Voor iedereen die jonger dan vijftig jaar is Rinus Israel een mythe. Een vooraanstaand man uit de succesverhalen van voor de eigen tijd. Een verdediger die door betonnen deuren liep. Een verdediger die er persoonlijk voor zorgde dat aanvallers het eind van de wedstrijd niet haalden. IJzeren Rinus van Harry Walstra werpt een heel ander licht op die zaak.
Kwaliteit
De laatste jaren springen sportbiografieën als paddenstoelen uit de grond. Je hoeft maar anderhalve keer een bal rechtuit gespeeld te hebben of je prijkt op een cover. De nadruk ligt vaak op de escapades buiten de lijnen. IJzeren Rinus is een sportbiografie in de puurste zin van het woord. Het gaat over voetbal.
Dat is iets wat bij Rinus Israel ook makkelijk kan. Er is interessante stof genoeg. Hij was onderdeel van het DWS-elftal dat als promovendus kampioen werd, hij was onderdeel van de WK-ploeg 1974 en vooraanstaand lid van het Gouden Feyenoord. De schrijver behandelt in chronologische volgorde alle seizoenen, inclusief zijn trainerscarrière.
Harry Walstra schrijft Rinus’ verhaal op in klare taal, zonder tierelantijnen. Het ene verhaal volgt uit het vorige, zonder dat er in tussen hoofdstukken ruimte worden gemaakt voor karakteristieke persoonlijkheden of humorrijke verhalen.
Humor
Dat wil niet zeggen dat er geen humor in het boek zit. Naast het stevige spel is Israel ook vermaard om zijn humoristische uitingen. De bekende gortdroge humor maakte Israel koning van het cynisme. Zo zegt hij tegen een tegenstander van Go Ahead Eagles die na een elleboog zijn gebit op het veld terugvond: ‘Even op je tanden bijten, Jan.’
Het is diezelfde humor die er mede voor verantwoordelijk is dat de trainerscarrière nooit echt helemaal van de grond komt. Israel was niet echt een people manager. Als een speler een bal verkeerd raakte vroeg de coach of de schoenendozen er nog omheen zaten.
Beeld
Uit het boek wordt, mede door de zakelijke manier van schrijven, duidelijk dat de rigoureuze kant van de hoofdpersoon schromelijk wordt overschat. Pas op zijn negenendertigste, een jaar voor zijn spelerspensioen, pakte hij zijn eerste rode kaart.
De voetballer Rinus Israel maakt, voor iemand die hem niet heeft zien voetballen, een stuk meer indruk dan de hedendaagse verhalen hem toeschrijven. Zijn voetballende vermogens leverde hem twee keer de titel vaderlands voetballer van het jaar in een periode waarin Nederland toonaangevend was. Ernst Happel noemt hem ’s werelds beste verdediger.
In een tijd dat iedere voetballer een biografie krijgt is IJzeren Rinus een welkome afwisseling. De Amsterdammer heeft op sportief zoveel gepresteerd dat alleen zijn voetballende verhaal genoeg interessante stof oplevert. Harry Walstra heeft een rechttoe rechtaan boek geschreven dat de moeite waard is om te lezen, zowel om Nederlands succesvolste voetbalperiode als Rinus Israel beter te leren kennen.
