Dit jaar had Bette Westera de eer om het Kinderboekenweekgeschenk te schrijven: Tiril en de toverdrank. De Kinderboekenweek vindt plaats van 6 oktober tot en met 17 oktober en het thema van dit jaar is worden wat je wil. De Kinderboekenweek zal dan ook veel gaan over bekende en onbekende beroepen, maar bovenal zullen kinderen geïnspireerd worden. Het geschenk van dit jaar is een bijzonder verhaal dat zich afspeelt in het eeuwenoude Noorwegen. Wij mochten Bette Westera spreken over het ontstaan van het verhaal en de gedachte erachter.
Je kunt Bette Westera kennen als kinderboekenschrijfster. Vorig jaar won ze met haar prentenboek Uit Elkaar een Gouden Griffel. Daarnaast heeft ze ook andere boeken uitgebracht zoals onder andere Later als ik groot ben, Doodgewoon en ook Dit is geen Cobra. Speciaal voor de Kinderboekenweek schreef ze het korte verhaal Tiril en de toverdrank.
Daar zeg je geen nee tegen
Jaarlijks kiest het CPNB een schrijver om het Kinderboekenweekgeschenk te schrijven. Dit jaar was de eer voor Bette: “Het is geweldig! Ik kan natuurlijk zeggen dat ik altijd al hoopte dat ik een keer het Kinderboekenweekgeschenk mocht schrijven, maar uiteindelijk is dat ook zover. Toen ik – digitaal – op bezoek was bij mijn uitgeverij, doken er ineens allerlei mensen van de CPNB op en werd ik enorm verrast met het nieuws. Daar kan ik natuurlijk geen nee tegen zeggen.”
Mythes, godenverhalen en gedichten
Zodra het hoge woord eruit is, start meteen de fase om een verhaal te bedenken: “Toen bekend werd dat ik het geschenk mocht schrijven ben ik al snel met mijn redacteur gaan zitten voor een verhaal. Al brainstormend kwamen we op het idee om iets te doen met mythologie. Ik ben geïnteresseerd in mythes, maar vind het ook leuk om te dichten en verhalen te schrijven. Het leek mij mooi om dit allemaal samen te laten komen. Mythes worden vaak in dichtvorm geschreven dus dat paste goed bij elkaar. Daarnaast ben ik ook gek op het land Noorwegen, de taal en de sfeer. Deze sfeer wilde ik graag meenemen in het geschenk, maar het werd een uitdaging om een verhaal te schrijven dat in een ver verleden speelt. Normaal schrijf ik in het hier en nu, maar met dit geschenk ben ik terug de tijd in gegaan. Daarnaast wist ik nog niet of ik het thema wilde meenemen in het geschenk. Bij het horen van het thema (worden wat je wil) denk je meteen aan beroepen. Ik wilde mij onderscheiden van alle boeken die uitgebracht zouden worden rondom de Kinderboekenweek, maar uiteindelijk heb ik het toch onbewust meegenomen in Tiril en de toverdrank. De hoofdpersoon Tiril kan namelijk van gedaante veranderen en kan dus eigenlijk worden wat ze wil. Hiermee is het plaatje compleet!”
Een verhaal uit het Hoge Noorden
“Tiril en de toverdrank gaat over het meisje Tiril, dat in de tijd van Vikingen leeft. Kinderen in het heden krijgen elke avond een verhaaltje voor het slapengaan, maar Tiril krijgt elke avond een godenmythe te horen. Mythes speelden een belangrijke rol in die tijd. Zo vertelden haar ouders over de schepper van de god van de dichtkunst. De kinderen vinden de verhalen fantastisch om te horen en gaan ongewild meespelen in deze mythe, op zoek naar een toverdrank. In dit verhaal smelt de mythe met de werkelijkheid samen en ontdekt Tiril dat zij een bijzondere gave heeft. Zou ze zonder dat ze het weet een kind van Loki zijn? Ze komt voor de vraag te staan wie haar vader nou eigenlijk is en of zij echt een kind van een god is.”
Een duik in de geschiedenis
“Ik kende al Noorse mythes, maar toch heb ik mij veel ingelezen over dit onderwerp. Ik heb een bepaalde mythe als basis gepakt voor het verhaal en daar de rest van het verhaal omheen bedacht. Zelf vind ik het leuk en belangrijk dat bepaalde aspecten kloppen in een verhaal, aangezien het over geschiedenis gaat. Zo vond ik het belangrijk dat het huis waar Tiril in woonde, ook daadwerkelijk een huis is van die tijd. Maar ook dat de vrijetijdsbesteding van Tiril en haar beste vriend klopt met dat wat kinderen die in die tijd leefden deden. Naast de historische feiten heb ik ook mijn eigen draai gegeven aan het verhaal en veel van mijn fantasie erin gestopt.” Zo is Tiril en de toverdrank een mooie combinatie van fictie en non-fictie. Daarnaast heeft Bette ook een diepere laag aangebracht in haar verhaal: “Ik probeer nooit nadrukkelijk een boodschap te vertellen met mijn verhalen. Vaak besef ik achteraf pas dat dat onbewust is gebeurd en dan laat ik dat zo. Dit geschenk kreeg een extra boodschap doordat ik het schreef in de nasleep van de Amerikaanse verkiezingen, waarin beeldvorming heel belangrijk was. In Tiril en de toverdrank wordt er een bepaald beeld van de koning gevormd. De vraag is, of dat beeld ook daadwerkelijk van hem klopt. Om te weten wie iemand echt is heb je het volledige beeld nodig en moet je hem of haar van verschillende kanten kunnen bekijken. Tiril heeft dat goed door en leert anderen hoe ze dat beeld kunnen bijstellen van de koning.”
Worden wat je wil
Een breed omvattend thema, waar Bette veel over na heeft gedacht: “Ik vind het thema van dit jaar erg mooi, maar het had voor mij ook een scherp randje. Niet elk kind kan worden wat hij of zij wil. Zo mag je een bepaald beroep misschien niet uitoefenen van iemand uit je omgeving of kan je het niet doen omdat je niet in het juiste land bent geboren. Wanneer je je als leraar, schrijver of voorleesconsulent bewust bent van dit, kun je tot mooie gesprekken komen met kinderen. Ik zou graag met kinderen willen praten over beroepen zoals professioneel voetballer of politieagent en vragen welke eigenschappen je nodig hebt voor deze beroepen. Je kan bespreken met kinderen wat er wel of niet mogelijk is en wat je moet doen als je niet kunt worden wat je graag zou willen worden. Met dit thema kun je diepere lagen op zoeken en andere invalshoeken gebruiken om een gesprek te starten, net zoals ik met Tiril en de toverdrank heb gedaan.”
© Maikel Thijssen
