De spiegel en het licht is het magnifieke slotdeel van een al even indrukwekkende trilogie. Met Wolf Hall en Het boek Henry bewees Hilary Mantel dat ze van de figuur van Thomas Cromwell een levensecht personage kon maken die geen lezer onberoerd laat. Dit deel vormt de kers op de taart.
De val van een machtige man
Tijdens de eerste twee delen waren we getuige van Cromwells rijzende ster. In deze nieuwe roman wordt hij zo mogelijk nog menselijker neergezet. De twijfel over zijn beslissingen slaat toe en zijn onvermijdelijke neergang is even bruusk als bruut. De roman start met de onthoofding van Anne Boleyn. Henry VIII maakt zich steeds meer zorgen over de troonopvolging. Thomas Cromwell is op dat moment een vijftiger die zijn volkse afkomst ver achter zich heeft gelaten. Hij is de eerste minister en gaat in zijn tocht naar macht steeds analytischer en tactischer te werk. Hoewel zelfs de pen van Hilary Mantel niets aan de geschiedkundige feiten kan veranderen, creëert ze toch spanning. De spiegel en het licht is een lijvig boek van meer dan duizend pagina’s, maar de lezer zit vanaf het begin tot aan het denderende einde op het puntje van de stoel.
Een kijkje in het hoofd van Cromwell
Mantel schrijft realistische, vlotte dialogen die een hoogtepunt bereiken in de interne dialoog die Cromwell continue voert. De wisselwerking tussen wat hij zegt en wat hij denkt geeft op een indrukwekkende manier diepgang aan het personage. Het zorgt voor een intense leeservaring waarbij je helemaal opgaat in het gekonkel in Cromwells hoofd. Zo staat hij bekend als een man zonder eer en geweten, maar komt de lezer ook te weten dat hij zijn eigen opgang in vraag stelt en dat hij zich maar al te bewust is van de prijs die hij voor de macht betaalt.
De roman wordt bevolkt door erg veel personages die met verschillende namen en bijnamen aangesproken worden. Het uitgebreide overzicht van de personages en hun stambomen aan het begin van de roman helpen, maar het is nog meer de beschrijvende schrijfstijl die het haalbaar maakt om de personages uit elkaar te houden. Mantel weet elk van hen een eigen identiteit te geven, wat de gewoontes aan het hof ook bevattelijker maakt. Achterklap en verraad, roddels en voortrekkerij, liefde en vriendschap, niets is de personages vreemd. Cromwell bekijkt zowel zijn vorst als het leven aan het hof met een cynisch oog, waardoor er ook veel humor in het verhaal zit.
Dé historische roman van het moment
De setting wordt echter ook niet genegeerd. Het leven in het zestiende-eeuwse Engeland komt uitgebreid aan bod; van de omgangsvormen over de kledij tot het politieke leven. Het onderzoek dat aan het schrijven van de trilogie vooraf is gegaan, moet fenomenaal geweest zijn. Dat Cromwells verhaal niet ten onder gaat aan de veelheid aan informatie, maar er net sterker door wordt, toont dat Hilary Mantel alweer een krachttoer heeft geleverd.
