvers worden beïnvloed door schrijvers en beïnvloeden weer andere schrijvers.’

Zo staat het geschreven in het voorwoord van Steinz — Gids voor de wereldliteratuur, dé gids voor de wereldliteratuur, de verhalende fictie, in 416 schrijvers, 104 meesterwerken, 26 one-book wonders, 52 boekwebben, 26 thema’s, 26 quizzen en 52 landkaarten, samengesteld door Jet & Pieter Steinz.

Omdat wij op de redactie groot fan zijn van dit meesterwerk, willen we jullie de komende maanden trakteren op passages uit het boek, om jullie te inspireren en enthousiasmeren. Het is om van te proeven, voor het hele boek verwijzen we graag naar deze link.

We beginnen uiteraard met de ‘A’.

Adams, Douglas

Dronken achteroverliggend in een weiland bedacht een medewerker van de Britse tv-serie ‘Doctor Who’ dat iemand eens een ‘liftersgids voor de Melkweg’ zou moeten schrijven. Douglas Adams (1952–2001) deed het vervolgens zelf, vanaf 1978, in de vorm van een radiokomedie en later een tv-serie en een roman: The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy, bij de fans bekend als ‘H2G2’. Adams’ sciencefictionparodie over de ruimteodyssee van een man die ‘net voor lunchtijd’ ontdekt dat de aarde vernietigd gaat worden (om plaats te maken voor een intergalactische snelweg) kreeg vier vervolgen (waaronder The Restaurant at the End of the Universe, 1982) en verwierf een cultstatus. In 1987 begon Adams met een nieuwe serie over de intergalactische private eye Dirk Gently, maar die kon hij door een hartaanval niet afmaken.

Allende, Isabel Santiago

Het kosmopolitische nichtje van de in 1973 vermoorde president Salvador Allende heeft nooit een geheim gemaakt van haar bewondering voor García Márquez. Haar in Amerikaanse ballingschap geschreven debuut Het huis met de geesten (1982), door onwelwillende critici afgedaan als ‘Márquez light’, verweeft magische en realistische gebeurtenissen in een episch verhaal over vier generaties vrouwen in 20ste-eeuws Chili. Politiek geweld speelt een belangrijke rol in Eva Luna (1987), het verhaal van een liefde in tijden van Zuid-Amerikaanse burgeroorlog dat drie andere kenmerken bevat die veel latere romans van Isabel Allende zouden ontsieren: melodrama, zweverigheid en eendimensionaal engagement. Met haar bewerking van het oude verhaal van Zorro (2005) en haar van zelfspot doortrokken Californische memoires De som der dagen (2007) revancheerde Allende zich bij de literaire kritiek. Haar recentste roman Ripper (2014), een bijna humoristisch seriemoordenaarsverhaal dat zich afspeelt in hip San Francisco, werd onthaald als het beste dat ze sinds haar eerste bestseller heeft gepubliceerd.

Ammaniti, Niccolò

Toen Ik en jij (2011) uitkwam, de zevende roman van Niccolò Ammaniti, had Nederland de primeur. “De karakters in mijn boeken zijn zowel tragisch als komisch,” vertelde de Italiaan in een interview. “Ze zijn om te lachen én om te huilen. Dat weten de Nederlanders te waarderen.” Toch is het niet alleen Nederland dat fan is van Ammaniti. De officieuze leider van de giovani cannibale (‘jonge kannibalen’), een groep vernieuwende Italiaanse auteurs die zich in 1996 met een novellenbundel manifesteerde, werd een nationale ster door de bestsellers Ik haal je op, ik neem je mee (1999, twee romances aan de Italiaanse Rivièra) en Ik ben niet bang (2001, coming of age-roman in een klein dorp). Na acht romans die zijn vertaald in meer dan veertig landen, diverse literaire prijzen en vier boekverfilmingen is hij een van de populairste Italiaanse schrijvers van dit moment. Ammaniti’s boeken worden bevolkt door verwende rijkeluiskinderen, zielige stumperds, mediageile schrijvers, overmoedige opportunisten en met zichzelf worstelende pubers. Met veel aandacht voor de psychologie geeft hij hun een plek in romans die soms serieus zijn Zo God het wil (2006), soms absurd (Laat het feest beginnen!, 2009), maar altijd geschreven in een bruisende, filmische stijl.

Appel, René Hoogkarspel

De taalwetenschapper René Appel, bijgenaamd ‘de meester van de doorzonthriller’, debuteerde in 1987 met Handicap, dat — net als het met de Gouden Strop bekroonde De derde persoon (1990) — de invloed van Highsmith* verried. Appels specialiteit is het psychologische spannende boek, waarin plot ondergeschikt is aan ontwikkeling van de doorgaans goedburgerlijke personages; goede voorbeelden zijn Tegenliggers (1995, rijschoolhouder raakt in de kreukels), Vlekkeloos (1993, wasserettehoudster begint haar nieuwe liefde te wantrouwen), Tweestrijd (1998, naïef meisje versus een kruimelcrimineel) en Van twee kanten (2010, doktersassistente trouwt man met geheimen). Appel werd elf keer genomineerd voor de Gouden Strop, die hij voor de tweede keer won met Zinloos geweld (2001), over een vader-zoonconflict te midden van een provinciale corruptiezaak.