Mottenballen voor de ziel: het leven, de dood en alles daartussenin

26-10-2016

Literatuur-recensent Carlien kon eerder lezen dan praten en stond als een groupie voor de boekwinkel in afwachting van het nieuwste juweeltje. Deze keer een recensie over Mottenballen voor de ziel.

Lezen als een zaterdagkrant

Mottenballen voor de ziel moet je lezen als een zaterdagkrant: eerst koppensnellen, dan de favoriete nieuwsitems lezen en de bijlage bewaar je voor de zondagochtend.

Het leven, de dood en alles daartussenin

Het is nogal een uitgebreid gebied waarover James Worthy schrijft in Mottenballen voor de ziel, namelijk het leven, de dood en alles daartussenin. Daar komt mijn eerste twijfel: daartussenin, moet dat niet met een spatie, of snap ik niet direct de onderliggende bedoeling? Het kan natuurlijk ook gewoon goed gespeld zijn zodat ik al op een verkeerd been gezet ben alvorens een letter te hebben gelezen. Natuurlijk sla ik evengoed de bladzijde om, me nog maar even laten mijmeren over het belang van deze gedachte. Meer dan 150 columns liggen voor me, met titels als Eventjes voor altijd, Emogreren, Me scharrel en Boomerangst. Dus toch een taalvirtuoos, die Worthy? Gewoon maar beginnen bij column één en dat is direct de titelcolumn.

Zeilenverdriet

In anderhalve pagina krijg ik inzage in het zeilenverdriet van de man, zo verdwaald dat hij daarin enkel nog de bevestiging zoekt; de vlinder is tot mot geworden, de ziel aanvretend totdat hoop alleen nog als synoniem voor geloof kan worden gezien. Tenminste, dat is wat ik uit het verhaal destilleer. Geïntrigeerd lees ik verder.

Een onthutsend, aangrijpend en schreeuwerig intiem debuut.

De Pers

Eéndimensionaal

De volgende columns halen helaas niet hetzelfde niveau van verwarring dan wel stof tot nadenken: het zijn voor mijn gevoel meer 'ééndimensionale anderhalf bladzijde tellende verhaaltjes'. Dromen van fiberglas is vlak en op zijn hoogst herkenbaar grappig. Niets ervan verklaart waarom dit één van zijn beste columns is.

Soms zwartgallig soms humoristisch

In de volgende columns ervaar ik eigenlijk steeds eenzelfde gevoel: hij geeft kernachtig zijn mening over het onderwerp aan, soms zwartgallig soms humoristisch, maar het blijft vluchtig: zelfs nietszeggend. Wellicht is dit inherent aan een verzameling colums - ze zijn geschreven in het moment - voor het moment en niet allen kunnen de tijd doorstaan. Of het zijn er simpelweg teveel, waardoor aan kwaliteit is ingeboet.

De vrolijke gevarieerdheid en woordenrijkdom waarmee Worthy de verrichtingen van zijn alter ego beschrijft zijn verbluffend. Schrijven kan dit schrijvertje wel.

Vrij Nederland

Ontbrekende samenhang

Ik denk niet dat er veel lezers zullen zijn die alle columns achter elkaar door zullen lezen: daarvoor ontbreekt de samenhang (en de diepgang). Beter is het om het op de tafel te laten liggen en zo nu en dan er eens eentje te pakken, lukraak misschien zelfs. Verrassend zijn ze vaak en ook als discussieonderwerp kunnen veel ervan fungeren. Neem bijvoorbeeld de column Duck de koning over majesteitsschennis. Over het onderwerp heft iedereen wel een mening, vaak zelfs hartgrondig en de vergelijking van onze koning als beroepsmascotte met Robert ten Brink-zaad vind ik persoonlijk erg grappig (maar daarover kunnen de meningen uiteraard ook zeer verschillen). Maar dan de conclusie: 'we snoeren de monden van de mensen die niet meer in sprookjes geloven', hier slaagt Worthy met vlag en wimpel: chapeau James (of in Knabbel en Babbeltaal 'petje af'). Daar geef je blijk van jouw talent en wordt het lezen genieten.

Columns

De hoeveelheid columns is uiteindelijk een beetje te veel van hetzelfde dan wel te veel van het goede. Zijn talent en spitsvondigheid laat hij zeker zien maar dan wel graag één mottenbal per week, gewoon in mijn zaterdagkrant!

Wil je meer lezen over James Worthy?