Robert Bryndza over Laatste adem: "Ik probeer mezelf altijd bang te maken tijdens het schrijven"

Erika Foster is terug! Laatste adem is het vierde deel uit de serie en ook nu komt Erika in levensgevaarlijke situaties terecht tijdens haar zoektocht naar de moordenaar. Silvie van der Zee sprak voor Lees Magazine met auteur Robert Bryndza over hoe het is om in het hoofd van een seriemoordenaar te kruipen, zijn verhuizing naar Slowakije en zijn boeken in een heel ander genre: romantische comedy's.

Laatste adem is het nieuwste boek van de Erika Foster-serie dat is uitgekomen in Nederland. Kun je er wat over vertellen?
“Dit boek is mijn favoriet, want alles valt op z'n plek. Het gaat over een seriemoordenaar die vrouwen stalkt via social media, vooral Facebook. Hij maakt daar nepprofielen, wordt vrienden met zijn slachtoffers en ontdekt heel veel over hen. Ik kreeg dit idee doordat ik op Facebook zat toen ik even geen inspiratie had. Toen dacht ik: het is hier recht voor mijn neus. Ik zit op Facebook, ik kijk naar vrienden van vroeger, mensen die ik ken of waar ik juist geen contact meer mee heb en er is zoveel informatie. Ik dacht: dat is een geweldige manier voor een seriemoordenaar om mensen te stalken, vooral vrouwen.”

Is dat de boodschap van het boek: wees voorzichtig met social media? Deel niet te veel?
“Ja. Ik gebruikte social media wel als privépersoon, maar niet zakelijk. Toen mijn boeken goed gingen verkopen, ging ik het gebruiken om contact te krijgen met mijn lezers. Ik weet nog dat sociale media opkwam toen ik nog in Londen woonde. Er zat in de bus een meisje voor mij. Ik kon over haar schouder kijken en ik zag dat ze op Twitter en Facebook zat en van alles deelde dat ik gewoon kon lezen. Toen kwam er een enge man naast haar zitten die met haar ging flirten. Hij wilde weten bij welke halte ze zou uitstappen, maar dat wilde ze natuurlijk niet vertellen. Toch vond ik het raar, want enerzijds deelde ze op social media van alles wat iedereen kan lezen, maar anderzijds wilde ze niet met die man praten. Had ze niet in de gaten dat ze zichzelf blootgaf op internet? Daar dacht ik ook aan bij het schrijven van dit boek.”

Erika Foster komt uit Slowakije en woont in Engeland. Bij jou is het omgekeerd. Je komt uit Engeland en woont in Slowakije. Heb je haar daarom Slowaaks gemaakt?
“Ik woon daar nu een paar jaar en ken er veel mensen. Veel vrienden van me zijn toen ze jong waren naar Engeland gegaan om au pair te worden en Engels te leren. Het leek me interessant om een personage te creëren dat immigrant is en in Engeland is gaan wonen. Volgens mij heeft ook nog niemand anders dat gedaan, een personage gemaakt dat Brits is, maar uit een ander land komt.”

Hoe was het voor je om naar een ander land te verhuizen? Spreek je de taal al?
“Ik ben het aan het leren. Mijn man komt uit Slowakije. We waren al getrouwd en hebben in Londen en in de VS gewoond, maar we wilden weer terug naar Europa. Toen moesten we kiezen: gaan we terug naar Engeland of gaan we naar Slowakije? Ik wilde het weleens proberen daar, misschien een jaartje ofzo. Maar het bevalt goed, dus we blijven. Ik vond in Amerika wonen veel moeilijker, cultureel gezien. Dus teruggaan naar Europa voelde als thuiskomen, ook al was het in een ander land.”

Je schrijft ook in een heel ander genre, romantische comedy.
“Ja, daar ben ik mee begonnen. Ik woonde in Londen en probeerde acteur te worden, maar ik kreeg geen werk. Toen kon ik ineens meedoen met een comedyshow en moest ik daar wat voor schrijven. Daardoor ging ik een toneelstuk schrijven voor het Edinburgh International Festival, dat was ook comedy. Toen realiseerde ik me dat ik veel meer succes had als schrijver dan als acteur. Een toneelstuk schrijven is moeilijk. Een boek schrijven leek een interessante volgende stap, want je hebt alleen maar pen en papier nodig. Dat geeft veel vrijheid.”

Hoe ben je dan overgestapt op thrillers?
“Ik heb eerst een serie van vijf romantische comedy's geschreven en daarna een standalone in hetzelfde genre. Dat boek ging ineens goed verkopen. Maar ik wilde eigenlijk ook iets spannends schrijven. Ik dacht: als ik dat nu niet ga doen, word ik bekend als schrijver van romantische comedy en kan ik geen andere genres meer schrijven. Dus toen ben ik het gewoon gaan doen. Nu zijn mensen verbaasd dat ik ook romantische comedy's heb geschreven, want ik ben bekender vanwege mijn thrillers.”

Je bent ook een nieuwe thrillerserie begonnen met het personage Kate Marshall. Wat kun je daarover vertellen?
“Ja, dat is weer hetzelfde verhaal eigenlijk. Ik dacht: als ik nu niets anders ga schrijven, word ik alleen nog maar in verband gebracht met Erika. Ik ben gek op haar, maar ik wilde iets nieuws proberen. Kate is een privédetective, geen politievrouw, en het verhaal speelt zich niet af in Londen, maar aan de zuidkust van Engeland. Ze is wel ooit politievrouw geweest. Ze had een affaire met haar baas en raakte zwanger van hem, en hij bleek ook nog eens de moordenaar te zijn. Haar grootste succes is dus ook haar grootste mislukking: ze heeft de moordenaar gepakt, maar ze heeft ook een kind van hem. De serie speelt zich jaren later af. Het kind is nu een tiener. Ze doet haar best om hem in haar eentje op te voeden, maar ze heeft ook haar eigen problemen en werkt als privédetective. Ik hoop dat de lezers het leuk vinden.”

Vind je het moeilijk om je personages los te laten na het schrijven?
“Nee, dan wil ik gewoon iets anders gaan doen en moeten mensen het maar gaan lezen. Laatst las ik een van mijn oudere boeken. Dat was best raar. Ik was een aantal dingen vergeten en ik vond het heel leuk om het weer te lezen. Je denkt dan: is dat narcistisch, dat ik mijn eigen boek leuk vind? Want na verloop van tijd vergeet je veel. Maar als ik klaar ben met een boek, ben ik er ook echt klaar mee.”

Ben je in echte leven banger nu je veel over moord, stalken en andere nare dingen schrijft?
“Ik probeer juist altijd te schrijven over dingen die me bang maken, want dan vinden andere mensen het vast ook eng. In het eerste boek met Erika Foster schrijf ik dat iemand probeert in te breken bij haar thuis. Ken je die roosters in badkamers? Hij breekt in via dat luchtrooster naast het raam. Vorig jaar ging ik op vakantie naar een afgelegen huisje en in de badkamer zat precies zo'n rooster naast het raam. Ik werd er heel bang van en kon er niet van slapen, want in mijn hoofd was de inbreker precies zo binnengekomen. Het tweede boek is geïnspireerd op het feit dat er bij mij in de buurt een seriemoordenaar werd gearresteerd. Ze waren al 20 jaar naar hem op zoek en hij bleek om de hoek te wonen. Dus dat was behoorlijk eng.”