Roos Derks-Bazuijnen (86) – die is vernoemd naar Rosa Luxemburg, een revolutionaire communiste die kort na de Eerste wereldoorlog tijdens de Spartacusopstand is vermoord – vertelt met dit boek haar verhaal over hoe eerst haar vader in het holst van de nacht weg werd gevoerd, en nauwelijks een jaar later ook haar moeder en een onderduiker. Ze blijft op tienjarige leeftijd achter met haar twee zusjes, Magda en Clara, in hun ouderlijk huis in Rotterdam, waar ze zo goed en zo kwaad als het kan het dagelijks leven voort te zetten in een platgebombardeerde stad.
De auteurs van Zo, ben jij er ook nog, Bert van Slooten en Elly van der Klauw, zochten uit wat er met haar ouders was gebeurd en schetsen een beeld van het prille verzet. Het boek is een portret van een intellectueel communistisch gezin dat geschonden uit de oorlog komt, een egodocument dat beschrijft hoe een kind de oorlogstijd overleeft. Herdenken doen we met verhalen, onder andere met het verhaal van Roos.
Het duurde lang voordat u uw hele verhaal vertelde?
“Het kwam wel eens ter sprake, losse flarden. Het is niet dat ik er niet over kón praten. Na die uitzending bij De Wereld Draait Door werd ik benaderd met de vraag of ik een boek wilde maken. Ik kende de auteurs in eerste instantie niet, maar het zijn vrienden geworden. Zo gaat dat dan. Je zegt A – eigenlijk wilde ik ook niet naar De Wereld Draait Door – en zo rol je in het ander. Er is kennelijk belangstelling voor het verhaal. Het geeft een goed tijdsbeeld.”
Ik begreep dat de aanleiding om bij DWDD te gaan praten een bericht van de Europese politieorganisatie Europol was waarin werd aangegeven dat er naar schatting minstens 10.000 vluchtelingenkinderen zonder ouders rondzwerven door Europa. Uw verhaal blijft actueel.
“Ja. Dat ik heb onlangs op de boekpresentatie ook nog eens gezegd. Dat ik het verschrikkelijk vind dat mensen varkenskoppen aan een boom hangen om vluchtelingen te weren. Burgemeester Aboutaleb haakte daarop in met zijn speech waarin hij zei dat het zo belangrijk is om jongeren te laten zien wat zich in het verleden heeft afgespeeld. Het is moeilijk om je voor te kunnen stellen hoe het vroeger was, met de ogen van nu en alle rijkdom waarin we tegenwoordig opgroeien.”