Jiami Jongejan: “YouTube en mijn blog zijn mijn uitlaatklep”

Jiami Jongejan is een succesvol blogger en is ook actief op YouTube. Ze heeft een boek geschreven over hoe YouTube haar leven veranderde, maar onthult hierin ook dat ze jarenlang kampte met anorexia. Janneke Siebelink, hoofdredacteur van online magazine lees.bol.com, interviewde haar over haar ziekte, social media en haar toekomstplannen.

Niet wat jij denkt

Het boek heeft als titel ‘Niet wat jij denkt’ en als ondertitel ‘Hoe bloggen en YouTube mijn leven met anorexia veranderden’, wat bedoel je daarmee?
Het gaat over hoe ik begon met bloggen in de tijd dat ik anorexia kreeg en dan ga je geen sociale dingen meer doen, want daar is overal eten, dus dat probeer je een beetje te voorkomen. Je komt in een sociaal isolement, maar ik zocht een hobby die niet al te veel energie kostte, want je bent moe, omdat je niet veel eet. En daar kwam bloggen uit. Ik blogde over mode, beauty, lifestyle, dingen waar ik me echt mee bezig hield. Het leek heel erg leuk, maar ik zat natuurlijk nog wel met die eetstoornis.

Is er iets veranderd sinds de boeklancering?
Het boek kan door iedereen gelezen worden nu, in het begin was ik mega zenuwachtig, want het is best wel een persoonlijk verhaal en nu ligt het gewoon overal. Ik dacht: hoe zullen mensen hierop reageren?

Wat is een van de mooiste reacties die je tot nu toe hebt gekregen?
Er was een meisje dat schreef dat haar vriendin was opgenomen in het ziekenhuis en dat ze maar niet begreep dat ze ziek was en dat ze vooral boos was. Ze zei: ”Ik snap niet waarom je niet eet.” Toen had ze het boek gelezen en ze zei dat ze het toen pas begreep. Ze is naar het ziekenhuis gegaan om te vertellen dat het haar heel veel spijt. Dat komt voort uit machteloosheid, als je beste vriendin zichzelf uithongert denk je: “Yo, dat vind ik ook niet leuk.”

Versterkt alle aandacht niet een beetje je onzekerheid?
Nee, op zich niet, ik vind het juist heel erg leuk hoe positief iedereen op reageert. En ik had ook niet verwacht dat het zoveel impact zou hebben op anderen. Dat mensen zo goed reageren vind ik echt heel bijzonder.

Stel dat er geen social media had bestaan, wat was er dan met je gebeurd?
Dat is moeilijk om te zeggen, ik weet niet hoe het dan zou zijn gegaan. Ik denk dat mijn ziekte dan wel een andere draai had gekregen. Hoeft niet per se positief of negatief te zijn, gewoon een andere draai. Voor mij waren mijn blog en Youtube mijn uitlaatklep.

Ben je je bewust dat jij nu zelf een rolmodel bent voor andere jonge meiden?
Ik merk wel vaak dat meiden zeggen dat ik ze heb geïnspireerd en ik vond het wel verantwoord dat ik een voorbeeldfunctie had, dus ik kijk wel uit met wat ik zeg en wat ik doe. Ik wil me daardoor ook voor dingen inzetten, zoals programmeren onder vrouwen. Ik heb laatst ook een video gemaakt over Trump en de verkiezingen, dat is wel belangrijk om je daar als voorbeeld voor in te zetten, om ook de jongeren daarbij te betrekken.

De eetstoornis

Wat was voor jou het kantelpunt dat je dacht: zo kan het echt niet verder?
In het boek staat het in het hoofdstuk over het ziekenhuis. Je ziet heel duidelijk in het boek dat dat het kantelpunt was en op dat moment dacht ik: “Als ik zo door blijf gaan, loopt de weg dood. Ik kan zo niet door blijven gaan.”

