Claudia Schoemacher: “Ik heb bijna alles wel meegemaakt in het leven.”

In haar nieuwste roman Het rimpeleffect behandelt Claudia Schoemacher niet lichtzinnige onderwerpen zoals depressies en zelfmoord. Tijdens de boekpresentatie interviewt Janneke Siebelink, hoofdredacteur van online magazine Lees Magazine van bol.com, haar over haar bewogen leven, spijt en het doorbreken van taboes.

Je hebt een prachtig, rauw, open, eerlijk boek geschreven, maar toch ook weer heel knap, luchtig, dankzij jouw zachte schrijfstijl. Eerder schreef je al een erotische roman, Kamer 303, en Kind van de onderwereld, 100% biografisch. Hoe persoonlijk is Het rimpeleffect?
Het rimpeleffect is 99% autobiografisch.

Waar ligt jouw grens tussen werkelijkheid en fictie?
Ik ben eigenlijk grenzeloos, dat wordt me soms wel verweten. Maar dat komt omdat ik eigenlijk geen taboes ken, omdat ik vind dat taboes slecht zijn, want taboes houden hele kwalijke dingen in stand. Dus het liefst zou ik eigenlijk alles 100% opschrijven zoals het is, maar daar was mijn uitgever niet blij mee, want die zei gekscherend: “Er is geen budget voor juridische problematiek.” Claudia knipogend; dus vandaar, dat is de grens.

Zijn er dingen waar jij absoluut niet over zou schrijven?
Nee, want eigenlijk alle dingen die mensen normaal gesproken heel gênant vinden, zoals detentie, incest, menopauze, zijn menselijk. Sommigen zouden zeggen: “Ik schuil liever even onder de stoel”, maar ik vind eigenlijk dat niets menselijks ons vreemd is. Openheid over bepaalde beladen zaken vind ik een heel mooi iets. Ik ben veel mensen verloren doordat ze voor de trein sprongen of het gewoon niet meer zagen zitten. Ik verdenk ze er soms van dat dat mede komt doordat er een taboe ligt op mentale ziektes. Er zijn heel veel pareltjes verloren in de samenleving. Coco de Meyere, Antonie Kamerling, Joost Zwagerman, Ariane Meijer, mij persoonlijk heel dierbaar. Ik trek me dat heel erg aan. Ik ken deze mensen ook en ik vind dat heel, heel, heel erg. Ik vind dat zodra iemand depressief is, we een menselijke ketting moeten vormen en zorgen dat we deze pareltjes in de samenleving behouden. Dat we ze helpen, dat we hen het gevoel geven dat ze er mogen zijn, met depressie en al. Het is juist hun schaamte , en de angst dat ze door de maatschappij voor ‘gek worden versleten’ dat ze kiezen voor een isolement, in plaats van hulp te vragen.

Helpt het schrijven ook om het verleden te ordenen?
Ja, soms denk ik ook wel, je hoeft maar een ding op te noemen en ik heb het meegemaakt, en soms denk ik: why me? Therapeuten hielpen niet bij mij. Ik wilde niet gaan kettingroken of zuipen of spuiten of slikken, dus ik dacht: ik ga schrijven. Dat is soms best wel heftig en pijnlijk. Maar als een boek af is, ben ik ervan genezen.

Ben je niet bang om andere mensen te kwetsen met je boek?
Nee, ik noem geen namen. Ik ben niet iemand die erop uit is om mensen moedwillig te kwetsen en ik zal mensen daar ook altijd in beschermen. Ik weet als geen ander hoe het is om gekwetst te worden en gekwetst te zijn, dus ik zal de laatste zijn die mensen zal kwetsen. Maar ik wil wel graag feiten benoemen zoals ze zijn. Toch is het subjectief, want het is door de pen van de auteur en een ander kijkt daar misschien heel anders tegenaan.

