Interview met Monique Westenberg over Dunya: “De wereld is oneindig en mijn liefde voor haar ook”

In Dunya, een hartverwarmend prentenboek met tekeningen van animatiestudio Anikey, vertelt Monique Westenberg het ontroerende levensverhaal van haar geliefde hond Dunya. Hoe Dunya geadopteerd wordt, hoe ze met z'n tweeën vele avonturen beleven en hoe hun gezin steeds wat groter wordt. Monique ontmoet André (Hazes), hun zoon wordt geboren en ze nemen een tweede hond in de familie op. Als Dunya oud wordt, is het tijd voor afscheid. Iedereen is verdrietig, maar het gezin zal Dunya nooit vergeten: Dunya zit voor altijd in hun hart.

Gefeliciteerd! Het boek is nu al een succes, zelfs voor verschijnen zijn er al meer duizend boeken besteld, op dit moment zelfs ruim 1,200. Daar is menig debutant jaloers op.
“Ja, en alle positieve reacties die ik ontvang via social media. Het is echt geweldig.”

Waarin schuilt de aantrekkingskracht van het verhaal?
“Mensen kunnen zich in het verhaal vinden, voelen herkenning. Zoveel mensen hebben een huisdier. Het is ongelooflijk hoeveel privéberichten ik via social media heb ontvangen het afgelopen jaar. Van mensen die in eerste instantie vonden dat ik overdreven met het verdriet omging, maar zelf sinds twee maanden een huisdier hadden en niet wisten dat ze zich zo snel eraan zouden hechten, tot mensen die vertellen dat ze hun hond binnenkort moeten laten inslapen en mij vragen hoe ze dat aan hun kinderen moeten vertellen. Ieder verhaal is even bijzonder. Het onderwerp leeft.”

Reageer je persoonlijk op ieder bericht?
“Ik kan helaas niet op ieder bericht reageren, het zijn er te veel. Maar ik doe mijn best en ik lees ze allemaal. Gisteren kreeg een bericht – het was zo ontroerend dat ik hem ook aan André heb voorgelezen. Het kwam van een moeder van twee jonge meisjes. Een paar maanden geleden is haar man overleden. Ze schreef: “Ik kan niet wachten tot jouw boek er is, want op deze manier kan ik uitleggen dat een dierbare – al is het in jouw boekje een hond – in de hemel is, dat diegene op ons neerkijkt en dat we daar nog mee kunnen praten.” Ik krijg alweer kippenvel als ik er over praat. Ik heb nog niet de kans gehad om rustig terug te schrijven, maar dat ga ik zeker doen.”

Had je op voorhand bedacht dat je met dit boekje zoveel troost zou kunnen bieden?
“Nee. Ik wist alleen dat ik het heel fijn had gevonden als er een dergelijk boekje was geweest toen we afscheid van Dunya moesten nemen, zodat ik het aan mijn jonge nichtje uit had kunnen leggen. Maar dat het zoveel teweeg zou brengen, dat had ik niet verwacht. Het meest euforische gevoel krijg ik van het feit dat ik de liefde, die onvoorwaardelijke band die we hadden, kan voortzetten met dit verhaal. Het doet zoveel pijn, het overlijden, maar met dankzij dit verhaal leeft Dunya voort. Haar naam zal de komende tijd dagelijks worden uitgesproken aan de rand van een kinderbed. Als ik in de auto zit, zeg ik ook hardop tegen haar: 'Kijk nou Dunya, ons eigen boek, onze namen staan voorop. Wie had dat gedacht!' Mensen vinden mij misschien zweverig, maar dit is zoals ik het voel en ik haal daar heel veel kracht uit.”

Je hebt iets moois laten voortkomen uit grote pijn en verdriet.
“Ja, gelukkig wel. Het heeft me ook echt geholpen bij het verwerkingsproces. Voor volwassenen zijn er wel boeken over geschreven en daar heb ik zeker wat aan gehad, maar niet voor kinderen. Antoinnette Scheulderman heeft onlangs een mooi boek geschreven (Dan neem je toch gewoon een nieuwe) over hoe het is om een dier te verliezen. Zij heeft mij daar ook voor geïnterviewd. Haar boek gaat voornamelijk over honden, poezen en paarden. Het boek gaat over de pijn van het verlies, maar ook dat je moet blijven proberen te geloven dat de ziel van het dier nog altijd aanwezig is. Een ander zal denken: dood is dood. Maar ik geloof dat niet. Ik geloof dat er meer is. Dunya’s ziel gaat al eeuwen met mij mee.”

Het boek maakte je samen met Bianca Samethini. Hoe is die samenwerking tot stand gekomen?
“Mijn nichtje van vier vroeg aan mij: “Wanneer komt Dunya weer terug? Ik ga een tekening voor haar maken. Wat is haar lievelingskleur?” Toen schoot ik helemaal vol. Hoe moest haar uitleggen dat Dunya niet meer terug zou komen? Ik ging zoeken naar boekjes, maar die kon ik niet vinden. Ik sprak erover met de juf van ons zoontje, maar zij wist ook niks. En toen zei ze: “Waarom schrijf jij eigenlijk niet een boek?” Ik? Schrijven? In de auto kon de gedachte me niet loslaten. Waarom niet? Maar hoe? En net op dat moment kwam Antoinnette mij interviewen voor haar boek. Ik besprak het met haar. Ze zei: “Dat kan jij.” Ze heeft me voorgesteld aan haar uitgever. Samen met een hele goede vriendin van mij, die schrijfster is en de band tussen mij en Dunya heel goed kent, zijn we gaan praten. Ze waren meteen enthousiast.”

