Een geschenk dat past bij de beleving
Khalid is dit jaar een van de auteurs die een verhaal mocht schrijven voor 3PAK, het geschenk van de Boekenweek van Jongeren: “Het was een eer om gevraagd te worden en dit geschenk te schrijven. Daarnaast bedient 3PAK een doelgroep waar ik graag voor schrijf. Ik bezoek veel scholen en ik ontmoet veel jongeren. Zij houden mij op de hoogte van de jongerencultuur.” De jongerencultuur is ook de aanleiding voor zijn eigen verhaal in 3PAK: “De eerste ideeën voor mijn verhaal ontstonden na het lezen van een bericht over straatgevechten tussen jongeren. Die gevechten werden gelivestreamd op Instagram en groeiden uit tot een hype. Ik kwam toen op het idee om een verhaal te schrijven over twee jongens die op straat leven en die zich letterlijk uit deze miserabele situatie proberen te knokken. Een nogal duister personage maakt misbruik van hun situatie.”
Verhalen met thema’s
Het klinkt als een spannend verhaal, maar wel met een onderliggende boodschap: “In eerste instantie hoop ik natuurlijk dat de jongeren vooral plezier zullen hebben bij het lezen van dit spannende verhaal. Daarnaast zouden ze er misschien ook een lesje uit kunnen halen. Het gaat namelijk ook over jongeren in de huidige tijd. In het verhaal heerst het grote, snelle geld. Misschien dat het de volgende vraag bij de jonge lezer opwekt: Zou ook ik mij hierdoor laten verleiden of vecht ik juist voor mijn idealen?” Khalid verdiept zich altijd in zijn doelgroep en weet dan ook goed hoe hij deze jongeren kan aanspreken: “Een jeugdverhaal mag ergens over gaan, maar ook snel, meeslepend en spannend zijn. Hiervoor laat ik mij graag door film inspireren. Ik kies voor thema’s die jongeren aanspreken en ik luister goed naar de taal die jongeren spreken. Op die manier kan ik ook realistische dialogen neerzetten.”
Interesse in verhalen
“In mijn kindertijd las ik veel. Dat werd veel minder in mijn pubertijd. Ik herinner me dat ik in die periode vooral boeken las die pasten bij de emoties van een puber. Snelle romans met personages die tegen de wereld aanschopten, zoals die van de Amerikaanse schrijver Charles Bukowski. In mijn tijd was er nog geen sociale media. Je was toen vaak buiten en eenmaal thuis diende je jezelf te vermaken. Dan pakte ik een boek. Ik ben opgegroeid in een groot gezin. Een vol huis. Boeken waren toen ook een manier om even een eilandje voor jezelf te kunnen creëren.” En dat is nou juist waarom lezen zo’n mooie hobby kan zijn; jezelf verliezen in een verhaal en in een andere wereld leven. Even op reis gaan, terwijl je gewoon lekker op de bank zit. Khalid was geïnteresseerd in verschillende genres en auteurs: “In mijn jeugd las ik van alles. Zo las ik Roald Dahl, Jules Verne, Piet Prins, Annie M.G. Schmidt, maar ook veel strips; van Roodbaard, Kuifje tot Guus Flater, ik verslond ze allemaal. In de adolescentieperiode raakte ik vooral geïnteresseerd in sociaal-realistische verhalen. Van Salinger, Bukowski, Mahfouz, maar ook van jonge Nederlandse auteurs als Zwagerman.”
Tip 1: Boeken die passen bij hobby’s en interesses
Hoe stimuleer je nou het lezen onder jonge mensen die niet van lezen houden? Khalid geeft antwoord: “Ik probeer als oud-docent en schrijver vanuit de belevingswereld van jongeren te vertrekken. Wat vinden zij interessant? Waar denken zij over na? Door wie of wat raken zij geïnspireerd? Als een leerling geïnteresseerd is in sport, zal ik hem bijvoorbeeld een boek van een bekende sporter aanbevelen. Vervolgens kan ik hierover vragen stellen en kom ik erachter wat dit verhaal in hem heeft losgemaakt, waar hij over heeft nagedacht en wat hem heeft geraakt. Zo las een leerling het boek Ik, Zlatan. De leerling kwam erachter dat het niet alleen over voetbal gaat, maar ook over vechten voor je plekje in de samenleving. Met deze bewustzijn kun je dan een volgende stap maken naar een volgend boek of misschien een roman. Op die manier hoop je uiteindelijk een leesflow te creëren.”
Tip 2: Zet digitale media in om lezen interessant te maken
Het lezen leuker maken kan een hele opgave zijn. Hoe pak je dit als ouder of betrokkene aan? “Je begint met het lezen te koppelen aan de interesses en hun belevingswereld. Laat ze op die manier langzaam de leeswereld ontdekken. Als eenmaal de nieuwsgierigheid en de leeshonger zijn aangewakkerd, kun je die leeswereld groter gaan maken. Maar je kunt hierbij ook film en sociale media inzetten. In mijn lezingen op scholen maak ik vaak gebruik van filmfragmenten. Aan de hand van die fragmenten kan ik met leerlingen praten over personages en onder andere hun motieven. Daarmee kan ik weer een link leggen naar het boek.”
Tip 3: Pak wat, lees wat, probeer wat
Het boekenaanbod is enorm. Je zou je kunnen afvragen waar je moet beginnen en hoe je kunt achterhalen wat bij jou past. Khalid geeft advies: “Ik denk juist dat jongeren er niet altijd over na moeten denken. Het is goed om als beginnend lezer dicht bij jezelf te blijven, maar durf ook eens in de wereld van de boeken te verdwalen. Pak wat, lees wat, probeer wat. Grote kans dat je zomaar een boek tegenkomt dat een beste vriend wordt. En die beste vriend wordt dan jouw gids in de grote boekenwereld.”
© Mark Uyl
