Lotty’s bankje: Aan het eind wordt de titel toegelicht en besef je hoe hard de terugkeer voor de Joden moet zijn geweest

In 1940 woonden er ongeveer 140.000 Joden in Nederland. 80.000 daarvan woonden in Amsterdam, zo'n tien procent van de bevolking van de stad. Meer dan 75 procent van hen - mannen, vrouwen en kinderen - zijn naar concentratie- en vernietigingskampen gedeporteerd en daar vermoord. Lotty’s bankje van Gerben Post is een eerbetoon aan alle monumenten die zijn opgericht ter nagedachtenis van de Jodenvervolging.

Stille getuigen

In Amsterdam zijn alleen al meer dan tachtig monumenten opgericht die iets te maken hebben met de vervolging. Daarnaast zijn er nog steeds veel locaties die een deel van het verhaal van de Jodenvervolging vertellen; gebouwen, pleinen en straten die ooit de stille getuigen waren van de zwartste pagina uit de geschiedenis van de stad. In Lotty's bankje komen verhalen achter monumenten en locaties samen. In 95 korte verhalen wordt duidelijk hoe onlosmakelijk verbonden de stad Amsterdam nu nog steeds is met de geschiedenis van de Jodenvervolging.

Een bankje

Het is 26 augustus 1945. Lotty Veffer komt aan in Amsterdam. Als enige van haar gezin heeft zij de oorlog overleefd. Haar ouders en zusje Carla zijn in Sobibor vergast. Van een warm welkom is geen sprake en noodgedwongen brengt zij haar eerste nacht 'thuis' in Amsterdam door op een bankje aan de Apollolaan. In september 2017 wordt de, dan 96-jarige, Lotty geëerd met haar eigen monument, een bankje op de plek waar zij die eerste nacht doorbracht. Het is slechts één van de vele plekken in de stad die ons vandaag de dag nog steeds herinneren aan de Jodenvervolging.

Monumenten

Aan het begin van het boek vind je een plattegrond van de genoemde monumenten die je in dit boek terug vindt. Je kan het gebruiken om deze te bekijken als je Amsterdam bezoekt. Door de verhalen in dit boek krijgen ze een nog grotere betekenis. Je gaat er anders naar kijken. Zo heb je meer aandacht voor de gebouwen en monumenten die normaliter niet meteen opvallen, zoals de omlijning op straat die aangeeft waar ooit een weeshuis heeft gestaan waarvan de Joodse meisjes en hun begeleidsters zijn afgevoerd. In de inleiding van Lotty's bankje geeft Gerben Post wat feitelijke informatie. Bijvoorbeeld hoeveel monumenten er zijn (dat zijn er veel meer dan je in de eerste instantie zou denken), hoeveel Joden er zijn vermoord en waarom dit boek is geschreven.

Verhalen

De verhalen achter de monumenten zijn hartverscheurend. zoals de verhalen van hoe de Joden werden weggehaald en bij elkaar werden gedreven. Zo word er ook beschreven hoe een vrouw door 1001 kinderen tante Truus werd genoemd. Of het verhaal van Betsy die in het Nederlands Israëlitisch Meisjesweeshuis werkte. Je hebt bewondering voor mensen als Ivo Schöffer die op heel jonge leeftijd veel Joden heeft gered. Uiteraard ontbreekt het verhaal van Anne Frank en haar familie niet binnen dit boek. Zonder haar verhaal zou het boek niet compleet zijn geweest.

De terugkeer

Tussen de verhalen door lees je de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Hoe deze is ontstaan en geëindigd, de mensen in het verzet, de Joden die hun mede-Joden moesten verraden, de rol van de politie, wanneer de laatste razzia was, waarom veel mensen de onderduikers verraden en hoe men omging met de Joden die de kampen hadden overleefd en weer terug kwamen naar Amsterdam. Aan het eind wordt de titel van het boek pas toegelicht en besef je hoe hard de terugkeer voor de Joden moet zijn geweest. De foto's maken het boek compleet. Je krijgt een goed beeld van de mensen en de monumenten waar je over leest.

Een gezicht

Kortom, Lotty's bankje van Gerben Post is een heel indrukwekkend en aangrijpend boek die je een andere kijk geeft op de monumenten ter nagedachtenis van de Joden, de mensen achter het verzet en de mensen die Joden hielpen onderduiken. De monumenten krijgen een gezicht. Daarnaast word je er weer aan herinnerd hoe het ging in de Tweede Wereldoorlog. De foto's maken, zoals gezegd, het boek compleet.