Uit het leven van een hond van Sander Kollaard is een levensingrijpende Libris Literatuurprijs-winnaar

De Libris Literatuur Prijs kende sinds haar eerste uitreiking in 1994 drie vrouwelijke winnaars en 2020 zou daar verandering in gaan brengen. Hoewel velen onder ons het misschien graag anders hadden zien verlopen, was het de op voorhand als outsider bestempelde Sander Kollaard wiens rekening met de prijzenpot gespijsd werd. De overwinning met Uit het leven van een hond was enigszins controversieel, maar minstens even verdiend.

Wanneer Henk van Doorn op een dag wakker wordt, merkt hij twee dingen op. Zijn lichaam werkt naar behoren en zijn hond voelt zich niet al te lekker; hartfalen blijkt later op de dag. De dierenarts geeft Schurk nog enkele maanden. Wat volgt is een dag uit het leven van een doodgewone man die de liefde gekend heeft en haar herontdekt. Omdat dit personage zowel jij als ik zouden kunnen zijn, is het een moderne Elckerlyc die symbool staat voor ons allen. Verwacht geen heldhaftige avonturen of buitengewone ondernemingen; de schoonheid van Sander Kollaards jongste roman zit in diens banaliteit.

De schoonheid van banaliteit

Hoewel de dood ons hoofdpersonage op de hielen zit – hij is verpleegkundige op de intensieve zorgafdeling en zijn hond is terminaal –, is deze roman nooit triest. Dat heeft veel te maken met Henks genoegzaamheid, een acceptatie van het leven zoals het is, met al haar tekortkomingen. Die nuchtere blik in combinatie met de complexiteit van zijn levensechte emoties maakt van Henk nu al het meest vertederende personage van 2020. Zijn scherpzinnige observaties stemmen tot nadenken, maar met zijn hedendaagse dosis aan zelfrelativering is hij toch vooral innemend.

Stilistisch gezien is het proza geschreven in franjeloze zinnen die afgewisseld worden met exemplaren die zomaar in aanmerking zouden komen voor de Tzumprijs voor de beste literaire zin. De grootste verdienste van Uit het leven van een hond is echter dat de lectuur ervan je blik op het leven bijstuurt en laat dat nu net enkel voor de allergrootsten weggelegd zijn.

Deel voor geheel

De meeste recente Libris Literatuurprijs-winnaar leest als een pars pro toto voor het leven. Door het schijnbaar pietlutterige leven van zijn hoofdpersonage Henk op 156 vellen papier te zetten, is Sander Kollaard erin geslaagd een gecondenseerde versie van de mensheid te verhalen. Wat je op een dag wel niet klaar krijgt.