Phil Collins - Not dead yet en de Singles collection

Ruim 130 miljoen albums verkocht. Nog eens meer dan 150 miljoen verkochte albums – als solo-artiest. 7 Grammy Awards. 7 American #1 hits. 14 Top 40 hits. Academy Award Best Original Song voor Tarzan ‘You’ll be in my heart’. A star on the Hollywood Walk of Fame. Recentelijk zijn gehele catalogus opnieuw uitgebracht, en alle singles uit zijn succesvolle solocarrière verzameld op een nieuwe cd: The Singles. Maar ook: drie keer getrouwd. Drie keer gescheiden. Een alcoholverslaving en gezondheidsproblemen. Phil Collins (1951) heeft een veelbewogen leven en besloot dat eindelijk eens zwart op wit te zetten in zijn biografie ‘Not dead yet’, die net is uitgekomen.

Rond 17:15 word gebeld door zijn assistente. ‘Is this Jananaka? Great. yeah, well, Phil is running late, so he will call you about ten minutes later, is that okay?’ Met onversneden Brits accent.

Ja, natuurlijk is dat ok. Het gesprek was al enkele keren uitgesteld, maar het gaat hier wel om Phil. In the air tonight Phil. Met de meest in de lucht gespeelde drumsessie ooit. Die overigens bij chance het nummer in zou zijn gekomen.

Phil heeft geluk gehad. Zo besluit hij zijn biografie ‘Not dead yet’.

“Nu ik dit verhaal vertel, klinkt het allemaal wel heel erg verschrikkelijk. Ik ben pas op mijn vijfenvijftigste alcoholist geworden. Ik had de onstuimige jaren zestig, de trippy jaren zeventig, de koninklijke jaren tachtig, de emotionele jaren negentig meegemaakt. Ik stopte met werken, was tevreden, en toen ging het bergafwaarts met me.”

Om 18:00 gaat de telefoon. Een nummer uit New York. Het is Phil.

Een kleine transcriptie:

J: Hi Phil. I am very delighted we do get to talk to each other. How are you?

P: Oh, I am fine. How are you doing?

J: I’m fine. It’s evening here in Amsterdam. What time is it there?

P: About twelve. Do you have plans for the evening?

En dan vertel ik dat ik Sinterklaas ga vieren met vriendinnen, een soort Kerstfeest, maar dan Nederlands. En ik baal dat ik het vertel want het gaat af van mijn kostbare tijd met hem en ik zeg hem dat hij ongetwijfeld niet zit te wachten op mijn agenda, maar ik wel op zijn verhalen.

P: Well, I’d rather spend my time with you and your girlfriends tonight.

Een opening voor een eerste vraag…

Heb je een optreden gepland in Nederland?
Op dit moment niet, ik doe het nu rustig aan. Ik doe shows in Londen, Parijs en Keulen en dan zien we wel. Als die shows goed gaan… Op dit moment weet ik nog niet echt hoe de shows gaan worden. Dat weet ik pas als we gaan repeteren in mei. Maar het wordt vast prima en we gaan goed spelen. In plaats van de tour in twee helften te doen, zoals vroeger, doen we nu steeds drie weken spelen en drie weken rust om en om.

50 seconden

Je hoeft je geen zorgen te maken dat er niemand komt opdagen. Het concert was in 50 seconden uitverkocht.
Ja, ik deed een ochtendshow op de radio, voor de BBC en die dag gingen de tickets in de verkoop. Het was binnen 50 seconden uitverkocht. Dus nu zit ik eraan vast, nu moet ik het wel doen.

Je stopte met werken, en toen ging het bergafwaarts. Waar kwam dat door?
Omdat ik opeens te veel tijd omhanden had. Dat grote gat, de leegte die werd achtergelaten doordat mijn kinderen eens te meer bij me werden weggenomen, moest ik op de een of andere manier vullen. En dat gat vulde ik met drank. En dat werd bijna mijn dood.

