Recensie Als ik naar jou kijk, zie ik mezelf van Christine Otten

“Ik heb een ambivalente relatie met Detroit. Een ramp dreef me ernaartoe. Destijds door Umar opgevangen, die me introduceerde bij zijn vrienden en familie, vond ik meteen een soort thuis die in die uitgestrekte stad in het Amerikaanse Midwesten.’’

Een beladen onderwerp in romanvorm gieten vergt lef. Christine Otten (1961) durfde het aan en schreef het prachtige Als ik naar jou kijk, zie ik mezelf. De titel spreekt boekdelen, dit zijn namelijk de woorden die Umar Bin Hassan, een van The Last Poets, tegen Christine zei nadat zij enkele weken achtereen met elkaar hadden opgetrokken en onderweg zijn geweest per Greyhoundbus om familie en vrienden te bezoeken in allerlei steden voor haar indrukwekkende roman gebaseerd op diepgaand onderzoek, gesprekken met mensen en toevallige ontmoetingen. Het is een boek dat zich leent voor een verfilming.

Onbevangen en zelfkritisch

Het boek kan het beste omschreven worden als een hoogstpersoonlijk geluid dat een prachtige serie van journalistieke vertellingen en essays omvat over reizen en ontmoetingen die Christine Otten in de afgelopen zeventien jaar met ontzettend veel empathie heeft geschreven vanuit zwart Amerika. De vriendschappen die zij sluit en de schokkende gebeurtenissen die zij meemaakt maken haar verhalen tot een bundeling van één grote reis waarin je je van het begin tot het eind als lezer zeer betrokken voelt. De onderwerpen die in haar boek die revue passeren zijn brandend actueel en prikkelen je om verder te blijven lezen.

Actualiteit ten top

De onmoeting met Umar heeft haar leven en haar werk voorgoed weten te veranderen. Christine heeft achter de gedichten proberen te kijken, te begrijpen waar de woorden vandaan komen. Ze besloot daarom haar roman te schrijven over deze dichters en keerde daarvoor onder andere naar Harlem, Detroit- wat voor haar als een toevluchtoord voelde - en de overstromingen in New Orleans.

Gedurende het verhaal veranderd Amerika. Zo is Christine getuige geweest van de aanslagen op 9/11, waar ze zich alleen voelde. Terwijl ze haar hotel was uitgelopen heeft ze de paniek gevoeld van mensen die het leven op dat moment aan zich voorbij hebben zien gaan. Huilend, in shock en compleet ontredderd. Maar ook de opkomst van Obama het heroplevende openlijke racisme spelen een grote rol in haar reis.

Persoonlijk en ingetogen

De rol van vaders zijn een rode draad in het verhaal en geeft je als lezer een merkwaardige sensatie. Tijdens haar eerste reis in haar eentje naar New York was Christine op zoek, ze wist alleen niet goed waar naar ze op zoek was. Zo schrijft ze: ‘Achteraf is het alsof ik op de vlucht was voor iets of iemand of voor een of andere donkere kracht […].’ Christine beschrijft hoe ze opgroeide met een vader die leed aan een angststoornis en met regelmaat in psychiatrische inrichtingen verbleef. Vol overgave stortte zij zich in onderzoek naar The Last Poets en hield interviews met mensen over hún vaders. Achteraf bleek het niet haar intentie te zijn geweest maar heeft zij zich weten te verzoenen met haar vader. Deze onzekerheid in haar leven bleek een persoonlijke drijfveer en heeft er onbewust voor gezorgd dat de verhalen zo intens, betrokken en persoonlijk zijn geschreven en geeft het verhaal een extra lading.

Wederzijdse herkenning

Met de woorden Als ik naar jou kijk, zie ik mezelf heeft Umar Christine de woorden in de mond gelegd. Christine dacht precies hetzelfde toen Umar haar aankeek zoals in de proloog wordt omschreven. In het epiloog, met dezelfde titel, komt ze terug op die opmerking en vraagt zij zich dan ook waar die wederzijdse herkenning vandaan komt.

Conclusie

De onderwerpen die aan bod komen worden in al zijn facetten belicht. De verhalen brengen een bepaalde spanning met zich mee door de schok en de psychologische impact op een mens, dit maakt het meeslepend. Het zijn verhalen over gewone mensen in bijzondere omstandigheden, je vraagt je steeds af wat je zelf zou doen als je in zo’n situatie zat.

Je hoeft de achtergrond niet exact te kennen om te weten wat je leest. Gun jezelf de tijd voor dit boek dan valt er zowel qua taal als verhaalontwikkeling veel te genieten!

Wil je altijd op de hoogte zijn van de boeken binnen jouw favoriete genre? Stel je voorkeur in en ontvang updates.