Erik Valeur over managementgoeroes, geesten en andere geheimen

Viggo Larssen

Het hoofdpersonage in Schipbreuk van het leven is Viggo Larssen. Waar komt hij vandaan?
Ik denk dat mensen een ‘geheim leven’ hebben: eigenschappen en gedachten die we zorgvuldig verborgen houden voor de wereld om ons heen. We denken dat het gênant is als we onze geheimen onthullen. Dat wilde ik door middel van Viggo Larssen vertellen. Hij groeit op bij zijn moeder en grootouders, die hem niet altijd zien staan. Als hij bijvoorbeeld rode ogen heeft omdat hij ‘s nachts wakker ligt, geven ze hem oogdruppels. Zo komen ze er dus niet achter welke visioenen en dromen hem zo intens achtervolgen.

Waar kwam het idee vandaan?
We willen het graag goed doen als ouders. Toch zien we onze kinderen niet staan wanneer het er echt toe doet. We zien niet waar ze mee worstelen. Tegelijkertijd verbergen onze kinderen hun zorgen voor ons: ze voelen aan dat we het toch niet zouden begrijpen. Als deze kinderen volwassen worden, wordt het patroon herhaald. In het boek komen een paar geheimen uit de kindertijd ineens boven drijven en die veroorzaken bizarre incidenten. Het is een universum waarin de verbeelding ineens de werkelijkheid blijkt te zijn en andersom.

De vuurtoren

Wat voor onderzoek heb je gedaan?
Ik kende de plaatsen en mensen die ik beschrijf al. Toch ben ik af en toe teruggegaan om mijn geheugen op te frissen. Zo ben ik naar de vuurtoren op het puntje van de landtong gegaan. Daar heb ik rondgelopen in de dennenbossen, tot ik zowel Viggo, als de vrouw die hem opzoekt, had bedacht. Ook de premier van Denemarken is gebaseerd op iemand uit mijn verleden. Ik groeide - net zoals Viggo - op in Søborg. Tegenover mij woonde in een grote villa een wrede jongen. In het boek wordt deze jongen de premier van Denemarken.

Komen er echte mensen voor in het boek, bijvoorbeeld een van de machtige mensen die je ook beschrijft?
In Schipbreuk van een leven ontmoet de lezer onder andere de Taarbæk Club, die bestaat uit voormalige en huidige topambtenaren. Ik beschrijf hier de zeven machtigste mannen van Denemarken. Dat maakt het boek realistischer. Wat deze mannen hebben veroorzaakt - hoewel het huiveringwekkend en bijna onwerkelijk is - kan ook in het echt gebeuren.

De geheimen van de jeugd

Welke thema’s komen er voor in het boek?
Het belangrijkste thema is geheimen, in het bijzonder de geheimen van de jeugd: de angst en eenzaamheid die we met ons meenemen als we volwassen worden. Het thema ouderdom komt ook duidelijk voor. Er zijn overal om ons heen dode mensen. Zeker in de media is de dood overall, maar het is de dood van anderen. Er bestaat een taboe over onze eigen dood. Veel mensen sporten als gekken en betalen handenvol geld voor elke vorm van levensverlenging die de industrie aanbiedt. Allemaal om het onvermijdelijke uit te stellen. Alles moet worden gepland, efficiënter worden gemaakt en verbeterd. In het boek leg ik een verband tussen die hele managementgekte die ons land al tien jaar overspoelt.

Staan er in je nieuwe boek verwijzingen naar je eerste boek Het zevende kind?
Ja, Viggo is zijn leven begonnen in het weeshuis in Het zevende kind, maar was daar maar kort. De kleine gele kanaries uit Het zevende kind zijn ook het nieuwe boek ingevlogen. Ik heb mijn hele jeugd kanaries om me heen gehad en voor mij symboliseren ze iets speciaals. Het zijn heel fragiele en broos zingende beestjes. In mijn ouderlijk huis stierven ze al als je ze aanraakte, als ze uit het raam vlogen of als ze zich verslikten in een blaadje sla. Het ene moment leven ze nog en het volgende zijn ze dood.

Herkenbaar, maar toch niet

Tot slot, wat kan een goed boek doen volgens jou?
Een goed boek neemt de lezer mee naar een plek die herkenbaar is, maar toch niet. Je voelt je veilig omdat je iets herkent en tegelijkertijd nieuwsgierig omdat er iets gebeurt waarvan je niet weet waar het toe zal leiden.