Wat voor tips zou jij geven aan de omgeving van meisjes die kampen met een eetstoornis?
Dat is heel moeilijk, het is voor iedereen heel erg persoonlijk. Waar ik veel aan heb gehad is vriendinnen die gewoon vriendinnen waren, waar ik leuke dingen mee kon doen en het zo even vergat. Je bent al de hele dag bezig met wel of niet eten en als je dan even ergens bent waar je het leuk hebt en je denkt: “Oh ja, er is ook iets anders op de wereld dan eten”, dan is dat heel prettig. Afleiding en op het moment dat iemand zich toch met het eten gaat bemoeien, pakt dat verkeerd uit. Vaak wordt dat irritant. Ik heb het meest gehad aan vriendinnen en mijn zus die me steun gaven, niet op mijn vingers gingen kijken. Vaak is het heel erg moeilijk in de omgeving om het goede te zeggen, want alles kan triggeren. Dus je zit heel erg in een machteloze positie en ik geloof heel erg dat iemand pas kan genezen als bij hem of haar een knop wordt omgedraaid.

Hoe lang ben je nu genezen?
Ik denk zo’n drie jaar dat ik er niet meer zo’n last van heb. Sommige mensen denken dat je kunt genezen, ik denk dat je er altijd gevoelig voor blijft. Net als een alcoholist, je weet het is een zwakte en je moet ervoor oppassen. Ik moet er voor waken dat ik niet terugval. Ik ben me er wel continu van bewust, maar het is niet meer zo dat ik niet naar een feestje toega omdat er eten is. Het is een slecht teken als je je daardoor laat beïnvloeden.

Op je twaalfde begon je met bloggen en toen sloop anorexia je leven binnen, hoe staan die twee in verhouding met elkaar?
Ik begon natuurlijk steeds vaker niet mee te gaan met vrienden, omdat daar eten zou zijn en ik wilde niet eten. Ik was er toch een beetje bang voor, want bij heel veel sociale activiteiten is er eten. En op een moment zit je in een isolement, ben je heel erg veel op jezelf. Ik zocht wel een leuke hobby die niet teveel energie kostte, want ik was vaak wel heel moe, en ik vond websites maken heel leuk.

Het boek

Hoe reageerden jouw vriendinnen op school toen je werd opgenomen in een kliniek?
Heel veel wisten niet dat ik ziek was. Ik wilde ook niet dat het op school rondging als een roddel. Ik wilde niet dat er veel mensen iets over zeiden, maar op een gegeven moment wisten ze het wel. Omdat je elkaar elke dag ziet, valt het minder op dat je steeds dunner werd. Er werd natuurlijk wel eens iets gezegd, maar ik wilde het er niet over hebben. Het werd een soort taboe. Ik ging weleens naar school in een shortje en ik was trots op het feit dat mijn benen dunner waren dan die van andere meiden. Anderen keken vol afschuw naar mijn benen, dat ze zo dun waren. Maar ik was trots dat ik toch nog zoveel was afgevallen, dat ik toch die kracht had. Het blijft natuurlijk een psychische ziekte.

Jouw moeder is Chinese, in hoeverre heeft die achtergrond invloed gehad op jouw ziekte?
Van mijn moeder was toch wel wat meer onbegrip, zij was natuurlijk opgegroeid na de Culturele Revolutie en daar was toen een grote hongersnood. Voor haar is eten echt een medicijn en omdat ze zelf zo’n grote hongersnood heeft meegemaakt, begreep ze het niet. Ze zei: “Weet je wat je moet doen als je kind niet wil eten? Geef het drie dagen niets en daarna komt het je elke dag om eten smeken.” Maar zo werkt de ziekte niet. Ze heeft het boek gelezen en uiteindelijk begreep ze het wel, maar het is toch moeilijker omdat je toch vanuit een andere achtergrond komt.

