P.S.: Post Scriptum. Je zet het onder een brief die al is afgesloten. Je naam staat eronder, eventueel een handtekening en dan toch nog een slotakkoord. Jet Steinz verzamelde 150 brieven, geschreven door bekende en onbekende Nederlanders, over van alles en nog wat, en schreef er een P.S. bij.
Wat een feest
Steinz begint haar boek met een interessante gedachte: hoe mooi is het dat we nu met een druk op de knop een digitale mail van hier naar de andere kant van de wereld kunnen sturen in een split second. En hoe mooi is het dat al die e-mails ergens bewaard blijven zodat we nauwkeurig kunnen reconstrueren hoe gedane zaken hun loop hadden. Maar hoeveel mooier is het te reconstrueren waarom bepaalde dingen gedaan werden, aan de hand van brieven, liefst handgeschreven. Dan ben je toch meer afhankelijk van wat er bewaard is gebleven, of beter: van wat er gevonden is van wat er bewaard is gebleven. Spannend! Onthullend ook soms.
Flessenpost
Flessenpost neemt een bijzondere plaats in. Die brieven zijn lang bewaard gebleven en werden uiteindelijk gevonden. Denk daar eens over na. Misschien is er nog wel ergens flessenpost onderweg. Wie verstuurt zoiets? Je hebt dat misschien wel eens gedaan voor de lol. Maar Steinz – ik had daar eigenlijk nog nooit over gedacht – weet dat flessenpost meestal door schipbreukelingen verstuurd wordt. Een laatste poging gered te worden of een afscheidsbrief vanaf een onbewoond eiland. In het boek staat ook flessenpost van een vrouw uit Rotterdam die op zoek is naar een relatie; een soort contactadvertentie per flessenpost. Hoe desperaat ben je dan?
Een variatie aan brieven
Mij trof de afscheidsbrief van Herman Brood het meest. “Ik ben nu bungy zonder elastiek” zijn de laatst geschreven woorden van mijn rock and roll held. Het had een songtekst kunnen zijn. Ook vond ik een brief van Boudewijn Buch na het overlijden van zijn vijfjarige zoon. Na het overlijden van Buch bleek die zoon echter helemaal niet te bestaan. Of een ansichtkaart van een personeelslid van ’s werelds grootste passagiersschip: de Titanic. De ansichtkaart was gericht aan zijn familie, om hen te laten weten hoe het met hem gaat. Er zitten ook haatbrieven bij. Met zulke scheldwoorden, dat de auteur '***' ervoor gebruikt, wat ik dan weer raar vind. Helaas kan ik zelf niet uit de tekst halen wat er had moeten staan, anders had ik u die woorden aangeboden.
P.S.
150 brieven, het origineel afgedrukt, de tekst keurig uitgewerkt ernaast, met door Steinz als P.S. een context meegegeven. Een boek waar je heel lang van gaat genieten, want je grasduint er iedere keer zo een beetje door. Vooruit, een uitsmijter nog, een dankwoord aan de koningin in 1945. Vrij vertaald: ''Dank dat u ons bevrijd hebt. Maar de Duitsers zijn er met mijn fiets vandoor gegaan. Kan ik die via u vergoed krijgen?''
