Header recensie domein van licht
Header recensie domein van licht
Recensies

Domein van licht is een Japanse roman in een eigentijdse vertaling

Domein van licht verscheen in 1979. Yuko Tsushima (1947-2016) schreef het aanvankelijk als feuilleton waarin maandelijks een hoofdstuk verscheen in een Japans literair tijdschrift. Op die manier duurde het een jaar voor de lezer het geheel gelezen had, dezelfde periode die het boek beschrijft. Doordat in de twaalf hoofdstukken de veranderingen van de seizoenen beschreven worden, ervaar je ook in de romanvorm intens het verstrijken van de tijd.

Een nieuw appartement

Het verhaal start met de verhuizing van een alleenstaande moeder met haar tweejarig dochtertje naar een nieuw appartement. Geen van beiden krijgt een naam, maar door het ik-perspectief voelt het verhaal wel persoonlijk aan. Het appartement heeft aan de vier zijden ramen en baadt in het licht, wat haar hoopvol voor de toekomst stemt. Zowel haar nakende scheiding als de verhuizing zijn levensgebeurtenissen die een enorme impact op haar hebben. Maar de vrijheid die ze aanvankelijk voelt gaat over in een gevoel van grenzeloosheid, waarbij het steeds moeilijker wordt om bewust op de rem te gaan staan.

De schaduwen in de hoek

Haarscherp wordt weergegeven hoe het voelt om de controle te verliezen. De verwaarlozing van haar dochter, de uitvallen tegen haar ex-man, de problemen op haar werk; alles komt onverbloemd aan bod. Tsushima heeft daar verrassend weinig woorden voor nodig, zo zuiver is haar taalgebruik. Pijnlijk en eerlijk vertelt het hoofdpersonage over de verstikkende vermoeidheid die ze voelt nu ze de zorg voor haar kind alleen moet dragen. Hoe harder ze haar best doet om geen uitgeputte indruk te maken, hoe erger het wordt. Wanneer ze slaapt droomt ze over vreemde gebeurtenissen en zware duisternis. De slaap brengt hierdoor geen verlichting.

"Ik had geen andere keus dan uit bed te komen. Ik keek eerst naar mijn dochtertje, toen naar de kamer. Op de vloer zaten melkvlekken, er glinsterden glasscherven en kriskras lag er speelgoed; De deur van de koelkast stond open. Haar vinger bloedde. Het jasje van haar pyjama was kletsnat van de melk, de broek kletsnat van haar plas. Zelfs op haar haar zaten melkspetters".

Zweven tussen licht en duisternis

Yuko Tsushima speelt continue met tegenstellingen: licht en duisternis, leven en dood, vreugde en wanhoop. Zo wordt ook het realistische van het dagdagelijkse leven vervlochten met absurde, chaotische dromen. Herkenbaarheid en vervreemding wisselen elkaar steeds sneller af. Doordat de toon ontdaan is van medelijden of sentiment, ontstaat na verloop van tijd een afstandelijkheid tot de lezer die zelfs het gebruik van het perspectief niet kan overbruggen.

Groeien naar het licht

De vertaling van de roman is prachtig uitgevoerd, het voelt modern aan zonder dat er afbreuk gedaan wordt aan de tijdsgeest waarin het boek geschreven wordt. Domein van licht bevat rauwe, breekbare, grappige en intrieste passages. Dat maakt het vrij dunne boek toch zo rijk dat je na het lezen ervan begrijpt dat het ook fijn moet zijn geweest zijn om tussen elk hoofdstuk een maand tijd te laten en samen met het hoofdpersonage te groeien naar het licht.

Sigried
Sigried