Sigried over Ik ben Radar: een dapper en ambitieus project

Ik ben Sigried Lievens, 38 jaar. Sinds ik het alfabet ontdekte lees ik alles wat letters bevat. Ik heb altijd en overal een boek bij me (de uitvinding van de ereader maakte mijn leven zoveel gemakkelijker!). Ik heb een voorkeur voor hedendaagse Engelstalige, Zweedse en Nederlandstalige literatuur, maar laat me ook graag verrassen door het onbekende.

Vreemd
Reif Larsen debuteerde in 2009 met het alom bejubelde De verzamelde werken van T.S. Spivet. Aan zijn tweede boek werkte hij ruim vijf jaar. Het resultaat is zonder twijfel het vreemdste boek dat ik de voorbije jaren gelezen heb.

Radars geboorte
Het verhaal start in New Jersey, op het moment van Radars geboorte: door een stroompanne heerst er volledige duisternis, wanneer het licht eindelijk weer aangaat blijkt hij niet - zoals zijn ouders - blank te zijn maar 'zwarter dan het zwartste zwart'. Journalisten werpen zich op het verhaal, specialisten komen en gaan, maar Radar blijft een medisch raadsel. Zijn moeder gaat obsessief op zoek naar antwoorden en vertrouwt Radar in een laatste wanhoopspoging toe aan een groep kunstenaars/wetenschappers in Noorwegen. De gevolgen zetten niet enkel Radars wereld op zijn kop. Zijn vader – enkel geïnteresseerd in radio’s en minitv’s – vindt er een levensdoel en sluit zich volledig af van zijn omgeving.

De verteller

Kat-en-muisspel met de lezer
Vanaf het begin gooit Reif Larsen alle conventies overboord en speelt hij een kat-en-muisspel met de lezer. Door het verhaal heen wordt de macht van de verteller en de dunne grens tussen waarheid en fictie zelfs uitdrukkelijk beklemtoond. Daarnaast wordt tekst afgewisseld met tekeningen, plannen en krantenknipsels. Voetnoten verwijzen naar - al dan niet bestaande - boeken. Hoe onwaarschijnlijk de gebeurtenissen ook zijn, door de vertelstijl, citaten en illustraties, komen ze zelden als waanzinnig of totaal onrealistisch over.

Drie delen
Het eerste deel roept zoveel vragen op dat ik echt wilde weten waar het verhaal heen zou gaan en ik het boek onmogelijk weg kon leggen. Net wanneer een soort logica ontstaat, eindigt het eerste deel en start het verhaal helemaal opnieuw, in Bosnië deze keer. Pas helemaal op het einde van het tweede deel komen beide verhaallijnen samen, wat een schitterend derde deel oplevert.

Valkuil en experiment

Lawine aan informatie
Reif Larsens achtergrond als documentairemaker wordt duidelijk in de gedetailleerde beschrijvingen van plaatsen, historische gebeurtenissen en personages. Deze lawine aan informatie wordt echter de valkuil van het boek. Zo wordt in deel vier het hoofdverhaal volledig aan de kant geschoven en wordt de lezer meegesleurd door tijd en ruimte heen. Het verhaal springt van de hak op de tak en Larsen moet heel wat kunstjes uithalen om de verschillende verhaallijnen met elkaar te verbinden. Soms lukt dat wonderwel, andere keren verdrinkt het verhaal in absurditeit. Ik heb me echt doorheen deze 110 pagina’s moeten worstelen en dat dit deel absoluut niets aan de essentie van het verhaal toevoegde ergerde me enorm. Hoewel er nadien opnieuw vaart komt in het verhaal en het einde boeiend is, krijgt het niet meer de kracht van in het begin.

Dapper en ambitieus project
Dit boek is een dapper en ambitieus project dat uiteindelijk meer leest als een experiment dan als een roman. Enerzijds overtreft het mijn verwachtingen, anderzijds is het te chaotisch om me waanzinnig enthousiast te maken. Ik wil graag e-booklezers aanraden om dit boek, ondanks de 650 pagina’s, toch in papieren versie te lezen. Alleen zo komen de lay-out en de illustraties volledig tot hun recht