Robert Vuijsje over Kaaskoppen

De wekelijkse interviewreeks van Robert Vuijsje in de Volkskrant is de basis van Kaaskoppen, het nieuwe boek van Robert Vuijsje. Hierin praat Vuijsje met succesvolle Nederlanders om te onderzoeken welke rol afkomst speelt in de Nederlandse samenleving. Voor de reeks interviews (inmiddels meer dan tachtig) sprak hij onder meer met sporters, televisiepersoonlijkheden, mensen uit het bedrijfsleven en rappers.

Nederland en Afkomst

Het boek is geen bundeling van de interviews geworden, waarom niet?
Ik heb de interviews verwerkt in een verhaal dat ik wilde vertellen. Dus ik heb iets meer gedaan dan alleen alle interviews achter elkaar zetten. De interviews zijn de bouwstenen voor een verhaal over hoe Nederland er volgens mij op dit moment uitziet.

En hoe ziet Nederland er op dit moment uit?
Er heerst een soort gedachtegang dat de Nederlander van nu er nog precies zo uitziet als de Nederlander in de jaren vijftig. Een wit persoon met niet al te donker haar, maar dat is niet meer zo. Nederland bestaat uit veel meer dan mensen met blond haar en blauwe ogen. Of je dat nu leuk vindt of niet, dit is wat het is. Volgens mij moet er een verandering komen in hoe wij onszelf zien.

Tachtig gesprekken

Hoe komt dit beeld van Nederland terug in de gesprekken die jij hebt met geïnterviewden?
Je bent Nederlander, maar je hoort er niet helemaal bij. Dat is een gevoel dat iedereen die ik spreek herkent. Dat wordt op allerlei manieren duidelijk. Zo vertelde presentatrice Diana Matroos (interview 81) over een mail die werd verzonden binnen de RTL-redactie waarin stond dat zij en Wilson Boldewijn niet te vaak samen moesten worden ingedeeld. Alsof twee donkere nieuwslezers te heftig zou zijn voor de kijkers.

Welk verhaal is jou het meest bijgebleven van alle tachtig gesprekken die jij hebt gevoerd?
Een van de eerste interviews die ik maakte was met rapper Fresku. Zijn moeder komt uit Brabant en zijn vader uit Curaçao. Hij vertelde mij dat hij zich heel erg verbonden voelt met Brabant en de stad Eindhoven. Maar toen hij erachter kwam dat de familie van zijn moeders kant nogal geschrokken was toen zijn moeder met zijn vader thuis kwam, voelde hij zich opeens anders. Je bent Nederlander, maar in je achterhoofd speelt heel erg het gevoel dat je er bij wilt horen, maar toch anders bent.

Succes en hangjongeren

Je interviewt alleen succesvolle Nederlanders. Waarom niet ook mannen en vrouwen die een minder succesvol leven leiden?
Volgens mij zegt het ontzettend veel dat Nederlanders met een andere afkomst die succesvol zijn in de Nederlandse samenleving, dus ook het gevoel hebben dat ze er niet helemaal bij horen. De mensen die ik spreek zijn niet hangjongeren op een pleintje die schreeuwen dat ze gediscrimineerd worden. Dit zijn mensen die het hebben gemaakt.

Wat moet er veranderen in Nederland wil afkomst een minder grote rol gaan spelen?
Mensen moeten bewust worden dat Nederland anders is geworden en dat er niet één manier is van kijken naar. Oftewel: iedereen in Nederland is een kaaskop.