Maak je je zorgen over je gezondheid, dat de optredens straks misschien zullen vergen?
Nee, het gaat goed. Daarom heet het boek ook Not dead yet. Ik heb geen klachten. Nou ja, een probleempje met mijn voet, maar verder niet. In de komende maanden werk ik aan mijn conditie om wat fitter te worden. Maar het gaat nu prima, het gaat goed.

Waarom heb je besloten om het boek Not dead yet nu te publiceren?
Dat zouden mensen over een jaar of over vijf jaar ook vragen. Wanneer is het het juiste moment? Ik ben er vier, vijf jaar geleden mee begonnen en heb toen iets geschreven over de vroege jaren. Toen ben ik ermee gestopt en ben ik met een journalist gaan werken, die me heeft geholpen. Want mijn leven gaat steeds maar door en ik had hulp nodig om het op orde te krijgen. Dus Craig McLean heeft me daarbij geholpen.

Zwart op wit

Is hij een vriend van je geworden?
Ja, hij is een goede vriend. Ik had het niet zonder hem kunnen doen. Het zijn mijn herinneringen, maar hij heeft het geschreven. Hij heeft me geïnterviewd en soms praatten we over bepaalde periodes in mijn leven. Dan nam hij het op en werkte het uit en dan stuurde hij het naar mij. Dat was het wel zo’n beetje. Dan stuurde ik het weer terug en ging hij er weer naar kijken en de puntjes op de i zetten en stuurde hij het weer terug naar mij. En als we dachten dat we klaar waren, haalden we er een redacteur bij. Dit is het tweede boek dat ik heb gemaakt.

Hoe was het om sommige dingen zwart op wit te zien? Soms lijkt het geschreven erger te zijn dan wanneer je er over praat. Dan vervliegen de woorden…
Ja, dat is het geheim, de manier waarop je er naar kijkt. Mijn leven is… in het boek zeg ik veertig jaar onderhandelen, maar het ligt waarschijnlijk dichter bij de vijftig. Nou ja, 45 jaar onderhandelen, drie vrouwen. Je weet niet wat je tegen iemand moet zeggen. De vraag is hoe je iets elegant of welbespraakt kunt zeggen. Het punt is om mensen niet boos te maken. Dat was voor mij een hele uitdagingen, omdat sommige mensen de messen al hadden geslepen.

Staan er bepaalde dingen niet in het boek omdat je mensen niet wilde kwetsen?
Ik blijf maar dingen bedenken die er makkelijk in hadden gekund. Er zijn veel anekdotes. Niets dat het boek heel erg zou veranderen, maar toch. Elke keer dat er iets gebeurde, ging Craig de details erbij zetten. Ik wist bijvoorbeeld dat een album het goed deed en een ander album wat minder, maar Craig keek dan naar de hitlijsten voor de details. Maar dat hebben we eruit gehaald. Laatst ging ik op Amazon de recensies bekijken, want iemand had gezegd dat ze goed waren. Maar het ligt eraan wie je het naar de zin wilt maken. Dit boek is niet voor Genesisfans, het gaat over mijn leven.

Not dead yet

Heb je het boek voor een speciaal iemand geschreven of voor jezelf?
Ik heb nog nooit een liedje geschreven voor het publiek en ik zou ook nooit een boek schrijven voor een publiek, behalve als ik romans zou schrijven. Ik heb dit boek geschreven met mijn kinderen in mijn achterhoofd. Er zijn dingen die mijn kinderen niet hoeven te weten. De jongsten zitten nog op school. Ik wil niet dat ze te horen krijgen van andere kinderen: je vader zei dit of dat. Ik hield er wel rekening mee dat mijn leven nog bezig is.

Je bent heel erg open en je vertelt heel veel over jezelf in het boek. Weet je nog wat de eerste vraag is die Craig je stelde toen hij je ging interviewen?
Op welke datum ik ben geboren.

