Mark Manson over Alles is f*cked: "We zoeken allemaal iets waar we ons aan vast kunnen houden dat belangrijk en superieur is"

We leven in een interessant tijdperk. Op het eerste gezicht lijken we alles goed voor elkaar te hebben – we zijn welvarender, vrijer en ontwikkelder dan ooit – maar tegelijkertijd warmt de waarde op, falen regeringen en stort de economie in. Eigenlijk is alles dus best wel f*cked. In Alles is f*cked kijkt Mark Manson naar onze relaties met geld, entertainment, internet en hoe een teveel aan iets goeds ons alleen maar miserabeler maakt.

Manson heeft een Q&A vrijgegeven waarin hij praat over zijn redenen voor het schrijven van Alles is f*cked en dieper ingaat op sommige van de nieuwe ideeën die aan bod komen in de opvolger van de bestseller De edele kunst van not giving a f*ck. Het Engelse interview zal eveneens te lezen zijn in de Van Ditmar Ready to read catalogus en is door Judith Revenberg voor Lees Magazine vertaald naar het Nederlands.

Is Alles is f*cked een logisch gevolg op waar je over schreef in De edele kunst van not giving a f*ck?
"Ja, ongeveer. Hoe ik het uitleg aan mensen is dat Alles is f*cked de berekening achter de algebra van De edele kunst van not giving a f*ck. Het is in de kern hetzelfde concept, maar breder verwoord en met complexere toepassingen. Waar De edele kunst focust op persoonlijke problemen, hoe je met pijn om moet gaan en hoe je wijsheid kan halen uit tegenslagen, brengt Alles is f*cked deze vragen tot een cultureel niveau. De edele kunst geeft de lezer behulpzame vragen die ze toe kunnen passen op zichzelf en hun levens, terwijl Alles is f*cked onderzoekt wat er gebeurt met onze mentale gezondheid wanneer we deze vragen níet aan onszelf stellen. In dat opzicht kan je bijna zeggen dat het een voorloper is van De edele kunst."

De ondertitel is “Een boek over hoop”. Hoe definieer je hoop en hoe speelt het zich op een schadelijke manier af in het dagelijks leven?
"Ik definieer hoop als het hebben van een realistische visie van een verbeterde en behaalbare toekomst. Als we geen betere toekomst kunnen bedenken, als we geen potentie meer zien in onszelf om dingen te behalen en te verbeteren in de toekomst, hebben we de hoop verloren. Een gebrek aan hoop resulteert in wanhoop, depressie, angst, verslaving, dwang, etc. Daarom is hoop altijd een cruciaal onderdeel van een gezonde mentale toestand. Het probleem is alleen dat onze visie van hoop, wanneer deze ver genoeg na wordt gestreefd, destructieve consequenties kan hebben. Hoewel we in een tijd leven waarin mensen moeite hebben met het vinden van hoop in hun levens, vond ik het belangrijk om een boek te schrijven dat aantoont dat hoewel hoop de oplossing is voor onze persoonlijke problemen, het vaak ook de oorzaak is van onze sociale problemen."

Wat is “De klassieke aanname” en hoe definieert het onze huidige cultuur?
"De klassieke aanname is het geloof dat mensen fundamenteel rationeel handelen en dat we ons gedrag kunnen beïnvloeden door middel van bewuste inspanning en discipline. De waarheid is echter dat we fundamenteel irrationele wezens zijn en een groot gedeelte van onze gedachten, gevoelens en ons gedrag buiten ons bewustzijn en onze controle ligt. De klassieke aanname is belangrijk, omdat wanneer mensen falen in iets, we willen aannemen dat ze veel meer bewust zijn van en in controle zijn over hun acties dan ze werkelijk zijn. In plaats van dat mensen inzien wat ze zijn – irrationeel en cognitief gebrekig – oordelen we over mensen (en onszelf) en zeggen we dat ze kwaadaardig, foutief of zelfs slecht zijn. Dit heeft schadelijke consequenties voor onze mentale gezondheid en ons welzijn."