Hoe verliep het proces verder?
“We gingen aan de slag met tekenaars, maar ieder voorstel vanuit de uitgeverij vond ik te plat. Ik wilde diepte in de tekeningen, zoals je dat ziet bij Woezel en Pip. Maar kennelijk kan dat alleen met figuurtjes die reeds geanimeerd zijn. “Dan gaan we naar een animatiestudio”, riep ik. Ik wilde het in ieder geval proberen. Bij de eerste schetsen moest ik al huilen. Ik ben zo dankbaar. De illustratoren van studio Anikey hebben zo goed naar me geluisterd en de foto’s en filmpjes bestudeerd die ik ze had gestuurd van Dunya. Alle details. Alles klopt. Haar vrouwelijkheid. Hoe ze pareert als een paardje. Het witte puntje aan haar staart. De bruine vlek bij haar oog. Er is een tekening, vrijwel aan het einde, waarop je mij en Dunya op de rug getekend ziet. We kijken naar hoe Gioia speelt met kleine André. Hoe Dunya daar is getekend, zo was ze echt op het laatst. Zo fragiel. Stram. De staart slap naar bededen. Sip. Ze was oud en moe. Zo heb ik afscheid van haar genomen. Het is zo knap gedaan.”

Dunya betekent ‘wereld’. Hoe kwam je op die naam?
“Ik kende twee Dunya’s en dat waren toevallig ook nog eens twee hele leuke meiden. De betekenis vond ik ook erg mooi. Ik heb altijd honden gehad, maar Dunya was mijn allereerste eigen hond. Ik wist van het begin af aan dat ze de wereld voor me zou betekenen en ze is ook altijd mijn wereld geweest. De wereld is oneindig en mijn liefde voor haar ook.”

Over het afscheid nemen. Bestaat er een tip voor mensen, is er iets wat je kunt doen om de pijn te verzachten, hoe er mee om te gaan?
“Oh nee, er is geen tip. Het is echt de hel. Ik heb het ondergaan. Het is vorig jaar mei gebeurd, maar ik merk dat ik nu pas aan verwerken toe kom, omdat ik erover aan het schrijven en praten ben. Afgelopen jaar heb ik, om het op z’n Rotterdams te zeggen “een tering jaar” gehad. Alleen maar pijn en verdriet. Mijn stiefmoeder was doodziek en ging ziekenhuis in, ziekenhuis uit. Uiteindelijk is ze overleden. Ze is twintig jaar in mijn leven geweest en was als een tweede moeder voor me. Dunya weg, André die met een bijna burn-out thuis zat. Ik kon er moeilijk naast gaan zitten met mijn rouwproces. En er was ook nog een klein kind en een verhuizing die ik in mijn eentje droeg, want André was te gestrest voor Ahoy. Ik leefde in een roes. Ik huilde veel, maar het kreeg geen plek. Nu huil ik nog steeds, maar met een lach.”

Het moederschap speelt ook een rol in Dunya. Wat heeft het moederschap jou geleerd?
“Oh, zoveel. Maar vooral eigenlijk het genieten. Ik ben er heel bewust mee bezig, ik denk dat dat ook door mijn leeftijd (41) komt. Tien jaar geleden had ik dat niet zo beleefd. Toen was ik nog heel bezig met mezelf leren kennen.”

Wat heb jij van je eigen moeder geleerd?
“Geduldig zijn met alles in het leven. Mijn ouders waren gescheiden. Mijn moeder werkte hard en met haar verdiensten kwamen we rond. Veel grote uitgaven konden er niet zijn. Zij heeft ons desondanks een leuke jeugd gegeven, zonder geld. We mochten heel veel, deden heel veel leuke dingen die geen geld kostten. Toen ik André leerde kennen, ontdekte ik dat het ook heel anders kan. Hij is zoet gehouden met cadeaus. Hij vierde nooit Kerst thuis, heeft nog nooit een paasei geschilderd. Voor mij zijn die dingen heel normaal. Het ijs op gaan, leren schaatsen. Dat hoort toch bij je opvoeding? Maar het is blijkbaar geen vanzelfsprekendheid.”

Wat hoop je aan jullie zoontje over te dragen?
“Ik heb nu bijna vijf jaar het circus waarin we leven met André mogen ervaren en ik hoop dat hij dat ook bewust mee mag maken. Toen ik André leerde kennen, was hij nog niet zo in the picture als nu. We zijn er samen ingegroeid. Ik hoop dat we hem kunnen meegeven dat hij puur blijft. Ik heb er eigenlijk nog geen woorden voor gevonden. Er is ook nog een heel leven buiten dit circus. Ik hoop dat hij dát leven ook opzoekt, een leven buiten de media. Ik hoop dat wij hem een stabiele basis kunnen geven, met rust en ouders waar hij altijd op terug kan vallen. Dat kan ik zelf ook tot op de dag van vandaag. André niet. Maar de kleine André hopelijk wel.”

Hoe reageerde hij op het overlijden van Dunya?
“Hij was te klein om het echt te beseffen. Hij kon nog niet praten, maar er was plotseling een moment dat hij een foto van haar zag en zei: “Mama, Dunya!” De tranen sprongen in mijn ogen. Hij kon haar naam niet eerder uitspreken, maar heeft hem altijd gehoord en opgeslagen in een laadje in zijn gedachten.”