Onder de loep: stichting CPNB

Boekenliefhebbers kunnen er elk jaar echt naar uitkijken: de periode van de Boekenweek of de Spannende Boeken Weken. Weken waarin we het boek vieren en de boeken die op ons lijstje staan kopen of boeken die we al heel lang wilden gaan lezen, eindelijk eens van de boekenplank pakken. Stichting CPNB organiseert die fantastische boekenfeesten voor ons, maar wat is CPNB nou eigenlijk voor organisatie?

De Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) is een organisatie die zich inzet voor leesbevordering en boekbezit. Dit doet de organisatie via diverse campagnes, zoals de Boekenweek, de Kinderboekenweek en De Nationale Voorleesdagen. Eveline Aendekerk, directeur van stichting CPNB, zegt dat je het eigenlijk moet zien als een marketing en communicatiebureau. ‘’Kort gezegd verzorgen wij de campagnes ter promotie van het boek en lezen, om ervoor te zorgen dat de Nederlander lekker blijft lezen en naar de boekhandel dan wel bibliotheek gaat om te kopen dan wel te lenen.’’

Nederlands cultuurgoed

CPNB is opgericht in 1930 en begon in eerste instantie als onderdeel van de Koninklijke Vereniging van het Boekenvak (KVB). Vanaf 1930 werd de Dag van het boek georganiseerd, in 1932 werd dat de Boekenweek, met bijbehorend boekenbal.Een andere welbekende campagne, de Kinderboekenweek, is in de jaren vijftig (1955) opgezet. ‘’Als ik nu naar mijn boekenkast in mijn kantoor kijk, zie ik daar ook het allereerste Boekenweekgeschenk staan, uit 1932. Ik heb alles vanaf dat jaar tot en met nu in mijn kast staan. Wat dat betreft is het echt Nederlands cultuurgoed en natuurlijk mooi om te zien dat zo’n campagnemechanisme blijkbaar al zo lang houdbaar is.’’

Uiteindelijk is CPNB in 1983 een onafhankelijke stichting geworden en hebben in 2001 ook de bibliotheken zich aangesloten. ‘’Eigenlijk werken we dus voor het hele boekenvak, daar komt ook onze financiering vandaan. Waar je normaal gesproken als uitgever of boekhandel zelf met een reclamebureau aan de slag zou gaan, hebben we alles samengevoegd. Dan hebben we meer budget én kunnen we ook meer impact maken. Een soort reclamebureau voor het boekenvak dus. Maar wij promoten nooit individuele schrijvers of boeken, het gaat altijd over ‘het’ boek in de Nederlandse taal.’’ Bij die promotie staat eigenlijk één vraag centraal: hoe kunnen we de lezer het beste bereiken met de boodschap “dat een boek zoveel kan doen?''

Vernieuwend blijven zijn

Die lezers worden onder andere bereikt via campagnes. ‘’Als we kijken naar het aantal geschenken dat we uitreiken, is de Boekenweek onze grootste campagne. Maar als je kijkt naar naamsbekendheid is de Kinderboekenweek ons grootste merk.’’ Een campagne die volgens Eveline meer aandacht verdient is de Boekenweek voor Jongeren. ‘’Dat is gewoon een hele moeilijke doelgroep voor ons product, maar wel een hele leuke doelgroep. Je moet vernieuwend zijn en met andere dingen komen dan die we misschien vanuit onze historie gewend zijn. Het boekenvak is best een behoudend vak en ik denk dat wij vanuit CPNB het tegenovergestelde moeten zijn. Dingen als Instagram stories; daar hielden wij ons twee jaar geleden nog nauwelijks mee bezig. Nu zijn we gelukkig met iets bezig dat ik denk dat wel baanbrekend is.’’

Vijftien maanden van tevoren bepalen we wie het geschenk gaat schrijven. ‘’Dat doen we zo vroeg omdat we de schrijver natuurlijk wel genoeg tijd willen geven.’’ In het geval van de Kinderboekenweek, wordt daarna gekeken naar de maker van het prentenboek en bij de Boekenweek naar de essayist. ‘’Zodra dat allemaal is afgerond, gaat een aanbod uit naar de boekhandels en bibliotheken, zodat zij de boeken en winkelmaterialen kunnen bestellen.’’ Vanwege de uitbraak van het coronavirus, verliep één van die campagnes, de Boekenweek, dit jaar iets anders dan verwacht. Om in te spelen op de situatie is de campagne #ikleesthuis gestart. ‘’We zien dat meer dan de helft van de Nederlanders ouder dan achttien jaar leest in tijden van corona. Dat zijn iets meer mensen die lezen dan netflixen. En bijna zeventig procent van de ‘lichte lezers’ is meer gaan lezen, onder andere door de campagne. Dat zijn natuurlijk hartstikke mooie cijfers. Dus corona brengt in zoverre voor lezen ook wel iets goeds met zich mee.’’

Een echte boekenliefhebber

Zelf is Eveline ook een echte boekenliefhebber. ‘’Ik lees altijd meerdere boeken tegelijk, nu onder andere De verdwijning van Stephanie Mailer van Joël Dicker. Dat boek stond al een tijd op mij te wachten. Daarvoor heb ik Laura H. van Thomas Rueb in één dag uitgelezen. En het nieuwe boek van Nicci French heb ik natuurlijk ook al verslonden.’’