Heldenlevens: liefde voor de nomaden van het smalle zadel

Mijn naam is Joeri Zwarts. Nooit verlaat ik het huis zonder een boek in mijn tas, tenzij ik op weg ben naar een sportwedstrijd. Maandelijks bespreek ik voor bol.com een sportboek.

Vreemde eend

De uitgeverij van Voetbal International floreert bij het uitgeven van biografische boeken, volop voorzien van sappige verhalen met her en der een plat randje. Heldenlevens van Martin Ros is in die collectie een vreemde eend in de bijt. Het boek werd voor het eerst uitgegeven in 1987, maar heeft in de tussenliggende tweeënhalve decennia niet aan hartstocht verloren. Martin Ros is gek op fietsen. Op iedere bladzijde druipt de liefde voor de nomaden van het smalle zadel van de pagina af. In zijn verhaal over Ferdy Kübler schrijft hij een passage over het gevoel bij de eerste lenterit van het jaar: ‘Men voelt weer even alle machten en lusten in het lichaam opkomen, de geest wordt ruimer dan ooit, hart en ziel horen samen en even gaan ze ook weer samen. De furie van het fietsen sleept ons mee. Het is de heerlijke belofte van zomer, zon, onderwerping van alle afstanden, belofte van vrijmakende, gelukzalig eenzaamheid.’

Jeugdhelden

In negen verhalen neemt Ros ons mee naar de helden van zijn jeugd. De schrijver werd in 1937 geboren, dus de hoofdpersonen stammen uit de periode van net na de Tweede Wereldoorlog. Daarbij wordt getracht het chronologisch opsommen van alle behaalde resultaten - en de wijze waarop die bewerkstelligd warden - te vermijden. De Dama Bianca van Fausto Coppi, het trieste einde van het leven van de mooie Hugo Koblet, de vrome Gino Bartali en de ongekende wilskracht van Jean Robic komen allemaal aan bod in Heldenlevens. Ook wordt er een vaderlandse held in het boek behandeld: Gerrit Schulte. De - in Den Bosch geboren - wielrenner, die de Tour de France uit financiële overwegingen consequent links liet liggen, wordt beschreven in zijn zoektocht naar een wereldtitel. Natuurlijk kunnen ook de Belgen niet ontbreken. De rijke historie van de flandriens en - vanzelfsprekend - Eddie Merckx, die Ros geen flandrien noemt, maar ‘een verschijnsel dat overal buiten viel’.

Verschil met 1987

Twee Fransmannen - Jacques Anquetil en Louison Bobet - completeren het negental portretten. De meest recente touroverwinning van de besproken personen stamt daarmee uit iets meer dan veertig jaar geleden. In vergelijking tot de uitgave van 1987 zijn er geen aanpassingen gedaan. Geen nieuwe helden en geen aanpassingen in de tekst. Het taalgebruik is daarom soms wat ouderwets. In de huidige tijd maakt het niet veel uit wie er wint. De verdachtmakingen liggen naast de bloemen op de winnaar te wachten. In Heldenlevens van Martin Ros wordt daar geen aandacht aan besteed. De liefde voor de fiets en zijn berijder staat voorop. Het zijn negen gepassioneerde verhalen van een man die zelf niets liever had gewild dan één van hen zijn.