Onder de loep: Thrillers uit verschillende landen

Jaarlijks worden er tientallen Nederlandse thrillers uitgebracht, maar ook Amerikaanse en Engelse thrillers zijn al lange tijd bij ons bekend. Wie met enige regelmaat op zoek is naar een spannend boek zal de Scandinavische versies ook wel eens onder ogen zijn gekomen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de Koreaanse misdaadverhalen die langzaam hun entree beginnen te maken. Wereldwijd is dit een erg populair genre, ook wij zijn fan. Vandaag nemen we thrillers uit verschillende landen onder de loep en leggen we uit waar je ze aan kunt herkennen.

Nederlandse Thrillers

Laten we eerst beginnen met ons eigen land: thrillers van Nederlandse bodem. Deze worden namelijk gedomineerd door vrouwelijke auteurs. Bekende auteurs uit dit genre zijn Saskia Noort, Linda van Rijn, Esther Verhoef, Loes den Hollander en ga zo nog maar even door.

Bij de Nederlandse thrillers is het moeilijk om vaste kenmerken op te noemen die zich vormen tot een eigen identiteit. Waarbij de ene thriller zich af speelt in de grachten van Amsterdam, gaat het in de volgende thriller over een moord in een groot villadorp. Een specifiek kenmerk waar wij de Nederlandse misdaadverhalen wel mee kan herkennen, is de nuchtere toon. Afgelopen zomer bracht Saskia Noort haar boek Bonuskind uit. De vijftienjarige Lies wordt op een ochtend wakker met het gevoel dat haar moeder Jet iets is overkomen. Haar bed is niet beslapen en ze heeft haar mobiele telefoon thuis laten liggen. Haar vader en zijn nieuwe vriendin Laura schakelen de politie in, ze geloven dat het te maken heeft met haar mentale toestand: ze zou de scheiding nooit te boven zijn gekomen en heeft daarom besloten te verdwijnen. Nederlandse auteurs vinden het belangrijk om het alledaagse leven te gebruiken als opbouw voor de spanning. De dood komt hier altijd onverwachts.

Wat zich ook meer als een aparte subgenre aan het ontwikkelen is, zijn vakantiethrillers. Ieder jaar staat Suzanne Vermeer weer paraat voor spanning op een wit strand of tijdens een wintersportvakantie. Ook Linda van Rijn neemt de Nederlandse lezer graag mee in een avontuurlijke vakantie die altijd uitloopt tot een ramp.

Scandinavische Thrillers

Leegstaande dorpen, uitgestorven vlaktes en lange winters. Het perfecte scenario voor een spannend verhaal. Scandinavië heeft namelijk natuur, en dan geen bossen zoals wij die kennen. Nee, uitgestrekte en gevaarlijke vlaktes. De dood is hier dichter bij dan ooit. Cilla & Rolf Börjlind zijn bekende Scandinavische thriller schrijvers. In hun nieuwe boek Bevroren goud wordt het lichaam van een man gevonden hoog in bergen die ongeveer twintig jaar daarvoor werd neergeschoten. De jonge rechercheur Olivia Rönning reist ernaartoe om de zaak te onderzoeken. Op weg naar de vindplaats wordt hun helikopter verrast door een sneeuwstorm, en stort neer. Als Olivia bijkomt, kan ze geen contact maken met de buitenwereld. De eerst volgende keer dat jij een thrillerboek van het schap pakt en een van de bovenstaande elementen zich in het verhaal bevind, heb je hoogstwaarschijnlijk een Scandinavisch misdaadverhaal in je handen. De omgeving heeft er voor gezorgd dat de Scandinavische thrillers een identiteit op zichzelf zijn geworden.

Naast het perfecte thriller-decor is er nog een ding wat zich kenmerkt aan een Scandinavische misdaadverhaal. Scandi-schrijvers proberen de persoonlijke omstandigheden van zowel het slachtoffer, de verdachte, als de politieagent uit te lichten. Marc Pennartz, schrijver over Zweden, schreef op zijn eigen website een blog over het persoonlijke aspect van de Scandinavische thrillers. Door het hele verhaal heen volgen wij hun gedachtes, problemen met hun kinderen, persoonlijke relaties en werkdruk. Dit komt voort uit de tijd dat politieromans in de jaren zestig enorm populair waren in Scandinavië. In het boek Spiegelman van het Scandinavische pseudoniem Lars Kepler wordt het levenloze lichaam gevonden van een jonge vrouw. De enige ooggetuige van de moord is een warrige man, die niet zeker weet wat hij gezien heeft. Joona Linna roept de hulp in van hypnotiseur Erik Maria Bark, zodat de man onder hypnose zijn herinneringen weer kan oproepen. Maar dit heeft ook voor Joona Linna gevolgen. De politiemannen en vrouwen krijgen in Scandinavische thrillers net zoveel aandacht als die van de daders of slachtoffers. In de boekenwereld worden deze misdaadverhalen ook wel misdaadromans genoemd. Tegelijkertijd dat er een moord opgelost moet worden, volgen wij ook het persoonlijke leven van de politieagent.

