Hoe de mug de loop van onze geschiedenis bepaalde, is de ondertitel van Mosquito. Dit nieuwe boek is een dikke pil van Timothy C. Winegard, over inderdaad, hoe de mug voor een belangrijk deel meedeed aan de totstandkoming van de geschiedenis. Zeker het lezen waard!
De invloed van de mug
Je gelooft eigenlijk niet dat een mug überhaupt invloed gehad heeft. Ja goed, het is een lastig beestje, het steekt, je slaat hem dood. Maar al in de tijd van de dinosaurus deed hij mee in de totstandkoming van de aarde. Die dinosaurus – zo gaat het verhaal – is uitgestorven door klimaatverandering en een inslag van een meteoriet. Maar dat is dus niet het hele verhaal. Er overleefden er ook een paar. Die waren verzwakt en kregen niet de kans weer op kracht te komen. Door de mug. Dinosauriërs hebben een dunne (vogelachtige) huid en daar wisten de vrouwtjesmuggen wel raad mee. Onder die huid zat bloed dat zij nodig hadden als voeding voor hun eitjes. Maar tegelijk verspreidden ze daar ook ziektes mee. En legden daarmee de bijl aan de wortel van het bestaan van de dinosaurus.
Oorlog
In de oorlog die Perzen en Grieken uitvochten deden de muggen ook mee. Complete legereenheden werden – terwijl ze steden belegerden door havens plat te leggen – door de mug de dood ingejaagd. Het was geen strategisch vakmanschap waarmee deze oorlog beslist werd, maar malaria. Ook de Sint-Pieterskerk in het Vaticaan bestaat vanwege de mug. De kerk werd bestreden en belegerd. Maar rondom was er alleen maar moeras. Dat was voor aanvallende soldaten minder gunstig werkterrein dan voor de mug. Zelfs de kruistochten waarin het geloof met het zwaard verspreid werd zijn begeleid door de mug. De opmars verliep soepel omdat de mug het pad al geplaveid had, maar diezelfde mug riep de vrome vechters ook een halt toe. En Hannibal is het niet gelukt de Alpen over te komen omdat de mug hem tegen hield.
De kracht van de mug
Het was pas in de tijd van het Panamakanaal dat ‘we’ doorhadden hoe krachtig die mug was. Dat kanaal maakte een snelle passage tussen noord en zuid Amerika mogelijk en verbond daarmee ook klimaten. De mug was al eens meegereisd op slavenschepen en met Europese handelsmissies (waarbij het woord ‘handel’ overigens wel wat eenzijdig werd uitgelegd) en was daarmee de beste frontsoldaat die de blanke mannen zich maar konden wensen. Indianen verloren het vooral van de mug, minder van de cowboy. Maar bij het Panamakanaal werd de mug voor het eerst succesvol bestreden.
Fascinerende verhaallijn
In mijn geschiedenislesjes leerde ik altijd over de koning, zijn maarschalk en hun gezamenlijke strijdplannen. Een geschiedenis lang verovert iedereen elkaar. Landjepik als een stratego-spel. Ik kijk daar nu heel anders tegen aan. Die strategieën leidden heel vaak helemaal niet tot succes omdat ze briljant waren, nee, het was heel vaak de mug die de doorslag gaf. Fascinerend om de wereldorde via die gedachte te analyseren.
