Maria Boonzaaijer – Joodse Buren: Een familieroman. En wat voor een.

Maria Boonzaaijer (1948) is zeer veelzijdig: zij is onder meer zangeres, actrice en sinds enkele jaren ook schrijfster.

Joodse buren – het verhaal
Amsterdam 1943. Op een zondagmorgen snelt Josefien Langeveldt, moeder van acht kinderen, met haar doodzieke baby Lise naar de huisarts. Onderweg stuit ze op een razzia. Een radeloze jonge vrouw probeert haar zuigeling in Josefiens armen te leggen: 'Red mijn dochtertje!' Josefien vlucht in paniek weg. Haar weigering om te helpen blijft Josefien achtervolgen tot ver na de oorlog, als er beneden haar Joodse buren komen wonen. Een familieroman over diepe vriendschap, een geheime liefde, verraad, en de impact van de oorlogsjaren. Tegen de achtergrond van de bezettingstijd en de jaren vijftig, de tijd van wederopbouw, verzuiling, grote gezinnen, het rijke roomse leven en strikte fatsoensnormen.

Geloofwaardig en gevoelens

Tijdloos
Maria Boonzaaijer schreef een boek over tijdloze oorlogen die zich in vele gedaantes aandienen. In de vorm van dochters, moeders, Maartse stormen, bezetters, lotsverbondenheid, haat, Shakespeare, verraad, vermeende vragen en antwoorden, geliefdes, vrienden, in het verleden, in de toekomst, in familie, liefde, lafheid. Maar vooral: over de oorlog in jezelf. Over schuld en boete. Over hoe de oorlog nog altijd zijn schaduwen over levens van velen in het heden werpt.

Vier
Marie schreef een boek in vier delen. Vier seizoenen. Verleden en heden dansen om elkaar heen. Er staan veel dingen in die we al weten over de oorlog, over de Jodenvervolging, het ‘niet-weten’. Hoe schrijf je, met de wetenschap van nu, een geloofwaardig nieuw verhaal, vanuit 1943? Maria doet dat.

Reëel
Ze weet me te laten huiveren met huiveringwekkende feiten, zoals de kampbewaaksters die voeten van zwangere vrouwen samenbonden wanneer ze op het punt stonden te bevallen. Harde werkelijkheid die op wonderlijke wijze verbleekt bij persoonlijk beleefd leed. En hoe een verhaal dan ook op zijn best verteld moet worden; vanuit het klein, vanuit een mens. Dan pas voel je de werkelijke onmacht. De ingehouden tranen. Ze laat me huilen bij het tonen van het onvermogen van de mens. Waarom zijn we zo onmachtig? Waarom laten we ons bepalen? Waarom?

Rivieren

Joodse Buren speelt zich af in ‘mijn’ buurt: de Churchill-laan, tot mei 1946 de Noorder Amstellaan genaamd (het toneel op 10 mei 1940 van de binnentrekkende bezetter). De Rooseveltlaan, van 1922 – 1946 de Zuider-Amstellaan. De Maasstraat. Het deed me beseffen hoe dichtbij het verleden is. Het ligt onder iedere stap die ik zet. Mijn kinderen zitten op de nabijgelegen Anne Frankschool. Dit boek zou verplichte literatuur mogen zijn, een cadeau voor alle 8^ste groepers voor wanneer ze naar de Middelbare school gaan. Zodat de geschiedenis nooit verloren gaat.