Het idee was een beeld te scheppen in het hoofd van de lezer dat afwijkt van de clichés
Roze vogels
Waar speelt het verhaal zich af? “Dat weet ik ook niet, ik ken de VS niet en wilde geen stad beschrijven waar ik zelf niet geweest ben. Ik heb de omgeving bedacht. Het voordeel is dat ik het kon omschrijven zoals ik dat wilde, met roze vogels bijvoorbeeld.”
Waarom heb je vanuit mannelijk perspectief geschreven? “Een oom van mij heeft literatuur gestudeerd en leerde me schrijven, metaforen en analogieën te creëren en structuur aan te brengen. Hij zei dat als ik beter wilde worden, ik eens vanuit mannelijk perspectief zou moeten schrijven. Zo ontstond Liborio.” Het was niet zo moeilijk voor Xilonen. In Mexico ging ze al veel met jongens om. “Mannen onderling praten albur, een manier van praten die alleen Mexicanen begrijpen, heel vulgair. Lang niet alle Mexicaanse vrouwen begrijpen het. Het is straattaal, grappig bedoeld.”
Gepelde chayotes
Xilonen speelt met taal en gebruikt in het boek woorden die niet bestaan, zowel in het Spaans als in de Nederlandse vertaling, bijvoorbeeld ’tequilarisch’ of ’thermopyliet’. “Ik heb de vertalers gevraagd co-auteurs van de roman te worden. Ze moesten onderzoek doen naar hun eigen straattaal, en ik vroeg ze nieuwe woorden te creëren door bestaande woorden te modificeren. In het Spaanse origineel is een woord dat ik heb bedacht: una risa oincosa: varkens maken namelijk een ’oink oink’ geluid, daar heb ik een bijvoeglijk naamwoord van gemaakt.”
Ook staan er ongewone uitdrukkingen in het verhaal zoals ‘slapen als gepelde chayotes’, legt Xilonen uit. “Het idee was een beeld te scheppen in het hoofd van de lezer dat afwijkt van de clichés. Ik wilde het mezelf niet te makkelijk maken, maar wel mooie beelden scheppen. Ik gebruik vaak een combinatie van oude en nieuwe woorden, uit alle sociale klassen. En neologismen die veel gebruikt worden in Mexico.”
President
Hoewel de roman positief is ontvangen, is er nog een wereld te winnen voor Xilonen. “Er is geen leescultuur in Mexico, de meeste lezers zijn oud. Er wordt een half boek per persoon per jaar gelezen. Een gemiddelde Mexicaan kent misschien drie schrijvers. Toen president Peña Nieto op de internationale boekenbeurs van Guadalajara gevraagd werd naar drie boeken die het meeste invloed op zijn leven hadden gehad, kon hij geen antwoord geven.”
Binnen een maand na de publicatie in Mexico kwam er interesse uit het buitenland. Ook vanwege haar jonge leeftijd en het taalgebruik in het boek. “Alle uitgevers kennen elkaar, zo raakte het boek snel bekend. Hij komt beschikbaar in acht talen, waaronder het Chinees en het Pools.” Het boek is nog niet in andere Latijns-Amerikaanse landen verschenen. “Maar wie weet over een of twee jaar.”