Jan Heemskerk en Marcel Langedijk: “Jezelf voortplanten is een heel stoer ding”

Wat geef je je lief voor Vaderdag? Dat is makkelijk dit jaar: The Dad. Opvoedboek voor vaders. Een koffietafelboek dat er niet alleen prachtig uitziet, maar je ook over de grond laat rollen van het lachen. Auteur Ilse Ruijters sprak met de schrijvers van het boek, Jan Heemskerk (JH) en Marcel Langedijk (ML).

Laat ik vooraf stellen dat ik niet de doelgroep van The Dad ben. Ik ben én een vrouw én ik heb (nog) geen kinderen. Maar toch… Toen het boek op mijn bureau belandde – ik zat middenin een tekst en sloeg het dus alleen even open voor een eerste indruk – zat ik na een uur opeens op pagina 80. Super komisch. En herkenbaar. Omdat het niet alleen gaat over vaders, maar vooral over ‘de man’.
Op een trendy terras in Amsterdam ontmoet ik Jan in een The Dad-sweater (we kennen hem o.a. als ex-hoofdredacteur van Playboy en de Jan & Saskia columns) en hipsterpapa Marcel (van bijvoorbeeld de columns in de Libelle, JFK magazine en op me-to-we.nl). Relaxte mannen, die maar weinig input nodig hebben, om veel te vertellen.

Een opvoedboek voor mannen? Hoezo? Opvoeden doe je toch samen.
ML: Klopt, maar alle opvoedboeken lijken te zijn geschreven voor vrouwen. Niet dat ik ook maar één boek gelezen heb trouwens – terwijl mijn vrouw alles las wat ze tegenkwam, ben ik zelfs nog nooit een Prénatal binnen geweest – maar een gezamenlijke vriend van Jan en mij, Selwyn Senatori, kwam met die constatering. Op de boekpresentatie van Mannen, de waarheid. Mijn vrouw Carlijn was toen zwanger.

Pardon? Je bent nog nooit een Prénatal in geweest?
ML: Nee. Vind je het gek! Een vrouw voelt een kind in haar buik groeien, maar voor een man verandert er in essentie niet zoveel. Ja, er komt iemand bij. That’s it. Wij mannen zijn veel meer van het laissez faire.
JH: Dat is onze taak ook, in de opvoeding. Moeders hebben de neiging het belang van een kind veel te groot te maken. Elk uur van de dag moet gevuld zijn met iets leuks, of iets nuttigs, of in ieder geval íets. En soms lijkt er wel een verbod te zijn op ‘nee’ zeggen. Want stel je voor zeg, dat je kind iets te kort komt!

Wij mannen zijn allemaal hetzelfde

We moeten relaxter omgaan met de opvoeding… Uhm, denken mevrouw Heemskerk en mevrouw Langedijk daar ook zo over?
JH: Zeker. Vooral als ze met gezwollen voeten op de bank zit te huilen, omdat ze zoveel heeft gedaan die dag. Want dat is ook zo’n ding. Jullie voelen je o-ver-al schuldig over. Als ik toch één tip aan moeders mocht geven. Stop met dat schuldgevoel!
ML: Mijn dochter Sammie is nu 1. De eerste drie weken sliep ze bij ons op de slaapkamer. Wanneer gaat ze naar eigen haar kamertje?” vroeg ik. Nou, Carlijn wilde daar niets van horen. Maar twee weken later ging ze toch. Nu zegt Carlijn dat als ik dat toen niet gezegd had, Sammie nog steeds bij ons op de kamer had geslapen.
JH: Als man is het de kunst de balans te vinden tussen meegaand zijn en zeggen: zo, we hebben nu lang genoeg mammie en pappie gespeeld, nu zijn we ook weer man en vrouw. Dat kun je namelijk niet aan een vrouw overlaten.
ML: Je wereld houdt niet op met bestaan vanwege een kind. Het wordt alleen wat gezelliger.

Tot zover wat vrouwen van mannen kunnen leren. Wat halen mannen uit dit boek?
ML: Herkenning. We wilden een recht door zee opvoedboek schrijven dat de leuke en lastige kanten van kinderen hebben op een voor mannen vrolijke manier bespreekt. Bijvoorbeeld hoe je moet omgaan met je vrouw als ze zwanger is. Door al die hormonen wordt ze een gestoorde maniak. Ons advies: trek je daar vooral niets van aan en take it as a man.
JH: Of: hoe zorg je ervoor dat je je kind kunt grootbrengen zonder er geestelijk en seksueel aan ten onder te gaan? Kijk, jullie vrouwen zijn allemaal verschillend, maar wij mannen zijn allemaal hetzelfde. We zijn los, het komt allemaal wel goed, vinden we. Mannen denken bij dit boek: hé, die gasten hebben dit en dat ook. En vrouwen denken (hopelijk): mannen hebben er toch ook over nagedacht.
ML: Soms komen wij namelijk over als een stel lethargische sukkels die niets kunnen. Dat is niet waar. Staat in het boek. We denken er alleen anders over.

Als jullie vaders in spé één ultieme tip mochten geven…
JH: Begin meteen aan een tweede leg.
ML: Zoals ik. Ik ben nu vierenveertig, heb de wereld gezien, de dingen gedaan die ik graag wilde. Ik denk dat als ik jong vader was geweest, ik nu gescheiden zou zijn.
JH: Ik heb mijn kinderen nooit de schuld van de scheiding gegeven. Maar kinderen leggen wel de dingen die in je relatie niet lekker zitten bloot. Dus, tip twee: neem alleen een kind als je weet: dit zit echt wel heel goed in elkaar. Trouwens, ik vind het eigenlijk wel cool dat ik kinderen heb bij verschillende vrouwen. Jezelf voorplanten is een heel stoer ding en als je je zaad dan ook nog kan verspreiden...

Hoe hebben jouw zoons eigenlijk op dit boek gereageerd, Jan?
JH: Alleen mijn oudste heeft het gelezen. Zijn commentaar was dat ik er nog maar eens goed over na moest denken, over of ik de opvoeding precies weer zo zou doen. Een algemeen, dreigend bericht. Tja, ik kan er niet meer zoveel aan doen hè. En al kon ik het overdoen, ik ben eigenwijs genoeg om mijn eigen ding te doen.

Natuurlijk moet heel Nederland deze Vaderdag papa blij maken met The Dad, maar waar worden jullie zelf gelukkig van?
ML: Maak van Vaderdag een echte vader-dag. Dus doe die gekleide asbak en die tekening, maar neem daarna je kind een hele dag mee. Dan kan vader lekker sporten of naar het café, of gewoon nietsdoen.
JH: In het algemeen: ons heel erg bewonderen. Of we nu klussen, koken, of wat dan ook. Wij zeggen toch ook “wat een mooie lippenstift heb je op en wat een mooi jurkje?” Jullie denken dat die eigenwaarde er bij mannen standaard is, maar we hebben dat echt nodig, dat jullie ons bewonderen, om alles. Lijkt me een kleine moeite.

Foto's © Jesaja Hizkia