Echt? Waarom vroeg hij dat, dat staat toch gewoon op Wikipedia?
Ik heb heel lang de eerste zin van dit boek in mijn hoofd gehad. Ik ben geboren op 30 januari, niet 31 januari. Maar iedereen zei in Engeland op de radio “Gefeliciteerd, Phil” op de 31e. Toen mijn moeder nog leefde, belde ze dan naar de radio om te vertellen dat ik op de 30e ben geboren, en zij kon het weten, want ze was mijn moeder. Maar op de een of andere manier is daar dus verwarring over ontstaan. Dus ik dacht altijd: als ik mijn boek ga schrijven, schrijf ik: ik ben geboren op 30 januari. Maar dat hebben we niet gedaan, dat liep niet zo lekker.

Hoe wist je wanneer het goed was? Wat was de laatste vraag die hij stelde?
Zo is het niet echt gegaan. Eerst had je Craig en ik en daarna was het Craig, de redacteur en ik. Als het langs de redacteur komt… Het is leuk dat ik nu met mensen praat en interviews heb gegeven in Europa en de Verenigde Staten. Mensen hebben genoten van het boek en ze vinden het leuk, maar voor mij is het gewoon zoals het is. Je schrijft een boek, dus dan moet je zo eerlijk mogelijk zijn, daar kopen mensen je boek voor.

Hoe vind je het dat mensen steeds vragen stellen over je huwelijken, de teleurstellingen?
Dat moet wel als je wordt geïnterviewd, tenzij je een half uur stil gaat zitten staan. Het verhaal staat op het boek. Er zijn waarschijnlijk kleine dingen die we zijn vergeten of waar we overheen hebben gekeken. Ik weet nu even niet welke, maar ik weet nog dat ik midden in de nacht wakker werd en dacht: wauw, dat had in het boek gemoeten! Danny, mijn Ierse zus, bleef maar vragen: “Heb je dat vermeld in je boek?” en dan zei ik: “Nee”, waarop ze zei: “Maar dat was zo leuk geweest.” Er zijn altijd wel dingen die ontbreken, het is moeilijk om alles erin te krijgen. Soms zijn er dingen die je erin stopt en er weer uithaalt, en er zijn ook dingen waar je niet aan denkt.

In het boek zeg je: “Muziek heeft me veel gebracht en veel afgenomen.” Wat is het beste dat muziek je heeft gebracht?
Ik mag niet klagen over mijn leven. Muziek heeft me alles gegeven: geld om niets te doen, geld om iets te doen, muziek heeft me plezier gegeven, en vriendschappen. Zou ik iets veranderen? Nee. Natuurlijk, er zijn wel een paar liedjes die ik niet zou hebben geschreven, maar ik leid een gelukkig leven. Ik voel me heel, heel erg bevoorrecht.

Op welke liedjes doel je?
[Lacht] Well, none of the hits. Nee, dat bedoel ik niet. Er staan bepaalde nummers op albums die achteraf niet zo briljant zijn als ik op dat moment dacht. Maar op dat moment geloofde ik erin. Iedereen maakt fouten.

Spijt en advies

Heb je ergens spijt van?

Sommige dingen passen gewoon bij een bepaalde tijd in je leven. Kijk, als je niet naar rechts maar naar links was gegaan,
waren er dingen misschien niet gebeurd. En als je de straat niet was
overgestoken, had je die ene persoon misschien niet ontmoet, dus waar houdt het
op?

In jouw boek schrijf je ook: ‘It was a disappointment that I got married three times, but a bigger disappointment was that I got divorced three times.’ Heb je het gevoel dat het een prijs was die je moest betalen voor het succes? Zou het niet zijn gebeurd wanner je niet wereldberoemd zou zijn geweest?
Ik denk niet dat het aan het succes ligt. Eerlijk gezegd zou ik in ieder geval niet meer bij mijn eerste vrouw zijn geweest. Maar eigenlijk Jananaka, vind ik het erg lastig om over dit soort dingen te praten terwijl we telefoneren. Ik kijk liever je aan.