Je maakte het boek samen met Bowien Jansen, hoe kwam die samenwerking tot stand?
Een boek schrijven is een vak dat veel mensen onderschatten. Toen zeiden ze bij de uitgeverij: “Bowien is echt heel goed met schrijven, zou je willen dat zij je ermee helpt?” Want ik wil wel dat het een goed boek wordt. Samen hebben we gekeken hoe doen we dit beter, qua opzet, structuur. Ik heb ook veel woordherhalingen of stijlfouten en daar helpt zij me dan weer mee.

Heb je alles laten zien of heb je nog ergens een reserveplekje dat je voor jezelf hebt gehouden?
Ik wilde aan de zwarte pagina’s geen punt veranderd zien, dat is zo persoonlijk. Als iemand anders zich daarmee bezig houdt, wordt het toch anders. Soms verbeterde ze wel dingen die niet klopten, zoals spreekwoorden.

Was het maken van het boek confronterend?
Er waren wel wat delen die ik moeilijk vond om te schrijven, maar andere delen zijn ook weer heel leuk. Sommige witte pagina’s waren echt leuke momenten die ik had meegemaakt en dan dacht ik er weer aan terug. Het was niet allemaal helemaal zwart. Er zijn echt een paar toffe momenten geweest, zoals een persreis naar Thailand.

De toekomst, trots en advies

Voelde het alsof er een last van je schouders afviel toen je je ziekte deelde met de wereld?
Nee, op zich niet. Voor sommige delen was ik wel een beetje bang hoe mensen erop zouden reageren, maar toen het boek eenmaal uit was, besefte ik dat juist die delen waar ik me voor schaamde toch een periode was dat ik psychisch ziek was. Dat was acceptatie.

Het boek ziet er echt heel erg mooi uit, bijzonder vormgegeven, wat vind je er zelf mooi aan?
Ik vind die zwarte en witte pagina’s heel goed, want juist die zwarte pagina’s zijn de zwartste pagina’s uit mijn leven. Hoe beter het met me gaat, hoe lichter de pagina’s worden. En verder die blogposts er doorheen, die WhatsApp-gesprekjes, het is heel levendig. En dat vind ik heel tof. En die krassen en tekeningen vind ik ook erg vet, dat het toch net anders is dan de meeste boeken.

Dit is je laatste jaar op de middelbare school. Wat ga je hierna doen?
Ik ga eerst een jaartje heel erg veel reizen en me concentreren op YouTube en mijn blog. Ik heb het het afgelopen jaar allemaal moeten combineren en ik wil nu zien waar ik naartoe kan nu ik me alleen daarop kan concentreren en te zien waar er doorgroeimogelijkheden zijn. Misschien wil ik daarna gaan studeren, of me focussen op mijn carrière. Ik ga gewoon kijken wat er op mijn pad komt. Kijken wat lukt, wat wil ik proberen, een soort van testjaar om aan te voelen wat werkt en wat niet en wat ik wil.

Waar ben je het meest trots op wat je tot nu toe hebt bereikt?
Dat is heel moeilijk. Er is niet iets specifieks waar ik heel trots op ben. Ik ben trots op het hele plaatje. Ik weet niet of trots het goede woord is, maar ik ben dankbaar dat ik dit allemaal mag doen, dat dat mogelijk is.

Als je terugkijkt op je nog jonge leven, waar heb je het meeste spijt van?
Weet je, alles wat er gebeurd is heeft me gemaakt wie ik nu ben en ik ben tevreden met wie ik nu ben. Sommige dingen gaan niet goed, maar ja, ik ben wie ik nu ben en daar ben ik blij mee. Het heeft me gevormd en dit is eruit voortgekomen.

Wat is het beste advies dat jij ooit hebt gekregen?
Je moet nooit balen van dingen waar je geen controle over hebt. Dat zinnetje blijft me altijd bij als ik ergens van baal. Het klinkt nogal makkelijk, maar ik vind het toch wel een hele goede.

Foto © Ilja Meefout