Afterview Ruby Wax: Frazzled, mindfulness en slaaf van je eigen geest zijn

Stemmetje in ons hoofd

Waarom gaan we altijd met onszelf in discussie? Waarom hebben we geen stemmetje in ons hoofd dat ons vertelt dat we iets goed hebben gedaan?
Mijn theorie is: een deel van ons leeft nog in het stenen tijdperk. Ons primitieve brein begrijpt nog niet dat onze omgeving drastisch is veranderd. Dat is de reden waarom we zoveel conflicten hebben. Daarom willen veel vrouwen filosofie lezen, maar ook met de loodgieter naar bed. Daar zit een tegenstelling. We gaan in discussie met onszelf en zeggen dan dat het de schuld van de hele wereld is. Toen we honderdduizenden jaren geleden nog een soort van dieren waren, keken we altijd rond om te kijken waar er problemen waren, net zoals elk ander dier. We moesten het zeker weten, anders werden we opgegeten. Maar nu we taal hebben, gaat het zo: oh nee, ik ben niet goed genoeg, niemand vindt me leuk, iedereen weet dat ik het niet kan.

Is dat wat Frazzled onderscheidt van andere mindfulnessboeken?
Ik schrijf comedy, dus ik heb de waarheid wat leuker gemaakt. Met je geest moet je jezelf eigenlijk proberen voor te stellen wat er gebeurt. Dat maakt je veerkrachtiger en sterker. Niet direct, maar wel wanneer de stress komt, dan heb je een houvast zodat je niet wegwaait in de storm. Je onderdrukt het niet, je ontkent het niet, de storm gaat gewoon weer voorbij. De storm komt, alleen richt deze wat minder schade aan. Je gelooft het niet en je denkt niet: ik moet gaan winkelen, ik ben dik, of die persoon heeft een hekel

Mindfulness en therapie

Geloof je nog in therapie?
Bij mindfulness komt je geest in de plaats van therapeuten. Je luistert naar je gedachten, maar je straft jezelf niet. Dat is de nieuwe gewoonte. Je denkt: oké, dit is wat ik denk, maar het is niks persoonlijks. Als je bang bent, houd je vast aan het bekende en zo kunnen we zelfs verslaafd raken aan vernedering, omdat dat bekend is. Als je brein rustiger wordt, zie je andere mogelijkheden: ik hoef niet altijd een vent te vinden die me slecht behandelt en me dan dumpt. Ik heb een keuze.

In je boek citeer je Stephen Atten, een tiener met kanker die zegt dat je nog 86.400 seconden te leven hebt, dus verspil ze niet. Daar kreeg ik stress van. Ik moet elke seconde optimaal benutten.
Inderdaad. Alles wat wordt beweerd, kan leiden tot stress. Maar sommige dingen zijn gewoon waar, zoals dit. Je moet alleen geen stress hebben over dingen als: ik voel me dik, ik had iets roods aan moeten trekken vandaag. Die dingen zijn geen stress waard. Stress heb je nodig als je iemands leven redt. Dan moet je het aanzetten. Voor sommige dingen kun je kiezen of je daar stress over wilt hebben of niet. Je kunt maar beter wel stressen over de dingen die stress waard zijn, dat heb je nodig. Maar voor andere dingen niet. Als je mindfulness doet, is het goed om met negatieve gedachten te werken. Net als in de sportschool.

Expert mindfulness

Je wordt steeds meer een expert op dit gebied. Hoe vind je dat?
Ik zit hier niet met een houding van: ik weet alles. Het komt doordat ik er nieuwsgierig naar was. Ik weet niks. Het brein kan niet veel informatie opnemen. Je raakt eraan gewend om alles tegelijk te doen, ook al moet je het rustiger aan doen. Mindfulness gaat over in het nu zijn. Als je je richt op een zintuig, ben je altijd in het nu, want je kunt je niet richten op gisteren of morgen. Als je naar Hawaii gaat en je zit met gedachten nog op kantoor, dan zie je op een hersenscan dat je gewoon op kantoor bent. Zonde van je vakantie, dus dan kun je maar beter naar huis gaan. Mensen merken of je volledige aandacht voor ze hebt of niet. Je volledige aandacht geven is het ultieme compliment dat je iemand kunt geven.

In 2020...

Wat gebeurt er als we niks doen?
In 2020 gaan we dood aan stress. Maar het brein is kneedbaar en elastisch. Het is een spier, dus je kunt hem in verschillende richtingen bewegen. Je hebt er veel meer controle over dan je denkt. Dat is gewoon wetenschap. Ze kunnen zien wat er is gebeurd als je mindfulness doet. Je geheugen verbetert ook. Ik doe een one-woman-show en sinds ik aan mindfulness doe, vergeet ik mijn tekst nooit meer. Ik voel nog wel angst, maar ik ben niet meer bang.

Wat is mindfulness voor jou?
Voor mij is het een bevrijding. Ik pieker niet meer eindeloos. Mindfulness betekent gewoon: zoek het zelf maar uit. Als je geen mindfulness wilt doen, moet je het niet doen. Maar je moet begrijpen dat je wel iets moet doen, in plaats van anderen de schuld geven. Het is niet de schuld van de president van de Verenigde Staten. Doe er alsjeblieft iets aan en val mij er niet mee lastig. Dat is mindfulness. Zoek het uit en ontdek wat belangrijk is.