Is er iets dat je nu weet dat je graag had willen weten aan het begin van je carrière, waar je iets aan had gehad?
Ik had wel willen weten wie het WK had gewonnen, dan had ik erop gewed en dan was ik miljonair geweest. Maar nee, verder niets. In het begin van je carrière is alles nog onzichtbaar en je weet niet wat er voor je ligt. Je moet wel het gevoel hebben dat er iets is. Als je dat niet hebt…

Wat zou je jonge muzikanten adviseren?
Spelen. Pak een instrument en speel. Luister overall naar. Veel kinderen luisteren niet naar bepaalde genres of artiesten. Maar luister gewoon overal naar. Mijn eigen muzieksmaak is heel breed. Overal is wel iets goeds uit te halen.

Je bent met pensioen gegaan toen je 55 was. In het boek staat wat er is gebeurd. Wat waren de eerste triggers of tekenen voor je om het iets rustiger aan te gaan doen?
Ik was toen nog getrouwd en ik ben nu weer met haar samen. Ik ben met pensioen gegaan om mijn kinderen, mijn jongens te helpen opvoeden. Daarom ging ik met pensioen, maar helaas ben ik net een oud schip. Je kunt wel remmen of de motor uitzetten, maar de boot gaat dan nog een paar mijl door. Dus mijn carrière was niet gelijk afgelopen. Ik had nog verplichtingen, en tegen de tijd dat ik die niet meer had, waren we niet meer samen. Maar nu denk ik wel twee keer na voordat ik ergens ‘ja’ tegen zeg. Ik doe het rustig aan.

Was dat moeilijk voor je?
Het was niet moeilijk om met pensioen te gaan, god nee. Ik keek er juist naar uit. Was het moeilijk om met de persoonlijke dingen om te gaan? Ja, natuurlijk.

In welke periode van je leven was je het gelukkigst?
Ik denk in de jaren ’60, toen ik veel naar optredens van bands ging, die later heel beroemd zouden worden. Dat deed ik gewoon, ik ging naar de clubs en zag fantastische bands optreden en iedereen deed alles voor het eerst. Het was allemaal heerlijk nieuw. Ik had niet in een andere periode willen opgroeien.

Ben je trotser op je carrière met Genesis of je solocarrière?
Ik ben trotser op mijn solocarrière, omdat ik dat helemaal zelf heb gedaan. Maar ik ben ook heel trots op de manier waarop Genesis werkte. We speelden met z’n drieën in een ruimte zonder ons voor te bereiden. We speelden gewoon. Dat namen we dan op en na zes optredens hadden we een album. Daar ben ik wel blij mee.

Het half uur is voorbij...

En dan is er alweer een half uur voorbij. Phil geeft aan dat hij moet gaan. Vertelt nog dat zijn kleinzoon jarig is vandaag en op schoolkamp in Washington is. ‘Oh, he’ll be back.’

Nog een vraag, de laatste, ik beloof het.

Je gaat op tour en je 15-jarige zoon Nicholas gaat ook mee om te drummen. Is de cirkel nu rond? Het lijkt wel een goede start of een mooi einde. Je bent weer samen met je ex-vrouw. Hoe voelt dat? De muziek haalde jullie eerst uit elkaar, maar bracht jullie ook weer samen.
Het ziet er allemaal heel goed uit. Ik ben weer samen met mijn kinderen en ik heb een goede band met ze, altijd al gehad. Ik zag ze altijd om het weekend, maar nu wonen we weer bij elkaar en zie ik ze na school. Dat is heel erg fijn. En nee, ik heb mijn zoon niet leren drummen, dat is zoiets als je vrouw leren autorijden. Dat kun je het beste aan iemand anders overlaten.