Werk heeft het gebouw verlaten van Jitske Kramer: een boek dat je meeneemt door de coronacrisis

Wat doe je als een crisis uitbreekt? Dan val je terug op wat je weet. Je doorzoekt je gereedschapskist op zoek naar bruikbare spullen en je legt je oor bij anderen te luister om erachter te komen hoe zij ermee omgaan. Managementantropoloog Jitske Kramer heeft dit ook gedaan in het crisisjaar 2020. Ze schreef er het boek Werk heeft het gebouw verlaten over.

Jitske Kramer neemt in het wereldje van managementdenkers een interessante niche in. Als antropoloog heeft zij kijken vanuit de antropologie populair gemaakt met haar boeken, columns en lezingen. Technieken en rituelen vanuit verschillende delen van de wereld, maakt zij toepasbaar voor werksituaties in het Westen. In andere landen is men volgens haar vaak beter in het oplossen van ernstige problemen met wijsheid. Dit zijn dan vaak problemen waar bestaande antwoorden niet toereikend voor zijn.

Ernstige uitdagingen

Corona heeft ons opgezadeld met veel ernstige uitdagingen. Wat de lockdowns bijvoorbeeld betekenen voor hoe we op afstand werken en ook hoe dit straks zal gaan wanneer het virus de wereld uit is, valt moeilijk te zeggen. Kramer heeft met haar boek Werk heeft het gebouw verlaten geprobeerd wijze antwoorden te vinden.

Oplossingen en experimenten

Leerzaam zijn de vele oplossingen die Kramer geeft, voornamelijk aangereikt door anderen. Voor Kramer zijn sociale media hier een belangrijke bron voor geweest. Op onder andere LinkedIn krijgt ze veel reacties en suggesties op haar berichten en vragen. Maar, wat voor Kramer ook duidelijk is, is dat ondanks alle experimenten die overal ter wereld met werken op afstand plaatsvinden, we collectief eigenlijk nog geen idee hebben hoe dit nou echt verder moet.

Hoop en vrees

Kramer is voor het schrijven van dit boek daarom ook te rade gegaan bij haar oude werk, met de vraag wat daarvan bruikbaar is om deze overgangstijd goed door te komen. Zo presenteert zij het antropologische begrip ‘liminaliteit’ dat precies hierover gaat: de tijd tussen wat niet meer is en wat nog komen zal. Het is de onvermijdelijke fase die wordt gekenmerkt door zowel hoop als vrees. Hierin vindt een transformatie plaats. Zo kom je op een punt van creativiteit en scheppingskracht, maar hiervoor moet je het ongemak en de onzekerheid wel kunnen verduren. Terwijl je snel door wil of juist terug naar het oude, gaat het er juist om, om bij de twijfel en de verwarring te blijven. Iets waar wij hier in het Westen juist net niet zo goed zijn.

Transformatie

Kramer beschrijft tegen het einde van haar boek een paar tribale archetypen en hoe zij in deze fase van onzekerheid reageren. Interessant is de mogelijkheid voor de groep om de zogenoemde ‘magiër’ in de overgangsfase, een leidende rol te geven. Magiërs worden normaal gesproken “overruled door zakelijke belangen en de noodzaak tot bulletpointmeetings”, maar hun gevoel voor wijsheid, zingeving en het voeren van buitengewone gesprekken is juist nu van grote betekenis. “Zij maken van de gewone tijd een magische tijd, waarin veranderingen kunnen plaatsvinden en de toekomst zich kan ontvouwen.”

Magiër

Duidelijk is dat Kramer zelf tot deze categorie behoort. Maar, hoe zit dat in jouw organisatie, wie heeft dit speciale, verbindende vermogen en hoe zit het met deze energie bij jezelf? Wanneer je Werk heeft het gebouw verlaten van Jitske Kramer leest, vind je vast en zeker ook de magiër in jou!