Holytrient
Holytrient
Interview

Anne-Gine Goemans over Holy Trientje: ''Ik ben een enorme activist''

We staan op een drijvend steigertje achter het huis van de auteur en kijken uit over een plas naar een fort, dat onderdeel is van de Stelling van Amsterdam. Het dorp waar ze woont ligt in het verlengde van de Polderbaan. Dat er geen vliegtuigen overkomen is mede te danken aan de actie die Anne-Gine Goemans gevoerd heeft tegen Schiphol. De opstijgende vliegtuigen moeten nu een andere route nemen waardoor ze Spaarndam links laten liggen – letterlijk. Het kan dus geen toeval zijn dat in haar nieuwe roman een hoofdrol is weggelegd voor een activiste. Eéntje van 86 jaar oud. In Holy Trientje gaat de hoogbejaarde non Trientje het gevecht aan met het kernwapenarsenaal dat ergens in Nederland ligt opgeslagen.

Trientje raakt geïnspireerd door een collega-non uit Amerika, die het gepresteerd heeft de zwaarst bewaakte Uraniumsite van het Amerikaanse leger binnen te dringen. Alle kernbommen de wereld uit en Trientje gaat het regelen, samen met een uitzonderlijk gemêleerd gezelschap, dat tot stand komt na een spannende odyssee van de nicht van Trientje, de onverschrokken Regina.

In 1983 gingen 500 duizend mensen in Nederland de straat op om te protesteren tegen kernwapens. Sinds die tijd is het redelijk stil. Wat is de reden om dan nu met een Ban-de-Bom roman komen?
''Deze roman vloeit voort uit mijn vorige boek, Honolulu King, met daarin een scene over over een oudere Japanse vrouw die erbij was toen de bom op Hiroshima viel en wat dat voor haar betekende. Wat ik niet wist is dat die bom op Hiroshima eigenlijk een mislukking was. Slechts een paar procent van de totale radioactieve lading van die bom is over de bevolking uitgestort. Daar zijn toen in luttele minuten 75 duizend mensen gestorven. Een mislukte bom met zoveel effect.. Enorm heftig. Het wapentuig is tegenwoordig zo geavanceerd. Tegenwoordig is er weer een nieuwe wapenwedloop gaande: antikernwapen-verdragen worden opgezegd, idioten als Trump, Kim Jong-un en Poetin schermen met hun nieuwste wapentuig en Poetin heeft het regelmatig over de nucleaire Apocalyps. Waarom staan we niet massaal op tegen deze waanzin?''

''Toen las ik het verhaal over Megan Rice. Een Amerikaanse non, die al haar hele leven tegen kernwapens strijdt, brak in 2012 in in een zwaar beveiligd militair complex in Amerika waar Uranium ligt opgeslagen voor kernwapens. Rice was destijds 82 en zo moedig! Hiermee liet ze zien dat iedere gek daar kon binnenkomen. Na een lange gevangenisstraf kwam ze in 2015 vrij. Toen besloot ik langs te gaan en heb ik gevraagd of ik haar verhaal mocht gebruiken voor een roman. In deze roman noemde ik haar Kathleen.''

''Mijn moeder had een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Klaar staan voor mensen in nood. Zo zijn wij opgevoed''

Ik zit nu tegenover je en het valt mij op dat ik in de beschrijving van Regina jou herken…
''Ja, zij leek in het begin heel erg op mij (lacht). Mijn doopnaam is dan ook Regina Anna Maria, dus het nichtje van Tante Trientje uit het boek, ben ik. Dat wil zeggen: ik heb voor de research de halve wereld afgereisd. Ik ben naar Amerika geweest, heb daar Megan Rice bezocht, ben naar het gebied rond de kerncentrales van Fukushima in Japan gereisd en heb de Marshalleilanden in de Grote Oceaan bezocht, waar kernproeven werden gehouden in de jaren 50. Mijn werk beweegt zich op de grens van non-fictie en fictie. Megan Rice bestáát. Ze leeft nog en inmiddels 89. In het beginperiode tijdens het schrijven leek de hoofdpersoon op mij, maar uiteindelijk nam ik afstand en week Regina in veel aspecten af. Ik ben ook totaal geen fixer.''

