Het ultieme levensgeluk – iedereen is ernaar op zoek, maar lang niet iedereen durft het na te jagen. In Gelukkig worden doe je zo gaat Jan Versteegh in gesprek met mensen die wél die stap hebben gezet en, in sommige gevallen, een radicaal besluit hebben genomen. Zelf besloot Versteegh, toen hij gymleraar was, dat hij nog een laatste keer wilde proberen om zijn ultieme droom uit te laten komen. Het lukte hem: hij brak door als televisiemaker en hij werd, zoals gehoopt en verwacht, gelukkiger dan hij voorheen was.
Ieder van Versteeghs gesprekspartners heeft, net als hij, duidelijke keuzes gemaakt om het geluk achterna te gaan. Maar geluk, waar zit hem dat in? Vind je het in geld, vrijheid of je droombaan? En als je die droombaan hebt, is dat dan alles? Of kan ambitie ook een sluipmoordenaar worden?
Welke antwoorden heb je gevonden?
“Dat je het gewoon moet doen. De overeenkomst tussen alle achttien personen is dat ze eigenzinnig zijn en hun eigen pad hebben gemaakt.”
Wat was de aanleiding voor dit boek?
“Ik hoorde steeds vaker mensen om me heen zeggen dat ze ‘iets anders’ willen met hun leven. ‘Dan dóe je dat toch,’ zeg ik dan. Maar er zijn kinderen, er is de hypotheek. ‘Als het je droom is, moet je het doen.’ En dán zeggen ze ‘ja, jij hebt makkelijk praten, jij werkt bij de televisie.’ Daar heb ik keihard voor gewerkt, ik ben daar niet zomaar gekomen. Dat denken mensen vaak, dat het me is komen aanwaaien. Nee, ik had een droom en die ben ik gaan najagen. Ik heb daar alles voor opgegeven. Mijn vaste baan als gymleraar, financiële zekerheid. Toen dacht ik: dit moet je laten zien door de ogen van anderen, wat je kunt winnen als je echt durft te kiezen. Je wilt toch niet op je leven terugkijken en denken ‘had ik maar…’? Dat lijkt me veel erger dan wanneer het uiteindelijk misschien niet lukt.”
Waar ligt die grens, geluk versus verantwoordelijkheid?
“Mijn vaste baan heb ik opgezegd voor een contract voor dertig dagen. Dertig dagen proeftijd en daarna mogelijk niks. Zoals Sacha de Boer, een van de achttien personen die ik heb gesproken over dit onderwerp, in het boek zegt: ‘Ik snap wel dat heel veel mensen hun droom niet achternagaan. Praktische bezwaren, zoals een hypotheek, staan in de weg. Daarom wist ik ook altijd al dat ik geen duur huis met zware lasten wilde.’ Zorg dat je met weinig toe kunt en een potje hebt. Ik zeg niet dat het makkelijk is, je droom najagen. Je kunt niet iedere week uiteten of in de kroeg je geld stukslaan. Je zult offers moeten brengen. Het is uiteindelijk aan jezelf hoe ver je daarin gaat.”
Net zo min als je kunt zeggen wat geluk weegt. Geluk is niet meetbaar, het is voor iedereen anders.
“Absoluut. Ik ken een jongen die op het gymnasium zat, hij kon alles gaan studeren. Maar hij wilde niet gaan studeren. Hij wilde buschauffeur worden en is daar super gelukkig mee geworden. Het vergt echter wat meer risico wanneer je bijvoorbeeld je eigen restaurant wilt openen.”
Is het in de huidige maatschappij niet moeilijker om een keuze te maken en daar tevreden mee zijn? Alles kan en alles is binnen handbereik.
“Of is het daardoor juist makkelijker? Als je maar uit drie smaken ijs kunt kiezen, dan is het misschien wel makkelijker om te kiezen, maar wat nou als jouw smaak daar niet tussen zit? De smaken zijn eindeloos nu. Je kunt precies bepalen wat je wilt doen met je leven.”
Millennials krijgen een burn-out omdat ze zoveel moeten en alles perfect moet zijn. Hoe verhoudt dat zich tot het bovenstaande?
“Dat komt ook grotendeels door de Instagramwereld waarin we nu leven. Als we allemaal zouden laten zien hoe we werkelijk eruit zien als we ’s ochtends wakker worden… Het hoeft niet perfect. Dat is juist het fijne van je eigen geluk najagen. Ik weet nog goed dat ik bij mijn vader op zijn werk op bezoek ging en vertelde dat ik mijn baan ging opzeggen. ‘Oké… Voor wat dan?’ Ik vertelde dat ik dertig dagen bij PowNed ging werken en dat dat hopelijk mijn springplank zou zijn. ‘Maar Jan, is dat nou wel zo’n goed idee?’ Verstandig was het waarschijnlijk niet, maar het was wel dé kans om te onderzoeken of ik mijn droom waar kon maken.”
Wat hoop jij jouw kinderen mee te geven?
“Als ze net zo slecht zijn in school als hun vader – ik was simpelweg niet geschikt voor het schoolsysteem, al die dingen moeten leren waar ik niet in geïnteresseerd was – dan hoop ik uiteraard dat ze gelukkig worden. Als deze tijd ons iets leert, dan is het wel dat je niet altijd een diploma nodig hebt om je droombaan te bemachtigen. Passie en hard werken, dat wel. Denk maar aan Steve Jobs, Bill Gates. Voorbeelden van schoolverlaters. Als je weet wat je wilt, hoef je alleen maar keihard te werken. Waarbij ik wel wil aantekenen dat de kans dat het niet lukt vaak groter is dan de kans dat het wel lukt. Maar is dat een reden om het niet te proberen?”
