12 regels voor het leven: “Het boek dat alle andere boeken overbodig maakt.”

Hoe haal je het in je hoofd om een boek te schrijven over hoe je een individu dient te zijn in de huidige maatschappij?! Toch kwam Jordan Peterson zijn 12 rules for life uit en werd nog een internationale bestseller ook. Tevens werd de auteur zelf ook een hit. De controversiële en ongrijpbare Jordan Peterson is vooral populair bij contra-progressieven, ook in Nederland. Op Twitter wordt hij gevolgd door negenhonderdduizend mensen. Zijn boek is inmiddels vertaald naar het Nederlands, wat resulteerde in 12 regels voor het leven.

Schaamteloos

“Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.” Met die schaamteloze Pippi Langkous-instelling moet Jordan Peterson zijn boek geschreven hebben. En niet zomaar een boek, maar een boek dat uitlegt aan welke praktische regels jij je moet houden om te leven zoals het Bestaan (Peterson schrijft dat consequent met een hoofdletter) dat van jou verlangt. “Het boek dat alle andere boeken overbodig maakt.” Zo’n boek schrijf je niet op de manier waarop hij dat gedaan heeft, als je vindt dat alles wat je opschrijft ergens op gebaseerd moet zijn. Nee, dat lukt je alleen als je niet eens een beetje twijfelt of het klopt. Niet omdat je 100% zeker weet dat je alle feiten op een rij hebt, maar omdat je weet dat je ieder argument kunt weerleggen. Peterson is niet zeker van zijn zaak, maar zeker van zichzelf.

Zelfvertrouwen

Peterson heeft veel bagage. Hij is professor, kent zijn klassiekers, heeft in zijn leven tegenslagen gekend en heeft een baan waarin hij veel van anderen ziet en leert. Maar dat hebben er wel meer. Het ongewoon soort zelfvertrouwen van Peterson – dat nergens op gebaseerd is – geeft hem zijn zekerheid. Hij weet dat hij op dun ijs staat. Dat doen er wel meer, maar het deert hèm niets. Dat maakt Peterson en 12 regels voor het leven interessant. Sommige passages wil je onderstrepen, omdat ze echt fantastische inzichten geven. Andere stukken zullen je irriteren, omdat je het flauwekul vindt. Weer andere onderdelen zul je saai vinden, omdat het triviaal is, maar kennelijk wel heel verheffend voor Peterson zelf. Het boeiende is dat er geen twee lezers dezelfde ervaring hebben tijdens het lezen van het boek.

Ideologie

12 Regels voor het leven heeft veel losgemaakt en dan vooral bij progressieven die passages in het boek beledigend opvatten. Peterson maakt korte metten met ideologie en het progressieve gedachtegoed in het bijzonder. Hij vindt dat je bij de waarheid moet blijven. Ideologie brengt je in een droomwereld die werkelijkheid dient te worden; dè bron van veel ellende en conflict.

Klein conflict

Peterson adviseert (hoofdstuk 10 ‘Wees precies in wat je zegt’) lef te hebben om de dingen te benoemen zoals ze zijn. Want als je geen gewoonte maakt van je uitspreken, hopen de gevoelens van ongemak zich in je op en wordt het alleen maar zwaarder om authentiek te blijven. De ijslaag waar je Bestaan op berust, wordt van onderen aangevreten als je jezelf blijft wijsmaken dat iets niet het conflict waard is. Volgens Peterson zul je dan vroeg of laat door het ijs zakken, zodat je wel aan de bak móét. Je wordt verrast doordat je vrouw je al jaren bedriegt, je gezondheid laat je ‘ineens’ in de steek of je wordt uit het niets ontslagen. Wie dit soort vernietigende chaos in zijn leven wil voorkomen, moet bereid zijn elke ongenode dissonant onderweg onder ogen te komen, te benoemen en uit te spreken. Als je ‘Jordan Peterson’ op YouTube zoekt kom je er gauw achter dat hij meester is in het-hart-op-de-tong-hebben.

Opmerkzaam zijn

In het laatste hoofdstuk van 12 regels voor het leven gaat Peterson nog een stapje verder in zijn levenswijsheden. Dat is het gebied waar denken geen antwoord meer oplevert. “Wanneer existentie existentieel ondragelijk blijkt - in de dieptes - ben je gebaat bij ‘opmerken’ in plaats van denken.” Als je helemaal door het ijs zakt ben je aangewezen op de liefde. “Wanneer je van mensen houdt, is dat niet ondanks hun beperkingen. Het is juist vanwege hun beperkingen,” zegt Peterson heel opmerkzaam. Die relatie kun je ook met jezelf hebben: houd van jezelf niet ondanks je beperkingen, maar vanwege je beperkingen. Het is dit liefdevolle advies waarin alle regels van het leven zijn samengevat. Als jij je daaraan overgeeft, hoef je het boek van Peterson niet meer te lezen, omdat je zelf zo’n boek der boeken zou kunnen schrijven.

Verzonken in liefde

Dat Jordan Peterson van zichzelf houdt, zullen weinigen betwisten. Maar ‘verzonken in liefde’ is misschien toch iets anders. Wie gelooft dat hij die staat niet bereikt heeft, heeft ideologische opvattingen van de liefde. Wie hem helemaal neemt zoals hij is, juist vanwege zijn beperkingen, is zelf in liefde verzonken. Mijn advies is om met die instelling het boek te lezen. Het boek wordt dan fictie in plaats van non-fictie. 12 Regels voor het leven zal een boeiende reis blijken door de geest van één bijzonder mens, zonder dat daar ook maar iets van in levens van anderen algemeen verbindend verklaard hoeft te worden.

Wil je altijd op de hoogte zijn van de boeken binnen jouw favoriete genre? Stel je voorkeur in en ontvang updates.