Hoe speelt religie in op deze ideeën van hoop en hopeloosheid?
"De ongemakkelijke waarheid stelt dat we allemaal een bepaalde bron van betekenis in onze levens moeten vinden. Of deze bron een God is, liberale democratie of de reinigende kracht van een sapkuur, we zoeken allemaal iets waar we ons aan vast kunnen houden dat belangrijk en superieur is, want de hoop dat dat superieure genereert geeft óns hoop en doordringt onze levens met een gevoel van betekenis. Ik definieer religie erg breed, omdat, uiteindelijk, ongeveer elk waardeoordeel en geloof gegrond is in een bepaalde vorm van overtuiging. Sommige religies hebben een oude, bovennatuurlijke oorsprong. Andere zijn vrij werelds en groeien en krimpen via het internet en sociale netwerken. In alle gevallen is het resultaat hetzelfde: een op geloof gebaseerde overtuiging dat iets belangrijk is en daarom pijn en opoffering verdient, van zichzelf en van anderen."

Hoe definieer je volwassenheid en in hoeverre verschilt jouw definitie van die van anderen?
"De meeste mensen gaan ervan uit dat volwassen zijn betekent dat je verantwoordelijk bent voor je eigen welzijn; het behouden van een baan, het betalen van je rekeningen, koken en schoonmaken. Ik ga verder en zeg dat volwassen zijn inhoudt dat je pijn kan doorstaan voor een hoger doel of hogere waarde. Veel mensen, wanneer ze tot laat werken, geld sparen of hun vrienden vertellen wat ze willen horen, doen dit om er iets voor terug te krijgen. De relatie die ze met de wereld en met anderen hebben, is een transactie. Volwassen zijn is geen transactie, het is onvoorwaardelijk. Het is de kunst om te handelen volgens je eigen waarden, ongeacht hoe pijnlijk of moeilijk het is. De kunst om deugdzaam te zijn en offers te maken. Mijn argument is dat het ontwikkelen van technologieën die ons beschermen van stress en pijn, we ons vermogen tot het maken van offers limiteren – en daarbij onszelf ervan behouden op te groeien, volwassen te worden en de zin van het leven te vinden."

Het gebrek aan fragiel zijn, zo schrijf je, is gelijk aan groei en volwassenheid. Hoe zijn we zo fragiel geworden en hoe worden we weer sterker?
"Ik vind dat onze technologie is ontwikkeld om onze mentale tekortkomingen te kapitaliseren in plaats van ze te compenseren. Technologie is geëvolueerd om ons comfortabel te maken, maar de manier waarop ons lichaam en onze geest zijn gebouwd zorgt ervoor dat te veel comfort ons zwak en onbuigzaam maken. Als resultaat beargumenteer ik dat we bewust betekenisvolle vormen van pijn na moeten jagen, aangezien pijn het enige is dat ons leven een gevoel van waarde geeft."

Hoe zorgt het hebben van te veel keuzes ervoor dat onze vrijheid wordt beperkt?
"Keuze en mogelijkheden zijn verslavend. Als je een vakantie neemt naar vijf verschillende landen, ga je meer de behoefte voelen om nog een zesde land te bezoeken dan je daarvoor zou hebben gehad. Keuze lijkt altijd een verbetering als je er op het eerste gezicht naar kijkt, maar de waarheid is dat keuze, en vooral een overvloed aan keuzes, het psychologisch lastiger maken om je te binden aan een bepaald doel, persoon of bepaalde groep en er offers voor te maken. Het zijn juist deze verbintenissen en offers die onze levens een gevoel van betekenis en waarde geven."

Je stelt voor dat echte vrijheid komt van het beperken van jezelf. Hoe kunnen we leren onszelf en onze verlangens te beperken?
"Gooi al je extra shit weg. Verwijder apps van je telefoon, blokkeer websites op je computer. Stel regels voor jezelf op en volg ze. Bepaal voor jezelf wie de meest belangrijke mensen in je leven zijn en welke doelen je hebt en ga er dan vol voor."

Heeft sociale media en de manier waarop we dezer dagen met elkaar communiceren ervoor gezorgd, of in ieder geval verergerd, dat we problemen hebben met het vinden en vasthouden van hoop?
"Ik denk dat sociale media en het internet, hoewel het er niet voor zorgt dat we psychologische problemen hebben, het wel een cultureel milieu heeft gecreëerd dat ons allemaal beïnvloedt. Op dit punt maakt het niet uit of je nou op Facebook zit of niet, omdat de informatie die je ontvangt nog steeds geoptimaliseerd is voor clickbait en verontwaardiging vergroot."