Afscheid van Dichter Menno Wigman

Zwart als kaviaar

Romantisch en robuust – zo valt de poëzie van Menno Wigman misschien nog het best te omschrijven. Met Zwart als kaviaar, het vervolg op ’s Zomers stinken alle steden, plaatst Wigman zich opnieuw in de traditie van de Europese Romantiek. Toch stormt door elk gedicht de rusteloosheid van het moderne bestaan. In vuurvaste, ritmisch ronduit virtuoze gedichten geeft Wigman een verrassende nieuwe gloed aan de grote thema’s van het leven.

Het gesticht

‘De inrichting: net zo goed een dorp - met, als ik het goed heb, bijna de helft van de inwoners van Den Dolder zelf. Wordt hier gelopen, dan worden er vooral schoenpunten bestudeerd. Je ziet meer schouders dan gezichten. Veel gehang op bankjes. Roken gaat gulzig en obsessief. The burnt-out ends of smoky days.’ Vanaf oktober 2005 verbleef Menno Wigman drie maanden lang als ‘writer-in-residence’ in een leegstaand paviljoen op het terrein van de Willem Arntsz Hoeve in Den Dolder. Hij wilde er een nieuwe dichtbundel afronden en ging op zoek naar de poëzie van de bewoners van de kliniek en hoopte bovendien sporen aan te treffen van de beroemdste patiënt van Den Dolder: Gerrit Achterberg. Wat hebben poëzie en psychiatrie met elkaar te maken? Wat is creativiteit, wat is waanzin? En is het waar dat waanzin sommige dichters vleugels geeft? In dit hoogstpersoonlijke logboek buigt Wigman zich over de dunne grens tussen gekte en genialiteit en beschrijft hij vol ironie en mededogen het dagelijks leven in de kliniek.

's Zomers stinken alle steden

Poëzie is geen dynamiet, maar diamant, beweerde Hendrik Marsmaneelis. Dat poëzie zowel explosief als aangrijpend kan zijn, bewijst 's zomers stinken alle steden, het poëziedébuut van dichter, vertaler en muzikant Metino Wigrnan. Wars van alle verplichte ironie en vrijblijvende dubbelzinnigheid, is hier een dichter aan het woord d Ie het moderne leven en het aloude lijden te lijf gaat met harde, heldere en soms onmiskenbaar muzikale taal. Het resultaat is een bijenkorf van bezwerende gedichten waarin extase én vervreemding, jeugd en ontgoocheling, liefde en afschuw hand in hand gaan,. De gedichten uit's zomersstinken alle steden zijn zelden duister en kenmerken zich door verborgen klassieke elementen en een venijnig, haast militant ritme.

Mijn naam is legioen

'Ik leefde snel en telde af, dat was toen mode', dicht Menno Wigman in zijn nieuwe bundel Mijn naam is Legioen. De dandy van de desillusie, zoals een criticus hem ooit noemde, kijkt terug op de eerste tien jaar van de eenentwintigste eeuw en doet dat in vastberaden, aangrijpende en soms ronduit pijnlijke gedichten. Of Wigman nu over chatrooms, porno, tuincentra, massavaccinaties of jeugdvandalisme schrijft, steeds is zijn toon die van een klassieke dichter, maken zijn gedichten de indruk er altijd al te zijn geweest. Zoals Guus Middag in nrc Handelsblad schreef: 'Wigman wil als een van de weinigen niet behagen. Hij gaat zijn eigen gang. (...) Hij spreekt voor zichzelf, maar ook meteen voor iedereen _ dat is het bijzondere.' Mijn naam is Legioen is Wigmans eerste dichtbundel sinds zes jaar. Menno Wigman (1966) is dichter, vertaler en essayist. In 1997 debuteerde hij met de veelgeprezen bundel 's Zomers stinken alle steden. Voor zijn bundel Zwart als kaviaar (2001) ontving hij de Jan Campert-prijs. In 2010 verscheen Red ons van de dichters, een bundel beschouwingen waarover Het Parool schreef: 'Zolang Wigman dicht en schrijft over dichten, komt het met de poëzie wel goed.' 'De kern waarom het gaat, in poëzie en in het menselijk bestaan.' arie van den berg, nrc handelsblad 'Een van de grootste Nederlandse dichters van zijn generatie.' de volkskrant

