Hans Koeleman: Olympiers is mijn verhaal over sporten, dromen en doorgaan

Hans Koeleman is tweevoudig Olympiër, storyteller en schrijver. In 2015 gaf hij zijn debuutboek Het blauwe uur uit en daarop volgde in oktober 2016 zijn tweede boek Olympiërs.

Keuzes en situaties durven aanpakken

Hoe ben je op het idee gekomen om over dit onderwerp te schrijven?
Het zit al sinds een paar jaar na de Spelen van 1984 in mijn hoofd, maar vijf jaar geleden ben ik pas het echt schrijfproces in gegaan. Ik voelde ineens dat ik dit verhaal wilde schrijven en had het idee dat het een goed verhaal zou worden. Ik wilde iets over de Spelen van Rio beschrijven, maar mijn uitgeverij de Arbeiderspers vroeg mij of ik het idee van de Spelen van 1984 wilde schrijven.

Moest je het eerst even laten bezinken, voordat je aan het verhaal kon werken?
Ja, dat klopt. Omdat het idee al langer bestaat, had ik vele manuscripten liggen. Als ik ze nu teruglees, dan is het totaal verschillend van het eindresultaat. Het begon als een zeer romantisch verhaal, maar dat is niet vergelijkbaar met het uiteindelijke boek. De basis was er wel, maar de details heb ik veranderd. Dat is ook iets waar je jaren voor nodig hebt om achter te komen en dat is misschien de reden geweest dat het zo lang duurde voordat het schrijfproces afgerond was. Ik ben een hele nieuwsgierige man, een ontdekkingsreiziger, kan niet stilstaan en ik ga door daar waar alle anderen stil blijven staan. Ik heb vaak een Amerikaanse kijk op situaties, ik heb er 15 jaar gewoond,: blijf doorgaan, ben onderzoekend en wil altijd weten wat er achter een denkbeeldige heuvel zit. Dat laatste omschrijf ik als mijn innerlijke drijfveer en dit is een soort middel dat er voor heeft gezorgd dat ik ging hardlopen. Het doel dat ik toen tegenkwam was het bereiken van de Olympische Spelen. Het verhaal gaat over de Olympische Spelen en hardlopen, maar het is eigenlijk een oproep aan iedereen om je dromen na te jagen.

Heeft het ook te maken met keuzes maken en situaties durven aanpakken?
Keuzes waren er niet echt voor mij. Ik zat al lang op dit pad, voor dat ik er erg in had. Mensen vroegen weleens: ‘moet je er niet veel voor laten?’. Nee, is dan mijn antwoord. Iets moeten laten houdt in dat er een alternatief is, maar die was er niet. Na jaren kom je er soms achter dat er ergens nog wel een tweesprong was, maar dat heb je nooit bewandeld.

Fascinatie en inspirerend

Waarom zouden mensen dit boek moeten lezen?
Het is een boek dat meerdere lagen heeft. Iemand die traint voor de Olympische Spelen, een kijkje in het binnenste van een sporter of eigenlijk een willekeurige ambitieuze en dromende persoon, een blik in zijn gevoelsleven vlak voor het betreden van de arena, een stuk geschiedenis over de Spelen van 1984. Je zou het ook kunnen zien als een soort reisboek voor mensen die graag naar Amerika gaan.

Is het ook soort een naslagwerk?
Ja, voor de mensen die iets met de Olympische Spelen hebben.

Wat vind je zo fascinerend aan de wereld van de Olympische Spelen?
Het is meest inspirerende evenement dat de mensheid kan produceren. Al zouden er ooit nog eens andere planeten naar voren komen, dan zien zij ook dat de Olympische Spelen iets is waar men trots op moet zijn. De hele wereld komt bijeen onder een vlag van vrede. Het wordt cynisch afgedaan als een commercieel, maar dat is het helemaal niet. Ik schreef een stuk in het Friesche Dagblad:

‘Terugkijkend naar de afgelopen zomer, leken de discussies voor, tijdens en na Rio vooral over cijfers te gaan: net wel, net niet, Dafne werd tweede, niet bij de beste zoveel en dus geen finale, Top Tien van het Medailleklassement enzovoorts. Cijfers. Natuurlijk cijfers, dat is prima. Maar er is toch ook een andere manier om de relevantie van de Spelen te bekijken? Wat ik me dan afvraag is dit: waarom is een plek in de top 10 van het medailleklassement de enige, in ieder geval de enige openbare doelstelling van het Nederlands Olympisch Comité? Waarom niet top 10 én zoveel sporters die binnen zes maanden uitwaaieren over het land en hun verhaal doen. Bijvoorbeeld op scholen, bij verenigingen, in kerken, bij bedrijven, ziekenhuizen, bejaardencentra, in de Tweede Kamer, op pleinen in de stad, om maar een voorbeeld te noemen. Ik denk dat het het NOC duidelijk moge zijn dat ze meerdere stakeholders heeft en dat de mensen op straat, groot en vooral klein, misschien wel de belangrijkste is.’

Alledaagse leven van sporter

Hoe verliep het denkproces van dit boek?
Vanaf het begin af aan wist ik al dat dit boek een roman zou worden. Het is geen autobiografie waarin in staat beschreven wie ik ben en wat ik doe, want dat zou te feitelijk zijn. Het leuke aan een roman is dat je er personages bij kan verzinnen en het geeft je wat meer vrijheid. Samen met de uitgever heb ik wel de keuze gemaakt over het einde. Het eindigt met een startschot, want het einde van een wedstrijd is niet zo belangrijk. Tenslotte, beschrijf ik veel dialogen. Dat vind ik fijn en het staat voor het alledaagse leven van sporter wat ik wil tonen.

‘Keep your friends close but your enemies close’, wordt vaak gezegd. Maar jij beschrijft in jouw boek over de bijzondere relaties met andere atleten die een soortgelijke droom hebben. Hoe ga jij om met de druk rondom ‘jouw vijanden’ tegenover de vriendschap die je met hen creëert?
Hardlopers zijn van binnen sociale mensen, want ze lopen met zijn allen. Rivaliteit bij de andere atleten is wel aanwezig, maar binnen deze afstanden wordt dat niet gedaan. Het is er te zwaar voor. Je helpt elkaar en ondersteunt elkaar waar nodig.

Wat voor rol speelt de Olympische Spelen van 1984 in jouw leven?
Een hele grote rol, want het is het meest inspirerende, bepalende moment in mijn leven. Het is een droom die ik had en een streven waar ik naar toe werkte.

Doelen en dromen

Wat is jouw belangrijkste ‘looples’ die jij door jarenlange ervaring hebt geleerd?
Hard werken, maar leef wel! Voor de mensen die dromen van een deelname aan de Olympische Spelen zou ik zeggen: ‘Droom!’.

Dit is eigenlijk een les voor velen, want iedereen zou mogen dromen en doelen vaststellen.
Wees niet bang om doelen te vaststellen! We zijn allemaal geboren hardlopers en wij kunnen beter hardlopen dan ieder ander beest op aarde. Dat kunnen wij gewoon.

Wat is jouw doel voor 2017?
Nadenken over een volgend boek.

Dat zit er wel in, denk jij?
Mijn redacteur zei dat er twee dingen gaan gebeuren: er komt een derde boek en de personages komen weer naar voren in dat boek. We zijn bezig contact te leggen om een Engelstalige versie, zoals in Engeland of Amerika, mogelijk te maken. Het is een echt Amerikaans verhaal, dus dat zou heel leuk zijn. Wat ik hoop van het jaar 2017? Het zou fijn zijn als er hele verrassende dingen op mijn pad komen.