Amerikaanse Thrillers

Amerikanen houden van drama en dat is ook terug te lezen in de thrillers. Een van de kenmerken is namelijk dat de hoofdpersoon van alles overkomt. Als je denkt dat het niet erger kan, dan kan het zeker erger. De hoofdpersoon komt in situaties terecht waar hij/zij niks aan kan doen. Daarnaast zijn de hoofdpersonen vaak een held. Hij is een goedzak en probeert het kwaad te bestrijden. In de thrillers van Karen Rose komen vaak helden voor. Zoals in haar thriller Tel tot tien waarbij een brandweerman in Chicago zoveel mogelijk slachtoffers probeert te redden. Dan blijkt dan de brandstichter op persoonlijke wraak uit is en nemen de branden steeds meer toe. Bij elke nieuwe brand zijn de slachtoffers de mensen waar juist hij en zijn nieuwe geliefde rechercheur Mia Mitchell van houden, het slachtoffer. Amerikaanse thrillers zijn boeken waar goed en slecht recht tegenover elkaar staan.

Waarbij Nederlands een subgenre heeft in vakantiethrillers heeft Amerika dat met
CSI-thrillers. Op televisie zijn tientallen CSI-series te zien en dat geldt ook voor thrillerverhalen. Veel thrillers van Karin Slaughter gaan over verschillende rechercheurs en ook de verhalen van David Baldacci zoals Daglicht gaan over een FBI-agent en bevatten veel politiewerk. Het verhaal begint hier al met een heftige moord of misdaad en door de hoofdstukken heen wordt het voor de rechercheur steeds duidelijker wat er gaande is, en dat gaat niet altijd zonder slag of stoot.

Koreaanse Thrillers

Denk je aan bloed? Dan ben je bij Koreaanse thrillers op het juist adres. Na de populariteit van de Scandinavische misdaadromans en de Amerikaanse thrillers wordt er steeds meer ruimte gemaakt voor de Koreaanse thrillers. En zoals de Los Angeles Times, de krant van de stad, het onlangs noemde: K-crime. Maar niets is minder waar, ook in Nederland beginnen er voorzichtig Koreaanse thrillers te verschijnen. Mi-ae-Seo zal voor een hoop mensen nog onbekend klinken, maar haar boek Welterusten, mama ligt sinds kort ook in Nederlandse winkels. In Zuid-Korea weet ze haar weg goed te vinden als schrijver en daarom besloot ze te beginnen aan haar eerste internationale vertaling.

Kan jij niet zo goed tegen bloed? Dan zijn de boeken van You-Jeong Jeong geen aanrader. In zijn boek De goede zoon wordt Yu-Jin wakker terwijl hij helemaal onder het bloed zit. Zijn moeder ligt dood onder aan de trap. Yu-Jin heeft geen herinneringen meer aan de avond ervoor, maar beseft al te goed dat alle bewijsmateriaal op hem richten. Hij besluit daarom het lichaam van zijn moeder te verstoppen en zelf de moordenaar op te sporen. Eén ding bij Koreaanse misdaadverhalen is zeker: het bloed druipt er van af!

Alhoewel er ook mannelijke thrillerauteurs in Zuid-Korea zijn, is het geen toeval dat vooral vrouwen zich wagen aan het schrijven van een Koreaanse thriller. Waarin wij als Westerse vrouwen ons kunnen uitspreken over meningen, gevoelens en gebeurtenissen is dat voor Koreaanse vrouwen niet zo van zelfsprekend. Onderwerpen als: vreemdgaan, alcoholisme, huiselijk geweld en seksueel misbruik. Door het schrijven van een boek kunnen deze vrouwen zich uiten en ‘praten’ over onderwerpen die ze in het dagelijks leven niet aanhalen. Met een vleugje spanning erbij hebben wij op een donkere avond niks anders meer nodig.

Engelse Thrillers

De oorspronkelijke naam thriller is afgeleid van het Engelse to thrill. Zoals de Engelse website Daily Mail mooi verwoordde is het doel van Engelse thrillers om de lezer voortdurend in spanning te houden. In Nederland kennen we ondertussen ook steeds meer de whodunit verhalen, maar de Engelse zijn hier toch wel de experts in. Een whodunit is ontstaan uit het Engelse Who has done it? Het onderscheid met een whodunit is dat de nadruk geheel ligt op het proberen te achterhalen wie de dader is van een moord of ander misdrijf. Een van de bekende Engelse schrijvers is Robert Galbraith. Al een aantal jaar op een rij verrast hij ons iedere keer weer met een spannend misdaadverhaal. Ook in zijn verhalen zoals Kwaad Bloed of Koekoeksjong zitten we tot aan het laatste hoofdstuk op het puntje van onze stoel met de brandende vraag: wie heeft het misdaad gepleegd? Maar dat niet alleen, de Engelse zijn ook dol op Fantasy en dat nemen ze maar al te graag mee in hun thrillers.

Zoals je ziet is de thrillergenre zo uitgebreid dat je nooit uitgelezen zult raken. Van rampzalige vakanties naar SCI-thrillers tot aan echte Fantasy verhalen. Maar wat al deze genres met elkaar gemeen hebben is een opbouwende spanning, een gruwelijke misdaad, moord en actie! Wat wij vanavond in ieder geval gaan doen, is een thrillerboek erbij pakken die ons tot diep in de nacht zal wakker houden.