Lunchpauzegedichten

Op de avond van 21 januari 1974 sprong Jan Arends uit het raam van zijn eenpersoonsappartement in Amsterdam. Twee dagen later verscheen zijn debuutbundel Lunchpauzegedichten, vol grillige, donkere maar ook wrang-geestige poëzie, die na veertig jaar nog altijd weet te verbijsteren. ‘Hier kotst iemand zijn hart uit met een minimum aan woorden.’ – Menno Wigman

De vrede moe

Tegen het eind van de negentiende eeuw beweerde de Franse dichter Mallarmé dat alles op de wereld bestond om uit te monden in een boek. Hij had misschien net zo goed kunnen beweren dat elk boek bestaat om weer een ander boek voort te brengen. De vrede moe is geboren uit Moord in Rotterdam (1994), een boek met een stuk of honderd indringende politiefoto's uit de periode 1905-1967. Toen Menno Wigman dat boek voor het eerst in handen kreeg, begon hij al snel een reeks gedichten te schrijven. Tijdens zijn eerste afspraak met beeldend kunstenaar Diana Scherer vertelde Wigman vol enthousiasme over zijn fascinatie voor Moord in Rotterdam. Tot zijn grote verbazing bleek Scherer een reeks foto's gemaakt te hebben die eveneens waren geïnspireerd door de politiefoto's uit Rotterdam. Niet veel later werden Wigman en Scherer geliefden en besloten ze hun werk te bundelen in De vrede moe. Het resultaat is een indrukwekkend boekwerk waarin het fenomeen moord op alle denkbare wijzen wordt belicht. De vertaling naar het Engels werd verzorgd door John Irons en de vormgeving was in handen van Willem van Zoetendaal.

Tell Me the Truth about Love

Eigenlijk heeft poëzie geen enkel aanwijsbaar nut _ daar zijn de meeste mensen het wel over eens. Anders wordt het wanneer het om liefdespoëzie gaat. In de loop der eeuwen hebben heel wat dichters met hun verzen geliefden weten te verleiden. Maar ook gewone lezers hebben met de verliefde woorden van anderen vaak hun voordeel gedaan: soms volstaat het zelfs om iemand een treffend gedicht te sturen. Tell me the truth about love is een verzameling van de bekendste liefdesgedichten uit de wereldliteratuur, van Sappho tot Rilke, van Catullus tot Auden en van Shakespeare tot Drummond de Andrade. Daarnaast komen de meest uiteenlopende onderwerpen aan bod, van jaloezie tot opperst liefdesgeluk, en alle genres, van hoofse lyriek tot zinderende pornografie. Liefde is nu eenmaal een van de meest inspirerende thema's van de poëzie, bij ons, maar ook in andere culturen. Eeuwig dezelfde maar ook altijd weer anders en bron van tegenstrijdige en extatische gevoelens, zoals de beroemde liefdesdichter Petrarca ze verwoordde: 'Ik huil van vreugde, ik lach terwijl ik ween.'

De wereld bij avond

Slordig met geluk

VliegtuiggedachtenHet donker had mijn vaders kleren aantoen ik vannacht het vliegtuig nam,Ik ging gelaten de douane dooren zat vertreurd te staren door het raam.Het donker, vader, had je kleren aan.We stegen op. Een wolk, toen nog een wolk,zo kwam je jaren na je dood weer door.Ik vroeg me af waar je nu overnacht,dacht aan je stem, ons huis, je hoofd en zageen sneeuwwoestijn waar niemand woont.Als ik me niet vergin, papa, bewaarje zelfs geen beeld meer van je eigen dood.Het donker heeft ook niet je kleren aan.Al tien jaar ben je van je huid beroofd.Ik zoek niet langer woorden voor vergaan.