Is dat stiekem ook het leuke van schrijven, dat je je eigen wereld kunt maken en herscheppen?
Daar zou je weleens gelijk in kunnen hebben. Schrijven is voor mij een manier om bepaalde zaken over te doen in het leven. Mijn boek Het rimpeleffect heeft dan ook niets met het vak van mijn echtgenoot te maken. Je gaat niks lezen over fillers of botox.
Het rimpeleffect is een term die slaat op het feit dat, als je terug zou kunnen gaan in de tijd, en je het verleden zou veranderen, je daarmee ook automatisch het heden verandert. Helaas kunnen we in onze huidige realiteit nog niet tijdreizen. Ik ben een vrij melancholisch type. Ik heb vaak gedacht: kon ik maar terug naar de jaren ’90, toen ik nog jong en onbevangen was. Het was een fantastische tijd. De huidige periode vind ik ook geweldig hoor, want nu ben ik moeder, alleen als je volwassen wordt, merk je dat je best wel tegen bepaalde strubbelingen in het leven aanloopt. In dit boek ben ik teruggegaan naar de jaren ’90 en ik kwam tot de conclusie dat alles wat er in het leven gebeurt, eigenlijk perfect is georkestreerd en zo heeft moeten zijn.

De hoofdpersoon Julia haalt in het boek dingen aan waar ze spijt van heeft. Heb jij spijt van dingen?
Ja, ik heb spijt van best wel veel dingen. Met name dat ik van sommige mensen niet netjes afscheid heb genomen. Dat kwam later vaak als een boemerang terug. Dat zou ik nu anders doen. Ik denk dat we allemaal wel herkennen dat we van sommige dingen spijt hebben of ze anders zouden doen. Maar het leuke van dit boek is dat de hoofdpersoon door een bizarre speling van het lot terug is gezet naar het verleden en dan uiteraard voorkennis heeft zoals op de beurskoersen. Dit heeft hilarische taferelen tot gevolg. Het is dus geen treurig boek hoor, er valt ook veel te lachen.

Ik vroeg dit omdat je me hebt verteld dat je vanaf 1997 van sommige dingen spijt hebt gehad. Dat was ook de aanleiding voor het schrijven van dit boek. Waarom dat jaartal?
Het jaar 1997 kan ik me voor de geest halen als het jaar dat prinses Diana nog leefde, en we hadden nog de gulden. Het was het tijdperk waarin Beatrix in haar troonrede schreef dat de economische vooruitzichten zeer gunstig waren. En als we dan nu kijken… de aanslagen van IS, we hebben allemaal wat minder op de bankrekening, ik in ieder geval wel. Dus 1997 vind ik een fijn jaar omdat ik me kan herinneren dat ik toen puur, ongecompliceerd, gelukkig was. Dan denk je misschien: ben je dat nu dan niet? Natuurlijk wel, ik heb een prachtige dochter, maar ik ben nu volwassen geworden en de volwassen wereld is niet altijd heel fijn.

In Kind van de onderwereld haal je kindermisbruik uit de taboesfeer en nu wil je zelfmoord uit de taboesfeer halen. Wat hoop je dat mensen meenemen uit jouw boeken?
Ik hoop vooral herkenning, dat mensen zeggen: zie je wel? Heel vaak mailen of bellen mensen mij en dan zeggen ze: ik ben zo blij dat je dit vertelt, want heel vaak denk ik, dit overkomt alleen mij. Nu zien ze tenminste dat iemand zoals ik, die misschien wat vaker in de schijnwerpers staat en met een glamoureuze cosmetisch arts is getrouwd, ook al die dingen heb: faillissement, zwaarder worden, ouderschap. Kinderen opvoeden vind ik heel moeilijk. Ik vind het ook heel moeilijk om er altijd maar fantastisch uit te zien. Ook ik heb cellulitis.

Uit onderzoek blijkt dat mensen op hun sterfbed de meeste spijt hebben van dingen die ze niet hebben gedaan. Wat wil jij absoluut nog een keer doen in je leven?
Ik heb bijna alles gedaan wat God heeft verboden, en ook wat God niet heeft verboden. Wat ik graag zou willen is dat mijn man en ik er financieel weer bovenop komen. Dat ik mijn trouwring weer terug kan halen bij de pandjesbaas, dat zou wel heel fijn zijn. Dat is mijn enige wens. En dat wij allemaal gezond blijven, vrij van ziektes. We moeten blij zijn met de dingen die we hebben.

Robert had na Claudia’s boekpresentatie een verrassing: hij had haar trouwring opgehaald!

Afbeelding Claudia Schoemacher: (c)Fotostudio Govert de Roos -Hollandse Hoogte