Binnen de wereld van de literatuur bestaan er veel soorten beroepen. Al eerder hebben we het gehad over literair vertalers. Dit keer in de spotlight: literair agenten. Van alle boeken die we lezen is de kans groot dat een aantal van die boeken in jouw boekenkast vertegenwoordigd worden door een literair agent(schap). Maar wie of wat is dat nou eigenlijk? En wat doen ze precies?
Een literair agent is iemand die werkzaam is als tussenpersoon voor een schrijver en een uitgever. Deze persoon assisteert een auteur bij het schrijven van een boek op inhoudelijk vlak en adviseert op zakelijk gebied. De agent gaat dan op zoek naar een geschikte uitgever en maakt een deal.
Diana Gvozden
Diana Gvozden is al zestien jaar werkzaam in de boekenwereld, waarvan drie jaar bij de Marianne Schönbach Literary Agency. Zij kan ons dus alles vertellen over wat het beroep van een literair agent precies inhoudt. ‘’Binnen het agentschap ben ik Senior Literair Agent en ik vertegenwoordig een selectie Nederlandse auteurs en een selectie buitenlandse cliënten.’’ De Marianne Schönbach Literary Agency is een groot literair agentschap in Nederland, dat auteurs en uitgevers uit de hele wereld vertegenwoordigt. ‘’Dat houdt eigenlijk in dat agentschappen en uitgeverijen in het buitenland ons inschakelen om de Nederlandse weg te bewandelen. Wij zijn een agentschap dat bijvoorbeeld Penguin US vertegenwoordigt. De boeken waar zij de rechten van hebben sturen zij naar ons en die verkopen wij hier in Nederland namens hen.’’ De auteurs die Diana vertegenwoordigt zijn heel divers. ‘’Van literaire romans tot non-fictie; er zit van alles tussen.’’
Voordat ze als literair agent aan de slag ging, werkte Diana eigenlijk heel lang aan de ‘andere’ kant; bij uitgeverijen. Die overstap heeft ze bewust gemaakt, op zoek naar een breder werkveld: ‘’Ik ben iemand die heel veel verschillende dingen interessant vindt en bij een uitgeverij ben je toch altijd in een bepaald genre aan het werken. Vooral de internationale kant sprak me juist heel erg aan. Deze baan combineert eigenlijk al die elementen.’’
De rol van de literair agent
Een typische werkdag voor Diana staat vooral in het teken van heel veel mailen en bellen. ’s Ochtends als ze op kantoor aankomt heeft ze het eerst met haar collega’s over de belangrijke dingen die spelen, waarna ze de rest van de dag voornamelijk in contact staat met uitgevers, redacteuren, auteurs en buitenlandse cliënten. Communicatie staat dus centraal in haar werk, met name de communicatie tussen auteur en uitgever.
‘’Onze rol is eigenlijk om de belangen van de auteur te behartigen met betrekking tot zijn of haar literaire werk. Een auteur levert in eerste instantie een manuscript bij ons in. Als wij dan tot een overeenkomst komen, gaan we samen bekijken hoe we dat manuscript klaar kunnen stomen om aan een uitgever te laten zien.’’ Volgens Diana gaat het hierbij nooit om grote redactionele veranderingen, omdat dat echt de taak van de redacteur is. ‘’Als alles dan rond is, maak ik een selectie van uitgevers waarvan ik denk dat zij geschikt zijn. Daar stuur ik het materiaal naartoe en als zij geïnteresseerd zijn, maak ik samen met de auteur een afspraak om elkaar te ontmoeten.’’ Na de ontmoeting en de eventuele keuze voor een uitgever adviseert ze de auteur ook nog over de voorwaarden van het contract: wat vind jij belangrijk en welke rechten wil je zelf houden en welke geef je aan de uitgever?’
Van New York tot Scandinavië
Omdat de Marianne Schönbach Literary Agency wereldwijd actief is, krijgt Diana ook de kans om veel te reizen voor haar werk. ‘’Het is echt heel leuk om internationaal te werken en mensen uit allerlei landen te ontmoeten. Wij hebben recent een groot project gehad tijdens een beurs. Daar werd het zo hectisch dat er allemaal mensen uit diverse landen bij onze tafel kwamen staan. Daar heb ik toen een bod, met vulpen op een visitekaartje geschreven, gekregen van een Russische uitgever.’’ Vanwege de uitbraak van het coronavirus staan reizen naar het buitenland helaas nu wel op een laag pitje. ‘’Wij zouden in het weekend van de lockdown naar de London Book Fair gaan, maar die werd helaas afgezegd. Half april hadden we een reis staan naar New York en in de lente zouden we naar Scandinavië en Duitsland gaan.”
Ondanks de coronacrisis, heeft Diana toch het idee meer manuscripten te ontvangen. ‘’Mensen denken nu: Ik ga dat boek eindelijk eens afmaken. En waarom ook niet?’’
