Fotoroman A Photographer of the Sea van Bas Jongerius vertelt een liefdesverhaal

In het fotoboek A Photographer of the Sea reconstrueert Bas Jongerius het verhaal van Alma, een muze geboren uit de Middellandse Zee. Ze heeft een droom: ze wil ‘a photographer of the sea’ worden. In het Mediterrane kunstenaarsstadje waar ze woont ontmoet ze een reisfotograaf uit het Noorden, die op zoek is naar een verhaal.

Ed van der Elsken als inspiratie

De uitgever (Lecturis) noemt A Photographer of the Sea een boek in de Nederlandse traditie van de fotoroman, daarbij verwijzend naar Ed van der Elsken. Naar verluid inspireerde vooral diens boek Love on the Left Bank – over een ongelukkige liefde van de fotograaf voor een Parisienne – Bas Jongerius tot het maken van A Photographer of the Sea. De ondertitel van zijn fotoroman is A Mediterranean Love Story, wat verwijst naar een persoonlijk liefdesverhaal dat in een fictief jasje van woord en beeld is gegoten.

Mediterranean love story

Korte, eenvoudige Engelse zinnetjes versieren de overwegend witte pagina’s in het boek die naast en tussen de foto’s staan. In deze zinnetjes is de fictieve Alma aan het woord. Zij introduceert zichzelf met de woorden: My name is Alma/ I am from the Mediterranean/ I love the sea. In krap 100 pagina’s vertellen haar woorden en de foto’s haar liefdesverhaal dat ze deelde met een fotograaf uit het Noorden, die veel weg heeft van Bas Jongerius zelf. Hoewel er achterin het boek staat dat het een fictief verhaal betreft, valt uit de biografische gegevens van Jongerius op te maken dat het verhaal gebaseerd is op zijn eigen ervaringen. Hij heeft zelf in het Catalaanse kunstenaarsstadje Cadaqués een liefde beleefd. De vraag is natuurlijk in hoeverre dit boek een documentaire registratie van een fotograaf is of toch meer een literaire reconstructie van een poëet. De mediterranean love story neemt in ieder geval een wending die enigszins onverwachts is.

Fotografie

Als liefhebber van de zee én van fotografieboeken sprak de titel van A Photographer of the Sea me aan. De foto’s laten afwisselend spannende en minder spannende composities zien. Soms is de zee in beeld, vaker een (deel van een) vrouw. Voorwerpen, personen, ruimtes en landschappen wisselen elkaar af als onderwerp van de foto’s. Regelmatig maakt de fotograaf gebruik van onscherpte, tot aan geheel onscherpe foto’s toe, wat ongemakkelijk aandoet. Maar dat is waarschijnlijk ook de bedoeling. Op andere foto’s is alles compleet scherp. Spannender vind ik de foto’s waarin met een wijd diafragma een mooie scherptediepte gecreëerd wordt. De aandacht van de kijker wordt daar in eerste instantie getrokken naar het kleine deel dat scherp is, om daarna pas af te dwalen naar de rest van het beeld.

A Photographer of the Sea is zorgvuldig vormgegeven en van een linnen kaft voorzien, hetgeen mogelijk is gemaakt door crowdfunding. De sfeervolle foto’s illustreren de woorden, of misschien ondersteunen de woorden het verhaal van de beelden juist. Hoe dan ook, samen vertellen ze een liefdesverhaal dat voor mij nog net genoeg ruimte overlaat voor een eigen invulling. De combinatie van woord en beeld is in ieder geval verrassend.