Waarom was het noodzakelijk om alle plekken die een rol spelen in je boek ook daadwerkelijk te bezoeken?
''Wanneer je op afstand research doet, is het vaak een soort academische exercitie. Maar wanneer je de locaties bezoekt, weet je hoe het er ruikt, hoe de sfeer is, spreek je er met de mensen, kijk je ze in de ogen en voel je het contact. Mensen vertellen jou hun ervaringen en daarbij vind ik dat de feiten moeten kloppen. Ik ben niet voor niets een journalist. Om een mooi voorbeeld te geven over de Marshalleilanden en het personage Bonnie uit het boek. Ik had haar karakter al helemaal geschreven voordat ik naar dit eiland vertrok. Vlak na aankomst merkte ik dat ik het gehele stuk over Bonnie kon weggooien. Er klopte niets van het beeld dat ik van te voren in mijn hoofd had.''

''Kijk, in de jaren vijftig heeft het Amerikaanse leger waterstofbommen tot ontploffing gebracht op het atol Bikini, dat onderdeel uitmaakt van de Marshalleilanden. De Amerikanen gebruiken de eilandengroep nog steeds als militair oefenterrein en om de zoveel tijd wordt er nog een raket tot ontploffing gebracht, waar het Amerikaanse leger, de regering van de Marshalleilanden voor betaalt. Ondertussen worden er nog steeds kinderen met lichamelijke afwijkingen geboren. Baby’s zonder ogen of zoals ik beschreven heb, met een soort uitstulping onderaan de rug. Deze informatie vind je echter nergens in documenten op rapporten terug. Wekenlang liep ik daar boos rond. Boos op de Amerikanen. Zo ga je niet om met de bevolking.''

Het valt mij op dat waargebeurde verhalen de basis vormen voor jouw romans. Vanuit welke houding schrijf jij?
''Vanuit compassie met mijn protagonisten. Ik schrijf omdat iets me raakt, maar ik zal nooit een roman schrijven met als uitgangspunt ‘kerncentrales zijn kut’. Ik schrijf geen politieke pamfletten, maar door mijn verhalen hoop ik dat de lezer gaat nadenken en zichzelf een beeld vormt. Fukushima kon ontruimd worden na de ramp met de kerncentrales. Stel dat er zo’n ramp plaatsvindt met de kerncentrales van Borssele, of Doel, of Tihange… Dan moeten Nederland en België ontruimd worden. Nou dat gaat dus niet!''

Het zijn wel geëngageerde romans.
''Enorm. Het is bijna een vies woord tegenwoordig, maar er is niets mis met betrokkenheid. Dat was voor mij ook de reden om de journalistiek in te gaan. Ik denk dat het door mijn moeder komt. Zij had een heel sterk rechtvaardigheidsgevoel. Klaar staan voor mensen in nood. Zo zijn wij opgevoed. Na de School voor de Journalistiek heb ik Etnische Studies en Minderheden gestudeerd. In mijn journalistieke verhalen zijn het vaak de onderdrukten en blijkbaar zoek ik dat soort verhalen ook voor mijn romans.''

We nemen afscheid. Als ik thuiskom zit er een mail van Anne-Gine in mijn inbox:

''Zit nog na te denken over je vragen, het waarom etc. Mensen die ik ontmoette in Fukushima, Marshalleilanden en ook hier in Nederland, waren vaak ingetogen en nederig. Ze gingen niet de barricade op, geen protest. Deze mensen met al hun hartverscheurende verhalen wilde ik een stem geven zodat ze alsnog gehoord worden.''